88 de cam thu van hoc lop 5

88 đề văn cảm thụ lớp 5. I. Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong tác phẩm (cuốn truyện, bài văn, bài thơ.) hay một bộ phận của tác phẩm Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu 88 đề văn cảm thụ lớp 5, Dang_de_cam_thu_van_hoc_lop_5_20150727_034412.doc; Giáo án liên quan. 1 88 ĐỀ VĂN CẢM THỤ LỚP 5 I. Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong tác phẩm (cuốn truyện, bài văn, bài thơ ) hay một bộ phận của tác phẩm (đoạn văn , đoạn thơ thậm chí một từ Vay Tiền Nhanh Cầm Đồ. Ngày đăng 23/01/2015, 1600 1 88 ĐỀ VĂN CẢM THỤ LỚP 5 I. Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong tác phẩm cuốn truyện, bài văn, bài thơ hay một bộ phận của tác phẩm đoạn văn , đoạn thơ thậm chí một từ ngữ có giá trị trong câu văn, câu thơ Như vậy, cảm thụ văn học có nghĩa là khi đọc nghe một câu chuyện, một bài thơ ta không những hiểu mà còn phải xúc cảm, tưởng tượng và thật sự gần gũi, “nhập thân” với những gì đã đọc Để có được năng lực cảm thụ văn học sâu sắc và tinh tế, cần có sư say mê, hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn; chịu khó tích lũy vốn hiểu biết về thực tế cuộc sống và văn học; nắm vững kiến thức cơ bản về tiếng Việt phục vụ cho cảm thụ văn học. II. Cách viết một đoạn bài cảm thụ văn học a. Đọc kỹ đề bài, nắm chắc yêu cầu của bài tập phải trả lời được điều gì? Cần nêu bật được ý gì? b. Đọc và tìm hiểu về câu thơ câu văn hay đoạn trích được nêu trong bài Dựa vào yêu cầu cụ thê của bài tập để tìm hiểu, ví dụ cách dùng từ đặt câu; cách dùng hình ảnh, chi tiết; cách sử dụng biện pháp nghệ thuật quen thuộc như so sánh, nhân hóa, điệp ngữ đã giúp em cảm nhận được nội dung, ý nghĩa gì đẹp đẽ, sâu sắc. c. Viết đoạn văn về cảm thụ văn học khoảng 5-7 dòng hướng vào yêu cầu của đề bài. Đoạn văn có thể bắt đầu bằng một câu “mở đoạn” để dẫn dắt người đọc hoặc trả lời thẳng vào câu hỏi chính; tiếp đó, cầnnêu rõ các ý theo yêu cầu của đề bài; cuối cùng, có htể “kết đoạn” bằng một câu ngắn gọn để “gói” lại nội dung cảm thụ Nắm vững yêu cầu về cảm thụ văn học ở tiẻu học, kiên trì tập luyện từng bước từ dễ đến khó, nhất định học sinh sẽ viết được những đoạn văn hay về cảm thụ văn học, sẽ có được năng lực cảm thụ văn học tốt để phát hiện biết bao điều đáng quý trong văn học và cuộc sống của chúng ta. Đề 1 Trong bài Dừa ơi! Tiếng Việt5 , tập một, nhà thơ Lê Anh Xuân có viết “Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng Rễ dừa cắm sâu vào lòng đât, Như dân làng bám chặt quê hương.” Em hãy cho biết hình ảnh cây dừa trong đoạn thơ trênnói lên những điều gì đẹp đẽ về người dân miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ? BàI LàM Trong khổ thơ trên trích trong bài Dừa ơi của nhà thơ Lê Anh Xuân, ta thấy tác giả như muốn thông qua hình tượng cây dừa để ca ngợi phẩm chất kiên cường, anh dũng, hiên ngang, tự hào trong chiến đấu của người dân miền Nam. Đồng thời tác giả cũng muốn nói lên phẩm chất trong sáng, thủy chung, dịu dàng, đẹp đẽ trong cuộc sống và ý chí kiên cường bám trụ, gắn bó chặt chẽ với mảnh đất quê hương mình của người dân miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đề 2 Tả cảnh đẹp Sa Pa, nhà văn Nguyễn Phan Hách đã viết “Thoắt cái, lác đác lá vàng rơi trong khoảnh khắc mùa thu. Thoắt cái, trắng long lanh một cơn mưa tuyết trên những cành đào, lê, mận. Thoắt cái, gió xuân hây hẩy nồng nàn với những bông hoa lay ơn màu đen nhung hiếm quý.” Đường đi Sa Pa- Tiếng Việt 4, tập một, 1995 Em có nhận xét gì về cách dùng từ, đặt câu ở đoạn văn trên? Nêu tác dụng của cách dùng từ, đặt câu đó. -1- 2 BàI LàM Có lẽ chưa có tác giả nào tả cảnh Sa Pa lại đẹp đẽ, tinh tế và sống động như nhà văn Nguyễn Phan Hách. Tác giả đã khéo léo sử dụng biện pháp nghệ thuật đảo ngữ để nhấn mạnh, để làm nổi bật vẻ đẹp nên thơ của cảnh sắc thiên nhiên và thời tiết ở Sa Pa. Đồng thời điệp từ “thoắt cái” tạo cho chúng ta cái cảm xúc đột ngột, ngỡ ngàng trước sự thay đổi nhanh chóng của thời tiết ở Sa Pa. Sự thay đổi nhanh chóng đến mức bất ngờ ấy khiến người đọc như lạc vàc một tiên cảnh vậy. Đề 3 Trong bài Bóc lịch Tiếng Việt 2, tập hai., 1995 nhà thơ Bế Kiến Quốc có viết “Ngày hôm qua ở lại Trong vở hồng của con Con học hành chăm chỉ Là ngày qua vẫn còn ” Nhà thơ muốn nói với em điều gì qua đoạn thơ trên? BàI LàM Trong đoạn thơ trên, nhà thơ Bế Kiến Quốc như muốn nói với chúng ta rằng Ta học hành chăm chỉ thì trong cuốn vở hồng đẹp đẽ của chúng ta sẽ được ghi lại những điểm mười do chính những kiến thức mà ngày đêm ta miệt mài học tập. Bởi vậy có thể nói Ngày hôm qua tuy đã qua đi nhưng sẽ được nhắc đến khi ta có những kiến thức, có những thành quả mà “ngày hôm qua” ta đã tích lũy được. Đề 4 BóNG MÂY Hôm nay trời nắng như nung Mẹ em đi cấy phơi lưng cả ngày Ước gì em hóa đám mây Em che cho mẹ suốt ngày bóng râm Thanh Hào Đọc bài thơ trên, em thấy có những nét gì đẹp về tình cảm của người con đối với mẹ? BàI LàM Đọc bài thơ trên, ta thấy tình cảm của người con đối với mẹ mình thật đẹp đẽ và thật đáng quý cảm đó được thể hiện qua sự cảm thông với những việc làm vất vả của mẹ như phơi lưng đi cấy dưới cái nóng như nung và sự ước mong được góp phần làm cho mẹ đỡ vất vả trong công việc Hóa thành đám mây để che cho mẹ suốt ngày bóng râm, giúp mẹ làm việc trên đồng mát mẻ, khỏi bị nắng nóng. Đó là một tình thương vừa sâu sắc, vừa cụ thể và thiết thực của người con đối với mẹ. Đề 5 Trong bài Vàm Cỏ Đông Tiếng Việt 3, tập một, nhà thơ Hoài Vũ có viết “Đây con sông như dòng sữa mẹ Nước về xanh ruộng lúa, vườn cây Và ăm ắp như lòng người mẹ Chở tình thương trang trải đêm ngày.” Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận được vẻ đẹp đáng quý của dòng sông quê hương như thế nào? BàI LàM Nếu như ai cũng có một dòng sông thì chắc sẽ chạnh lòng thương nhớ khi đọc bài thơ “Vàm Cỏ Đông” của nhà thơ Hoài Vũ. Bởi dòng sông quê hương không những là nơi nô đùa, ngụp lặn của con trẻ mà còn đưa nước về tắm mát cho ruộng lúa, nương khoai, cho những khu vườn bạt ngàn cây trái như chính dòng sữa ngọt ngào của mẹ nuôi dưỡng các con từ thửa lọt lòng. Không những thế mà dòng nước ăm ắp như tấm lòng người mẹ tràn đầy yêu thương, sẵn sàng chia sẻ tấm lòng mình cho những đứa con và cho hết thảy mọi người. Đề 6 Trong bài Cô giáo lớp em Tiếng Việt 2, tập một, nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh có viết “Cô dạy em tập viết -2- 3 Gió đưa thoảng hương nhài Nắng ghé vào cửa lớp Xem chúng em học bài” Em hãy cho biết khổ thơ trên đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì nổi bật? Biện pháp nghệ thuật đó giúp em thấy được điều gì đẹp đẽ ở các bạn học sinh? BàI LàM Trong khổ thơ trên, tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật nhân hóa để cho ta thấy được tinh thần học tập rất chăm chỉ của các bạn học sinh. Sự chăm chỉ, miệt mài học tập của các bạn không những làm vui lòng ông bà, cha mẹ mà còn làm cho cảnh vật xung quanh nắng cũng muốn ngừng đùa nghịch để ghé vào cửa lớp xem các bạn học bài. Đề 7 Trong bài Việt Nam thân yêu Tiếng Việt 4, tập một, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết “Việt Nam đất nước ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn Cánh cò bay lả rập rờn, Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều” Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận được những điều gì về đất nước Việt Nam? BàI LàM Đất nước Việt Nam ta hiện ra trong khổ thơ trên của nhà thơ Nguyễn Đình Thi thật giàu đẹp và đáng yêu, thật nên thơ và hùng vĩ. Sự giàu đẹp và đáng yêu đó đựoc thể hiện qua những hình ảnh Biển kúa mênh mông hứa hẹn một sự no đủ, cánh cò bay lả rập rờn thật thanh bình, giản dị và đáng yêu. Sự hùng vĩ và nên thơ được thể hiện qua hình ảnh đỉnh Trường Sơn cao vời vợi sớm chiều mây phủ. Đất nước Việt Nam ta tươi đẹp biết nhường nào! Đề 8 Kết thúc bài Tre Việt Nam Tiếng Việt 5, tập một , mhà thơ Nguyễn Duy viết “Mai sau, Mai sau, Mai sau, Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh.” Em hãy cho biết những câu thơ trên nhằm khẳng định điều gì? Cách diễn đạt của nhà thơ có gì độc đáo, góp phần khẳng định điều đó? BàI LàM Những câu thơ kết thúc bài “Tre Việt Nam” của nhà thơ Nguyễn Duy nhằm khẳng định một màu xanh vĩnh cửu của tre Việt Nam, sức sống bất diệt của con người Việt Nam, truyền thống cao đẹp của con người Việt Nam. Nhà thơ đã khéo léo thay đổi cách ngắt nhịp, ngắt dòng và điệp ngữ ’ mai sau” góp phần gợi cảm xúc về thời gian và không gian như mở ra vô tận tạo bao ý thơ âm vang, bay bổng và đem đến cho người đọc những liên tưởng thật phong phú. Từ “xanh” được nhắc lại 3 lần trong dòng thơ với sự kết hợp khác nhau xanh tre/ xanh màu / tre xanh tạo những nét nghĩa đa dạng, phong phú và khẳng định sự trường tồn của màu sắc, của sức sống dân tộc. Đề 9 Trong bài Về thăm nhà Bác Tiếng Việt 5, tập một , nhà thơ Nguyễn Đức Mậu viết “Ngôi nhà thuở Bác thiếu thời nghiêng nghiêng mái lợp bao đời nắng mưa Chiếc giường tre quá đơn sơ Võng gai ru mát những trưa nắng hè.” Em hãy cho biết Đoạn thơ giúp ta cảm nhận được điều gì đẹp đẽ, thân thương? BàI LàM Đọc đoạn thơ trên, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu đã cho chúng ta thấy hình ảnh ngôi nhà của Bác- nơi Bác được sinh ra và đã trải qua những ngày thơ ấu ở quê Bác thật đơn sơ và giản dị như bao nhiêu ngôi nhà khác ở làng quê Việt Nam. Mái tranh nghiêng nghiêng trải bao mùa mưa nắng, chiếc giường tre, chiếc võng gai thật mộc mạc đơn sơ. Sống -3- 4 trongngôi nhà bình dị đó, Bác đã được ấp ủ, che chở, vỗ về bởi tình cảm yêu thương của gia đình võng gai ru mát những trưa nắng hè và có lẽ cũng chính nơi đó đã khởi nguồn cho những chí hướng lớn lao, vĩ đại sau này của Bác Đề 10 Trong bài thơ Con cò, nhà thơ Chế Lan Viên có viết “Con dù lớn vẫn là con của mẹ Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con” Hai dòng thơ trên đã giúp em cảm nhận được ý nghĩa gì đẹp đẽ? BàI LàM Đọc hai câu thơ trên, nhà thơ Chế Lan Viên cho chúng ta thấy tình yêu thương của mẹ dành cho con thật vĩ đại, thiêng liêng như mạch nước nguồn không bao giờ vơi cạn. Dù con đã lớn khôn, dù đã đi hết cuộc đời, sống trọn cả cuộc đời thì tình thương của mẹ đối với con vẫn còn sống mãi, vẫn dõi theo bên con để lo lắng, để quan tâm, để giúp đỡ, tiếp sức mạnh cho con vươn lên trong cuộc sống. Có thể nói tình thương của mẹ dành cho con là một tình thương bất tử. Phần I Một số đề cảm thụ văn học Lớp 5 và gợi ý làm bài Đây chỉ là những ý chính trong nội dung cảm thụ, yêu cầu em phải biết viết những ý chính trên thành một, hai đoạn văn hoàn chỉnh, có câu Mở, câu Kết và phần Thân đoạn rõ ràng và hay, chứ không được chỉ chép y nguyên những gợi ý đó. Câu 1 Trong bài Mùa thu mới, nhà thơ Tố Hữu viết Yêu biết mấy những dòng sông bát ngát Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non Yêu biết mấy, những con đường ca hát Qua công trường mới dựng mái nhà son! Theo em, khổ thơ trên đã bộc lộ cảm xúc của tác giả trước những vẻ đẹp gì trên đất nước chúng ta? Gợi ý Qua khổ thơ tác giả đã bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ của mình trước những cảnh đẹp của quê hương, đất nước Vẻ đẹp của những “dòng sông bát ngát” đang chảy giữa “đôi bờ dào dạt lúa non”. Những vẻ đẹp đã hứa hẹn một cuộc sống ấm no cho những người dân trên đất nước chúng ta. -Vẻ đẹp của những “ con đường ca hát” vui, phấn khởi vì được chạy qua công trường đang xây dựng những mái nhà ngói mới. Đó cũng chính là vẻ đẹp của hạnh phúc đầy hứa hẹn đối với nhân dân ta. Câu 2 Trong bài Việt Nam thân yêu TV5-tập 1, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết Việt Nam đất nước ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn. Cánh cò bay lả dập dờn, Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều. Nêu những cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên. Gợi ý Đoạn thơ bộc lộ cảm xúc dạt dào của tác giả trước những vẻ đẹp bình dị trên đất nước Việt Nam thân yêu. Hình ảnh “ biển lúa” rộng mênh mông gợi cho ta nièm tự hào về sự giàu đẹp, trù phú của quê hương. Hình ảnh “ cánh cò bay lả dập dờn” gợi vẻ nên thơ, xao xuyến mọi tấm lòng. Đất nước còn mang niềm tự hào với vẻ đẹp hùng vĩ của “đỉnh Trường Sơn” cao vời vợi sớm chiều mây phủ. Đoạn thơ đã giúp ta cảm nhận được tình cảm thiết tha yêu quý và tự hào về đất nước của tác giả Nguyễn Đình Thi. Câu 3 Trong cuốn Hồi kí Bác Hồ, hai nhà văn Hoài Thanh và Thanh Tịnh đã tả phong cảnh quê hương Bác như sau Trước mắt chúng tôi, giữa hai dãy núi là nhà Bác với cánh đồng quê Bác. Nhìn xuống cánh đồng có đủ các màu xanh, xanh pha vàng của ruộng mía, xanh rất mượt mà của lúa đương thời con gái, xanh đậm của những rặng tre; đây đó một vài cây phi lao xanh biếc và nhiều màu xanh khác nữa. Đọc đoạn văn trên, em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ chỉ màu xanh? Cách dùng từ ngữ như vậy đã góp phần gợi tả đIều gì về cảnh vật trên quê Bác? -4- 5 Gợi ý Đoạn văn dùng từ ngữ chỉ màu xanh thật đa dạng và phù hợp với từng cảnh vật ruộng mía xanh pha vàng, lúa chiêm đương thời con gái giai đoạn phát triển mạnh có màu xanh rất mượt, rặng tre xanh đậm, phi lao xanh biếc. Cách dùng từ ngữ như vậy góp phần gợi tả vẻ đẹp nên thơ và tràn trề sức sống của cảnh vật trên quê hương Bác. Câu 4 Đọc bài thơ sau Quê em Bên này là núi uy nghiêm Bên kia là cánh đồng liền chân mây Xóm làng xanh mát bóng cây Sông xa trắng cánh buồm bay lưng trời… Trần Đăng Khoa Em hình dung được cảnh quê hương của nhà thơ trần Đăng Khoa như thế nào? Gợi ý B i th cho ta th y quê h ng c a nh th Tr n ng Khoa r t p. M t bên có ng n núià ơ ấ ươ ủ à ơ ầ Đă ấ đẹ ộ ọ uy nghiêm nh ng ó t bao i nay. M t bên l cánh ng r ng mênh mông, tr i xa tít t pư đứ đ ừ đờ ộ à đồ ộ ả ắ nh n t n chân tr i. gi a l xóm l ng thân yêu c che b i bóng cây xanh mát. Xa xa,ư đế ậ ờ ở ữ à à đượ ở hình nh dòng sông hi n tr ng nh ng cánh bu m, trông nh n chim s i cánh bay trên tr iả ệ ắ ữ ồ ư đà ả ờ cao. V p c a quê h ng nh th l m cho ta thêm yêu quê h ng t n c Vi t đẹ ủ ươ à ơ à ươ đấ ướ ệ Câu 5 Trong bài Tiếng đàn Ba-la-lai-ca trên sông Đà, nhà thơ Quang Huy đã miêu tả một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trường sông Đà như sau Lúc ấy Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ Những xe ủi, xe ben sang vai nhau nằm nghỉ Chỉ còn thiếng đàn ngân nga Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà. Khổ thơ trên có hình ảnh nào đẹp nhất? Hình ảnh ấy cho ta thấy ý nghĩa gì sâu sắc? Gợi ý Hình ảnh đẹp nhất được gợi lên qua câu thơ Chỉ còn tiếng đàn ngân nga Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà. Đó là hình ảnh mang ý nghĩa sâu sắc giữa con người với thiên nhiên, giữa ánh trăng với dòng sông dường như có sự gắn bó, hoà quyện thật đẹp đẽ. Tiếng đàn ngân nga, lan toả trong đêm trăng như lay động cả mặt nước sông Đà, làm cho dòng sông như dòng trăng ấy trở nên lấp loáng ánh trăng đẹp. Câu 6 Trong bài Bài ca về trái đất, nhà thơ Định Hải có viết Trái đất này là của chúng mình Quả bóng xanh bay giữa trời xanh Bồ câu ơi, cánh chim gù thương mến Hải âu ơi, cánh chim vờn sang biển Cùng bay nào, cho trái đất quay! Cùng bay nào, cho trái đất quay! Đoạn thơ trên giúp em cảm nhận được những điều gì về trái đất thân yêu? Gợi ý Cảm nhận về trái đất thân yêu -Trái đất là tài sản vô giá của tất cả mọi người. -Trái đất được so sánh với hình ảnh quả bóng xanh bay giữa trời xanh cho thấy vẻ đẹp của sự bình yên, của niềm vui trong sáng, hồn nhiên. -Trái đất hoà bình luôn ấm áp tiếng chim gù hình ảnh chim bồ câu thường dùng làm biểu tượng của hoà bình. -Trái đất đẹp và nên thơ với hình ảnh cánh chim hải âu bay chập chờn trên sóng biển. Câu 7 Trong bài Hạt gạo làng ta, nhà thơ Trần Đăng Khoa có viết -5- 6 Hạt gạo làng ta Có bão tháng bảy Có mưa tháng ba Giọt mồ hôi sa Những trưa tháng sáu Nước như ai nấu Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy… Em hiểu đoạn thơ trên như thế nào? Hình ảnh đối lập trong đoạn thơ gợi cho em những suy nghĩ gì? Gợi ý Hạt gạo của làng quê ta đã trải qua biết bao nhiêu khó khăn thử thách to lớn của thiên nhiên nào là bão tháng bảy thường là bão to, nào là mưa tháng ba thường là mưa lớn. Hạt gạo còn được làm ra từ những giọt mồ hôI của người mẹ hiền trên cánh đồng nắng lửa “Giọt mồ hôi sa/ Những trưa tháng sáu/ Nước như ai nấu/ Chết cả cá cờ/Cua ngoi lên bờ/ Mẹ em xuống cấy…”. Hình ảnh đối lập của hai dòng tơ cuối “Cua ngoi lên bờ/ Mẹ em xuống cấy” gợi cho ta nghĩ đến sự vất vả, gian truân của người mẹ khó có gì so sánh nổi. Càng cảm nhận sâu sắc được nỗi vất vả của người mẹ để làm ra hạt gạo, ta càng thêm thương yêu mẹ biết bao nhiêu. Câu 8 Tả vẻ đẹp của rừng mơ ở Hương Sơn Hà Tây, trong bài Rừng mơ của nhà thơ Trần Lê Văn có đoạn Rừng mơ ôm lấy núi Mây trắng đọng thành hoa Gió chiều đông gờn gợn Hương bay gần bay xa… Hãy ghi lại vài dòng cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên. Gợi ý Đoạn thơ giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp hấp dẫn của rừng mơ Hương Sơn. Rừng mơ bao quanh núi, rừng mơ được nhân hoá “ôm lấy núi” càng cho ta thấy sự gắn bó với núi một cách gần gũi, thân thiết và yêu thương. Hoa mơ nở trắng như mây trên trời đọng kết lại. Gió chiều đông nhẹ nhàng gờn gợn đưa hương hoa mơ lan toả khắp nơi. Có thể nói đoạn thơ đã vẽ ra bức tranhmang vẻ đẹp của đất trời thiên nhiên hoà quyện trong rừng mơ Hương Sơn. Câu 9 Trong bài Hoàng hôn trên sông Hương có đoạn tả cảnh như sau Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc. Đâu đó, từ khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến mặt sông nghe như rộng hơn… Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường Em hãy cho biết Đoạn văn trên có những hình ảnh và âm thanh nào có sức gợi tả sinh động? Gợi tả được điều gì? Gợi ý -Hình ảnh có sức gợi tả sinh động khói nghi ngút cả một vùng tre trúc khi xóm Cồn Hến nấu cơm chiều- gợi tả vẻ ấm áp, bình yên của người dân thôn xóm ven sông, giúp người đọc tưởng tượng ra bức tranh thuỷ mặc đơn sơ nhưng có cả một không gian rộng rãi khói bay lên bầu trời, tre trúc và sông nước trên mặt đất. -Âm thanh có sức gợi tả sinh động tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước ở đâu đó sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông dường như có sức âm vang xa rộng trong khung cảnh tĩnh lặng, khiến tác giả có cảm giác mặt sông nghe như rộng hơn, gợi cho người đọc cảm nhận được vẻ thanh bình và nên thơ của một buổi chiều trên sông Hương. Câu 10 Trong bài Trên hồ Ba Bể, nhà thơ Hoàng Trung Thông có viết Thuyền ta lướt nhẹ trên Ba Bể Trên cả mây trời, trên núi xanh -6- 7 Mây trắng bòng bềnh trôi lặng lẽ Mái chèo khua bóng núi rung rinh Theo em, đoạn thơ trên đã bộc lộ những cảm xúc của tác giả khi đi thuyền trên hồ Ba Bể như thế nào? Gợi ý Khi con thuyền lướt nhẹ trên Ba Bể, nhìn thấy cả mây trời, núi xanh in bang trên mặt nước, tác giả cảm thấy mình được đi trên con thuyền đang trôi trên bầu trời và ngọn núi cao, mái chèo khua nước làm cho bang núi rung rinh, cảnh vật thêm kì ảo, nên thơ. Đó là những cảm xúc trước hồ Ba Bể đẹp đẽ và thơ mộng, thể hiện tình cảm gắn bó sâu nặng của tác giả đối với thiên nhiên dất nước tươi đẹp. Câu 11 Kết thúc bài thơ Tiếng vọng, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều viết Đêm đêm tôi vừa chip mắt Cánh cửa lại rung lên tiếng đập cánh Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ Tiếng lăn như đá lở trên ngàn. Đoạn thơ cho thấy những hình ảnh nào đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí tác giả? Vì sao như vậy? Gợi ý Đoạn thơ cho ta thấy những hình ảnh đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí tác giả tiếng đập cánh của con chim sẻ nhỏ như cầu mong sự giúp đỡ trong đêm cơn bão về gần sáng; những quả trứng trong tổ không có chim mẹ ấp ủ sẽ mãi mãi không nở thành chim non được. Những hình ảnh đó làm nên tiếng vọng “khủng khiếp” trong giấc ngủ và trở thành nỗi băn khoăn, day dứt khôn nguôi trong tâm hồn tác giả. Câu 12Trong bài Mùa thảo quả, nhà văn Ma Văn Kháng tả hương thơm trong thảo quả như sau Gió tây lướt thướt ba qua rừng, quyến hương thảo quả đi, rải theo triền núi, đưa hương thảo quả ngọt lung, thơm nồng vào những thôn xóm Chin San. Gió thơm. Cây cỏ thơm. Đất trời thơm. Người đi rừng thảo quả về, hương thơm đạm ủ ấp trong từng nếp áo, nếp khăn. Hãy nêu nhận xét về cách dùng từ, đặt câu nhằm nhấn mạnh hương thơm của thảo quả chín trong đoạn văn trên. Gợi ý Tác giả đã lặp lại liên tiếp 3 lần từ “thơm” điệp từ, dùng các từ thơm nồng, thơm đậm để nhấn mạnh hương thơm của thảo quả chín. Câu đầu của đoạn văn tuy dài nhưng được ngắt thành nhiều cụm từ diễn tả cơn gió mang hương thơm của thảo quả chín trong rừng bay đi xa rộng. Ba câu ngắn tiếp theocàng khẳng định hương thơm của thảo quả chín như lan toả, thấm đượm vào tất cả thiên nhiên, đất trời. Hương thảo quả chín còn ấp ủ trong tong nếp áo, nếp khăn của người đi từ rừng về, thơm mãi với thời gian. Câu 13 Trong bài Mặt trời xanh của tôio, nhà thơ Nguyễn Viết Bình viết Rừng cọ ơi! Rừng cọ! Lá đẹp, lá ngời ngời Tôi yêu thường vẫn gọi Mặt trời xanh của tôi. Theo em, khổ thơ trên đã bộc lộ tình cảm của tác giả đối với quê hương như thế nào? Gợi ý Khổ thơ bộc lộ tình cảm thiết tha yêu quý của tác giả đối với rừng cọ của quê hương. Tác giả trò chuyện với rừng cọ như trò chuyện với người thân “Rừng cọ ơi! Rừng cọ!”, tả những chiếc lá cọ vừa đẹp vừa ngời ngời sức sống. Hình ảnh “Mặt trời xanh của tôi” ở câu thơ cuối không chỉ nói lên sự liên tưởng, so sánh chính xác của tác giả lá cọ xoè những cánh nhỏ dàI trông xa như “mặt trời ” dâng toả chiếu những “tia nắng xanh” mà còn bộc lộ rõ tình cảm yêu mến và tự hào của tác giả về rừng cọ của quê hương. Câu 14 Kết bài Hành trình của bầy ong, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu có viết Bầy ong giữ hộ cho người Những loài hoa đã tàn phai tháng ngày. Qua hai dòng thơ trên, em hiểu công việc của bầy ong có ý nghĩa gì đẹp đẽ? -7- 8 Gợi ý Qua hai dòng thơ, ta thấy công việc của bầy ong có ý nghĩa thật đẹp đẽ Bầy ong rong ruổi khắp nơi để tìm hoa, hút nhuỵ, mang về làm thành những giọt mật thơm ngon. Những giọt mật ong được làm nên bởi sự kết tinh từ hương thơm vị ngọt của những loài hoa. Do vậy, khi thưởng thức mật ong, dù hoa đã tàn phai theo thời gian nhưng con người vẫn cảm thấy những màu hoa được “giữ lại” trong hương thơm, vị ngọt của mật ong. Có thể nói bầy ong đã giữ gìn được vẻ đẹp của thiên nhiên để ban tặng con người, làm cho cuộc sống của con người thêm hạnh phúc. Câu 15 Trong bà Cô Tấm của mẹ, nhà thơ Lê Hồng Thiện có viết Bao nhiêu công việc lặng thầm Bàn tay của bé đỡ đần mẹ cha Bé học giỏi, bé nết na Bé là cô Tấm, bé là con ngoan. Đoạn thơ trên giúp em thấy được những đièu gì đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu? Gợi ý Đoạn thơ cho thấy những điều đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu âm thầm, lặng lẽ làm nhiều công việc đỡ đần cho cha mẹ, học hành giỏi giang, cư xử tốt với mọi người tính nết tốt .Cô bé xứng đáng là co tấm trong gia đình, là con ngoan của cha mẹ, luôn đem đến niềm vui, hạnh phúc cho mọi người . Câu 16 Ca ngợi cuộc sống cao đẹp của bác Hồ, trong bài thơ Bác ơi !, nhà thơ Tố Hữu có viết Bác sống như trời đất của ta Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa Tự do cho mỗi đời nô lệ Sữa để em thơ, lụa tặng già. Đoạn thơ trên đã giúp em hiểu được những nét đẹp gì trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu ? Gợi ý Đoạn thơ cho thấy những nét đẹp trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu. Đó là cuộc sống gần gũi với tất cả mọi người như trời đất của ta, cuộc sống tràn đầy tình yêu thương đến từng ngọn lúa, mỗi cành hoa. Cảm động nhất là cuộc sống của Bác luôn vì hạnh phúc của con người. Bác hi sinh cả đời mình vì cuộc sống đấu tranh giành độc lập, tự do cho mỗi đời nô lệ, vì niềm vui cho tất cả mọi người “Sữa để em thơ, lụa tặng già “. Câu 17 Đọc hai câu ca dao -Ai ơi, đừng bỏ ruộng hoang, Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng ấy nhiêu. -Rủ nhau đi cấy đi cày Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu. Em hiểu đựoc điều gì có ý nghĩa đẹp đẽ trong cuộc sống của con người? Gợi ý Hai câu ca dao đã ghúp ta hiểu được ý nghĩa đẹp đẽ của lao động trong cuộc sống của con người. Câu ca dao thứ nhất khuyên người nông dân hãy chăm chỉ cày cấy, trồng trọt, đừng bỏ ruộng hoang. Bởi vì, mỗi tấc đất có giá trị như tấc vàng “Bao nhiêu tấc đất,tấc vàng bấy nhiêu”. Câu ca dao thứ hai cũng là lời nhắn gửi người nông dân hãy cần cù lao động. Bởi vì, công việc đi cấy đi cày hôm nay tuy vất vả, khó nhọc nhưng sẽ đem lại cuộc sống no đủ, sung túc cho ngày mai “Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu”. Câu 18 Trong bài Chiếc xe lu, nhà thơ Trần Nguyên Đào có viết Tớ là chiếc xe lu Người tớ to lù lù Con đường nào mới đắp Tớ san bàng tăm tắp Con đường nào rải nhựa -8- 9 Tớ là phẳng như lụa Trời nóng như lửa thiêu Tớ vẫn lăn đều đều Trời lạnh như ướp đá Tớ càng lăn vội vã. Theo em, qua hình ảnh chiếc xe lu xe lăn đường , tác giả muốn ca ngợi ai? Ca ngợi những phẩm chất gì đáng quý? Gợi ý Qua hình ảnh chiếc xe lu, tác giả muốn ca ngợi người công dân làm đường cho mọi người đi lại. Những phẩm chất tốt đẹp của xe lu cũng chính là những phẩm chất đánh kính trọng của người công nhân làm đường. Họ đã lao động với tinh thần nhiệt tình và trách nhiệm cao san bàng con đường mới đắp, là phẳng con đường rải nhựa, mặc cho “Trời nóng như lửa thiêu” hay “Trời lạnh như ướp đá” vẫn làm việc miệt mài. Chiếc xe lu hay chính là người công nhân đã làm nên những con đường, đem niềm vui đến cho mọi người đi trên con đường đó. Câu 19 trong Thư gửi các học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam độc lập 1945, Bác Hồ đã viết Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với cac cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em. Lời dạy của Bác Hồ kính yêu đã giúp em hiểu đưởc trách nhiệm của người học sinh đối với viêc học tập như thế nào? Gợi ý Lời dạy của Bác Hồ đã giúp em hiểu được trách nhiệm của người học sinh đối với việc học tập và rèn luyện để trở thành người “trò giỏi, con ngoan”. Có như vậy, khi lớn lên, ta mới có thể góp phần tích cực để xây dựng đất nước càng giầu mạnh, làm cho non sông Việt Nam được sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế giới. Câu 20 thi năm 2006-2007 Đọc bài thơ sau Cả nhà đi học Đưa con đến lớp mỗi ngày Như con, mẹ cũng “thưa thầy”, “chào cô” Chiều qua bố đón, tình cờ Con nghe bố cũng “chào cô”, “thưa thầy”… Cả nhà đi học, vui thay! Hèn chi điểm xấu buồn lây cả nhà Nhà mình như thể được … ba điểm mười. Cao Xuân Sơn Em cảm nhận được niềm vui đi học của cả nhà qua khổ thơ thứ hai trong bài thơ như thế nào? Gợi ý Niềm vui đi học của cả nhà được diễn tả qua khổ thơ thứ hai thật hồn nhiên và đáng yêu. Khi cả nhà đều đI học, đều là học trò của các thầy giáo, cô giáo thì ai cũng được chia sẻ niềm vui, nỗi buồn trong học tập. Khi có “điểm xấu” thì “buồn lây cả nhà”. Khi được “điểm 10” thì niềm vui cũng được nhân lên. Kết quả học tập tốt đã thật sự làm cho cả nhà sung sướng và hạnh phúc. Câu 21 Hình ảnh người mẹ chiến sĩ trong kháng chiến chống Mĩ được nhà thơ Bằng Việt qua những câu thơ trong bài Mẹ như sau Con bị thương, nằm lại một mùa mưa Nhớ dáng mẹ ân cần mà lặng lẽ Nhà yên ắng. Tiếng chân đi rất nhẹ Gió từng hồi trên mái lá ùa qua Con xót lòng, mẹ hái trái bưởi đào Con nhạt miệng có canh tôm nấu khế Khoai nướng, ngô bung ngọt lòng đến thế Mỗi ban mai toả khói ấm trong nhà. -9- 10 Hình ảnh người mẹ chiến sĩ được gợi tả qua hai khổ thơ của nhà thơ Bằng Việt thật cảm động. Mẹ thương anh chiến sĩ thương binh như thương đứa con ruột thịt, mẹ chăm sóc anh “ân cần mà lặng lẽ”. Căn nhà “yên ắng” chỉ có “ tiếng chân đI rất nhẹ” của mẹ như giữ gìn, nâng nui giấc ngủ cho “con”. Mẹ đem đến cho “ con” tráI bưởi đào, canh tôm nấu khế để “con” đỡ “ xót lòng, nhạt miệng”. Mẹ làm cho “con” ngọt lòng bởi hương vị của khoai nướng, ngô bung đậm đà tình quê hương, khiến cho mỗi sớm mai trong nhà vấn vương làn khói ấm. Có thể nói Hình ảnh người chiến sĩ trong bài Mẹ của nhà thơ Bằng Việt chính là hình ảnh đẹp đẽ của quê hương thân yêu. Câu 22 Trong bài Bộ đội về làng, nhà thơ Hoàng Trung Thông có viết Các anh về Mái ấm nhà vui Tiếng hát câu cười Rộn ràng xóm nhỏ. Các anh về Tưng bừng trước ngõ, Lớp lớp đàn em hớn hở chạy theo sau. Mẹ già bịn rịn áo nâu Vui đàn con ở rừng sâu mới về. Em hãy cho biết Những hình ảnh nào thể hiện niềm vui của xóm nhở khi bộ đội về? Vì sao các anh bộ đội được mọi người mừng rỡ đón chào như vậy? Gợi ý -Những hình ảnh thể hiện niềm vui của xóm nhỏ khi bộ đội về mái ấm nhà vui, tiếng hát câu cười rộn ràng xóm nhỏ, lớp lớp đàn em hớn hở chạy theo sau, mẹ già bịn rịn áo nâu. Niềm vui của mẹ già khi đón bộ đội về thật khó nói nên lời, chỉ dồn nén bên ngoài mà không biểu lộ ra bên ngoài. -Các anh bộ đội được mọi người mừng rỡ đón chào như vậy bởi vì các anh đi chiến đấu bảo vệ quê hương, đất nước, sẵn sàng hi sinh thân mình để đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho mọi người; các anh là con em của nhân dân, luôn gần gũi giúp đỡ mọi người với tình cảm yêu thương đẹp đẽ. Câu 23 Trong bài thơ Chú đi tuần của Trần Ngọc, hình ảnh người chiến sĩ đi tuần trong đêm khuya thành phố được miêu tả như sau Trong đêm khuya vắng vẻ, Chú đi tuần đêm nay. Nép mình dưới bóng hàng cây Gió đông lạnh buốt đôi tay chú rồi! Rét thì mặc rét cháu ơi! Chú đi giữ mãi ấm nơi cháu nằm. Đoạn thơ nói về người chiến sĩ đi tuần trong hoàn cảnh như thế nào? Hai dòng thơ cuối cho ta thấy ý nghĩa gì đẹp đẽ và sâu sắc? Gợi ý Đoạn thơ nói về người chiến sĩ đi tuần trong hoàn cảnh có những khó khăn và thử thách đêm khuya vắng vẻ khi mọi người đã yên giấc ngủ say, gió mùa đông ngoài trời làm lạnh buốt đôi tay. Hai dòng thơ cuối cho ta thấy ý nghĩa thật đẹp đẽ và sâu sắc người chiến sĩ rất quan tâm và yêu thương các cháu thiếu nhi, sẵn sàng chịu đựng khó khăn gian khổ của giá rét đêm khuya “Rét thì mặc rét cháu ơi!” để giữ mãi cho các cháu giấc ngủ ấm áp, bình yên “Chú đi giữ mãi ấm nơi cháu nằm”. Đó cũng chính là vẻ đẹp của tinh thần trách nhiệm với cuộc sống và tình yêu thương sâu nặng của các anh chiến sĩ đối với con người. Câu 24Trong bài Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm viết về lời hát ru cất lên từ trái tim yêu thương của người mẹ như sau Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần Mai sau con lớn vung chày lún sân… Theo em, lời hát ru của người mẹ đã bộc lộ những điều gì đẹp đẽ và sâu sắc? -10- [...]... Ngỗng ơi! Học! Học! ” Phạm Hổ Theo em, điều gì đã tạo nên sự hấp dẫn của đoạn thơ? Hãy bộc lộ cảm nghĩ của mình bằng một đoạn văn ngắn từ 7 đến 8 câu Học sinh nêu được cảm nhận của mình khi đọc đoạn thơ thông qua hai tín hiệu nội dung và nghệ thuật bằng một đoạn viết ngắn có cấu trúc chặt chẽ, cảm xúc hồn nhiên chân thực, đảm bảo các ý cơ bản sau + Nội dung Đoạn thơ giới thiệu một buổi học đầy thú... thấy được tinh thần học tập rất chăm chỉ của các bạn học sinh làm cho nắng như đứa trẻ nhỏ đang tung tăng chạy nhả cũng muốn dừng lại ghé vào cửa lớp để xem các bạn học bài Đề 42 Trong bài Việt Nam thân yêu, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết Việt Nam đất nước ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn Cánh cò bay lả rập rờn Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận được điều... lớn… Yêu cầu học sinh viết được những cảm xúc của mình một cách tự nhiên, chân thực Ví dụ Nói đến hoa Phượng là nói đến tuổi học trò Hoa Phượng nở báo hiệu mùa thi đã tới Hoa phượng nở là kết quat tốt đẹp của chúng em sau bao ngày học tập vất vả Hoa Phượng nở chúng em sẽ được nghỉ hè với những cuộc chia tay đầy lưu luyến …… Đề 85 Đọc đoạn thơ “Ngỗng không chịu học Khoe biết chữ rồi Vịt đưa sách ngược... sông quê hương Đề 41 Trong bài Cô giáo lớp em, nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh có viết Cô dạy em tập viết Gió đưa thoảng hương nhài Nắng ghé vào cửa lớp Xem chúng em học bài Em hãy cho biết khổ thơ trên đã sử dụng biẹn pháp nghệ thuật gì nổi bật? Biện pháp nghệ thuật đó giúp em thấy được điều gì đẹp đẽ của các bạn học sinh? Gợi ý -Khổ thơ trên đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hoá - 15- 16 -Tác dụng... có đường nét, có hình khối, có sức gợi tả, gợi cảm cao Đề 55 Trong bài Nghe thầy đọc thơ của nhà thơ Trần Đăng Khoa, có đoạn Em nghe thầy đọc bao ngày Tiếng thơ đỏ nắng xanh cây quanh nhà Mái chèo nghe vọng sông xa Êm êm nghe tiếng của bà năm xưa Nghe trăng thở động tàu dừa… Theo em, cuộc sống xung quanh được gợi lên như thế nào trong tâm trí của cậu học trò khi nghe thầy giáo đọc thơ? Gợi ý Cuộc... cho ta nghĩ đến sự che chở, hi sinh tất cả mà người mẹ dành cho con; thể hiện lòng nhân ái và tình mẫu tử thật cảm động… Đề 71 Tôi muốn ngày nào lớp cũng đông vui Dẫu tháng ba còn đi qua năm học Mỗi khoảng trống trên bàn-có em vắng mặt Là bao nhiêu khoảng trống ở trong tôi… Tháng ba đến lớp- Thanh ứng -23- 24 Theo em, hình ảnh nào góp phần nhiều nhất làm nên cái hay của khổ thơ tren? Vì sao? Gợi... như mặt gương để những hàng tre ngày ngày soi bóng; hình ảnh dòng sông lấp loáng phản chiếu ánh nắng trưa hè -Những hình ảnh ấy giúp em cảm nhận được con sông quê hương có vẻ đẹp thật quyến rũ lòng người và tình yêu quê hương tha thiết của tác giả Đề 75 Nhà văn Võ Văn Trực viết Ôm quanh Ba Vì là bát ngát đồng bằng, mênh mông hồ nước với những Suối Hai, Đồng Mô, Ao Vua… nổi tiếng vẫy gọi Mướt mát... tỏc giả cú cảm giỏc mặt sụng nghe như rụng hơn, gợi cho người đọc cảm nhận được vẻ thanh bỡnh và nờn thơ của một buổi chiều trờn sụng Hương Đề 79 “Hiên tây xanh mát bóng râm Đơn sơ cây ổi cứ ngầm đơm hoa Quả tơ nấp dưới là già Để sang thu bỗng oà ra ngọt ngào” - 25- 26 Vườn nhà -Tố Hữu Nêu nhận xét của em về nghệ thuật miêu tả trong đoạn thơ trên với cách miêu tả ấy, nhà thơ đã giúp em cảm nhận được... viết ngắn từ 7 đến 8 câu văn Gợi ý Học sinh chỉ ra được hình ảnh sinh động trong câu thơ cuối vẫy gió, gọi chim được nhà thơ tạo nên bằng cách nhân hoá, so sánh Lá xanh vẫy gió như là gọi chim bằng một đoạn viết ngắn của mình với cảm xúc được bộc lộ một cách hồn nhiên, chân thực Tuỳ mức độ viết bài của HS mà giám khảo đánh giá cho từ 0 đến 1 ,5 điểm -26- 27 Đề 83 Trong bài Vờ` thăm nhà... Thường lúc nào cũng vui” -Khổ thơ 3 Ngưỡng cửa còn là nơi đưa em “Buổi đầu đến lớp để học được bao nhiêu điều hay, gần gũi với bao thầy cô, bạn bè mến thương Khi em lớn lên, ngưỡng cửa thân quen cũng là nơi dưa em đến với “những con đường xa tắp” đằy ước mơ và hi vọng đón chờ Tuyển tập đề thi học sinh giỏi Đề 36 Trong bài Dừa ơi, nhà thơ Lê Anh xuân có viết Dừa vẫn đứng hiên ngang . 1 88 ĐỀ VĂN CẢM THỤ LỚP 5 I. Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong. định học sinh sẽ viết được những đoạn văn hay về cảm thụ văn học, sẽ có được năng lực cảm thụ văn học tốt để phát hiện biết bao điều đáng quý trong văn học và cuộc sống của chúng ta. Đề 1. biết về thực tế cuộc sống và văn học; nắm vững kiến thức cơ bản về tiếng Việt phục vụ cho cảm thụ văn học. II. Cách viết một đoạn bài cảm thụ văn học a. Đọc kỹ đề bài, nắm chắc yêu cầu của - Xem thêm -Xem thêm 88 đề cảm thụ văn học lớp 5, 88 đề cảm thụ văn học lớp 5, Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là một thể loại tập làm văn trong chương trình Văn học lớp 5. Học sinh sẽ tiếp tục gặp thể loại này ngay cả khi lên cấp 2 và cấp 3. Do đó, nó là một thể loại rất quan trọng. Vậy thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là đưa ra những cảm nhận, tình cảm của mình về các từ ngữ, nhịp điệu, nhân vật, sự vật, sự việc trong một tác phẩm văn học bài thơ, bài văn, …. Từ đó học sinh sẽ đưa ra những quan điểm, bài học, những nét giá trị, vẻ đẹp sâu sắc tiềm ẩn bên trong tác phẩm. Để viết được một bài văn cảm thụ hay, học sinh cần phải có vốn kiến thức nhất định về cảm thụ, thực tế cuộc sống và trong văn học. Đồng thời, học sinh cũng cần có sự trau dồi, luyện tập thông qua làm đề cuối kì Tiếng Việt 5 hay đề thi học sinh giỏi, … Các bước để viết một bài văn hoàn chỉnh Để làm một bài cảm thụ văn học lớp 5 không phải dễ. Các bạn có thể tuân theo những bước sau để có thể viết một bài văn hoàn chỉnh Thông báo Giáo án, tài liệu miễn phí, và các giải đáp sự cố khi dạy online có tại Nhóm giáo viên mọi người tham gia để tải tài liệu, giáo án, và kinh nghiệm giáo dục nhé! Bước 1 Đọc kĩ yêu cầu bài cho. Tìm hiểu những ý cần nêu ra trong bài là gì? Bước 2 Đọc toàn bộ đoạn thơđoạn văn. Dựa vào yêu cầu của bài gạch chân những từ đặc biệt phép so sánh, ẩn dụ, …, những từ ngữ, câu văn đặc biệt, sâu sắc. Bước 3 Viết đoạn văn cảm thụ theo những phần đã gạch chân hoặc gạch ý. Có 2 cách viết văn viết diễn giải hoặc quy nạp. Chú ý những từ lấy từ đoạn trích thì phải cho vào dấu ngoặc kép “ ” Đây là 3 bước hoàn chỉnh để viết thành một đoạn văn cảm thụ văn học. Bước 2 là bước quan trọng nhất. Nó cũng tốn nhiều thời gian nhất để quyết định nội dung của bài làm. Do đó, các bạn cần dành nhiều thời gian để hoàn thành bước này nhé! Tải tài liệu miễn phí ở đây Sưu tầm Trần Thị Nhung Ngày đăng 03/07/2014, 0926 Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong tác phẩm cuốn truyện, bài văn, bài thơ... hay một bộ phận của tác phẩm đoạn văn , đoạn thơ...thậm chí một từ ngữ có giá trị trong câu văn, câu thơNhư vậy, cảm thụ văn học có nghĩa là khi đọc nghe một câu chuyện, một bài thơ... ta không những hiểu mà còn phải xúc cảm, tưởng tượng và thật sự gần gũi, “nhập thân” với những gì đã đọc... Để có được năng lực cảm thụ văn học sâu sắc và tinh tế, cần có sư say mê, hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn; chịu khó tích lũy vốn hiểu biết về thực tế cuộc sống và văn học; nắm vững kiến thức cơ bản về tiếng Việt phục vụ cho cảm thụ văn học. Cảm thụ văn học lớp 5 I. Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong tác phẩm cuốn truyện, bài văn, bài thơ hay một bộ phận của tác phẩm đoạn văn , đoạn thơ thậm chí một từ ngữ có giá trị trong câu văn, câu thơ Nh vậy, cảm thụ văn học có nghĩa là khi đọc nghe một câu chuyện, một bài thơ ta không những hiểu mà còn phải xúc cảm, tởng tợng và thật sự gần gũi, nhập thân với những gì đã đọc Để có đợc năng lực cảm thụ văn học sâu sắc và tinh tế, cần có s say mê, hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn; chịu khó tích lũy vốn hiểu biết về thực tế cuộc sống và văn học; nắm vững kiến thức cơ bản về tiếng Việt phục vụ cho cảm thụ văn học. II. Cách viết một đoạn bài cảm thụ văn học a. Đọc kỹ đề bài, nắm chắc yêu cầu của bài tập phải trả lời đợc điều gì? Cần nêu bật đợc ý gì? b. Đọc và tìm hiểu về câu thơ câu văn hay đoạn trích đợc nêu trong bài Dựa vào yêu cầu cụ thê của bài tập để tìm hiểu, ví dụ cách dùng từ đặt câu; cách dùng hình ảnh, chi tiết; cách sử dụng biện pháp nghệ thuật quen thuộc nh so sánh, nhân hóa, điệp ngữ đã giúp em cảm nhận đợc nội dung, ý nghĩa gì đẹp đẽ, sâu sắc. c. Viết đoạn văn về cảm thụ văn học khoảng 5-7 dòng hớng vào yêu cầu của đề bài. Đoạn văn có thể bắt đầu bằng một câu mở đoạn để dẫn dắt ngời đọc hoặc trả lời thẳng vào câu hỏi chính; tiếp đó, cầnnêu rõ các ý theo yêu cầu của đề bài; cuối cùng, có htể kết đoạn bằng một câu ngắn gọn để gói lại nội dung cảm thụ Nắm vững yêu cầu về cảm thụ văn học ở tiẻu học, kiên trì tập luyện từng bớc từ dễ đến khó, nhất định học sinh sẽ viết đợc những đoạn văn hay về cảm thụ văn học, sẽ có đợc năng lực cảm thụ văn học tốt để phát hiện biết bao điều đáng quý trong văn học và cuộc sống của chúng ta. một số đoạn văn cảm thụ hoàn chỉnh Đề 1 Trong bài Dừa ơi ! Tiếng Việt5 , tập một, nhà thơ Lê Anh Xuân có viết Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng Rễ dừa cắm sâu vào lòng đât, Nh dân làng bám chặt quê hơng. Em hãy cho biết hình ảnh cây dừa trong đoạn thơ trênnói lên những điều gì đẹp đẽ về ngời dân miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ? BàI LàM Trong khổ thơ trên trích trong bài Dừa ơi của nhà thơ Lê Anh Xuân, ta thấy tác giả nh muốn thông qua hình tợng cây dừa để ca ngợi phẩm chất kiên cờng, anh dũng, hiên ngang, tự hào trong chiến đấu của ngời dân miền Nam. Đồng thời tác giả cũng muốn nói lên phẩm chất trong sáng, thủy chung, dịu dàng, đẹp đẽ trong cuộc sống và ý chí kiên cờng bám trụ, gắn bó chặt chẽ với mảnh đất quê hơng mình của ngời dân miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nớc. Đề 2 Tả cảnh đẹp Sa Pa, nhà văn Nguyễn Phan Hách đã viết Thoắt cái, lác đác lá vàng rơi trong khoảnh khắc mùa thu. Thoắt cái, trắng long lanh một cơn m a tuyết trên những cành đào, lê, mận. Thoắt cái, gió xuân hây hẩy nồng nàn với những bông hoa lay ơn màu đen nhung hiếm quý. Đờng đi Sa Pa- Tiếng Việt 4, tập một, 1995 Em có nhận xét gì về cách dùng từ, đặt câu ở đoạn văn trên? Nêu tác dụng của cách dùng từ, đặt câu đó. BàI LàM Có lẽ cha có tác giả nào tả cảnh Sa Pa lại đẹp đẽ, tinh tế và sống động nh nhà văn Nguyễn Phan Hách. Tác giả đã khéo léo sử dụng biện pháp nghệ thuật đảo ngữ để nhấn mạnh, để làm nổi bật vẻ đẹp nên thơ của cảnh sắc thiên nhiên và thời tiết ở Sa Pa. Đồng thời điệp từ thoắt cái tạo cho chúng ta cái cảm xúc đột ngột, ngỡ ngàng trớc sự thay đổi nhanh chóng của thời tiết ở Sa Pa. Sự thay đổi nhanh chóng đến mức bất ngờ ấy khiến ngời đọc nh lạc vàc một tiên cảnh vậy. Đề 3 Trong bài Bóc lịch Tiếng Việt 2, tập hai., 1995 nhà thơ Bế Kiến Quốc có viết Ngày hôm qua ở lại Trong vở hồng của con Con học hành chăm chỉ Là ngày qua vẫn còn Nhà thơ muốn nói với em điều gì qua đoạn thơ trên? BàI LàM Trong đoạn thơ trên, nhà thơ Bế Kiến Quốc nh muốn nói với chúng ta rằng Ta học hành chăm chỉ thì trong cuốn vở hồng đẹp đẽ của chúng ta sẽ đợc ghi lại những điểm mời do chính những kiến thức mà ngày đêm ta miệt mài học tập. Bởi vậy có thể nói Ngày hôm qua tuy đã qua đi nhng sẽ đợc nhắc đến khi ta có những kiến thức, có những thành quả mà ngày hôm qua ta đã tích lũy đợc. Đề 4 BóNG MÂY Hôm nay trời nắng nh nung Mẹ em đi cấy phơi lng cả ngày Ước gì em hóa đám mây Em che cho mẹ suốt ngày bóng râm Thanh Hào Đọc bài thơ trên, em thấy có những nét gì đẹp về tình cảm của ngời con đối với mẹ? BàI LàM Đọc bài thơ trên, ta thấy tình cảm của ngời con đối với mẹ mình thật đẹp đẽ và thật đáng quý cảm đó đợc thể hiện qua sự cảm thông với những việc làm vất vả của mẹ nh phơi lng đi cấy dới cái nóng nh nung và sự ớc mong đợc góp - 1 - phần làm cho mẹ đỡ vất vả trong công việc Hóa thành đám mây để che cho mẹ suốt ngày bóng râm, giúp mẹ làm việc trên đồng mát mẻ, khỏi bị nắng nóng. Đó là một tình thơng vừa sâu sắc, vừa cụ thể và thiết thực của ngời con đối với mẹ. Đề 5 Trong bài Vàm Cỏ Đông Tiếng Việt 3, tập một, nhà thơ Hoài Vũ có viết Đây con sông nh dòng sữa mẹ Nớc về xanh ruộng lúa, vờn cây Và ăm ắp nh lòng ngời mẹ Chở tình thơng trang trải đêm ngày. Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận đợc vẻ đẹp đáng quý của dòng sông quê hơng nh thế nào? BàI LàM Nếu nh ai cũng có một dòng sông thì chắc sẽ chạnh lòng thơng nhớ khi đọc bài thơ Vàm Cỏ Đông của nhà thơ Hoài Vũ. Bởi dòng sông quê hơng không những là nơi nô đùa, ngụp lặn của con trẻ mà còn đa nớc về tắm mát cho ruộng lúa, n- ơng khoai, cho những khu vờn bạt ngàn cây trái nh chính dòng sữa ngọt ngào của mẹ nuôi dỡng các con từ thửa lọt lòng. Không những thế mà dòng nớc ăm ắp nh tấm lòng ngời mẹ tràn đầy yêu thơng, sẵn sàng chia sẻ tấm lòng mình cho những đứa con và cho hết thảy mọi ngời. Đề 6 Trong bài Cô giáo lớp em Tiếng Việt 2, tập một, nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh có viết Cô dạy em tập viết Gió đa thoảng hơng nhài Nắng ghé vào cửa lớp Xem chúng em học bài Em hãy cho biết khổ thơ trên đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì nổi bật? Biện pháp nghệ thuật đó giúp em thấy đợc điều gì đẹp đẽ ở các bạn học sinh? BàI LàM Trong khổ thơ trên, tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật nhân hóa để cho ta thấy đợc tinh thần học tập rất chăm chỉ của các bạn học sinh. Sự chăm chỉ, miệt mài học tập của các bạn không những làm vui lòng ông bà, cha mẹ mà còn làm cho cảnh vật xung quanh nắng cũng muốn ngừng đùa nghịch để ghé vào cửa lớp xem các bạn học bài. Đề 7 Trong bài Việt Nam thân yêu Tiếng Việt 4, tập một, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết Việt Nam đất nớc ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn Cánh cò bay lả rập rờn, Mây mờ che đỉnh Trờng Sơn sớm chiều Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận đợc những điều gì về đất nớc Việt Nam? BàI LàM Đất nớc Việt Nam ta hiện ra trong khổ thơ trên của nhà thơ Nguyễn Đình Thi thật giàu đẹp và đáng yêu, thật nên thơ và hùng vĩ. Sự giàu đẹp và đáng yêu đó đựoc thể hiện qua những hình ảnh Biển kúa mênh mông hứa hẹn một sự no đủ, cánh cò bay lả rập rờn thật thanh bình, giản dị và đáng yêu. Sự hùng vĩ và nên thơ đợc thể hiện qua hình ảnh đỉnh Trờng Sơn cao vời vợi sớm chiều mây phủ. Đất nớc Việt Nam ta tơi đẹp biết nhờng nào! Đề 8 Kết thúc bài Tre Việt Nam Tiếng Việt 5, tập một , mhà thơ Nguyễn Duy viết Mai sau, Mai sau, Mai sau, Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh. Em hãy cho biết những câu thơ trên nhằm khẳng định điều gì? Cách diễn đạt của nhà thơ có gì độc đáo, góp phần khẳng định điều đó? BàI LàM Những câu thơ kết thúc bài Tre Việt Nam của nhà thơ Nguyễn Duy nhằm khẳng định một màu xanh vĩnh cửu của tre Việt Nam, sức sống bất diệt của con ngời Việt Nam, truyền thống cao đẹp của con ngời Việt Nam. Nhà thơ đã khéo léo thay đổi cách ngắt nhịp, ngắt dòng và điệp ngữ mai sau góp phần gợi cảm xúc về thời gian và không gian nh mở ra vô tận tạo bao ý thơ âm vang, bay bổng và đem đến cho ngời đọc những liên tởng thật phong phú. Từ xanh đợc nhắc lại 3 lần trong dòng thơ với sự kết hợp khác nhau xanh tre/ xanh màu / tre xanh tạo những nét nghĩa đa dạng, phong phú và khẳng định sự trờng tồn của màu sắc, của sức sống dân tộc. Đề 9 Trong bài Về thăm nhà Bác Tiếng Việt 5, tập một , nhà thơ Nguyễn Đức Mậu viết Ngôi nhà thuở Bác thiếu thời nghiêng nghiêng mái lợp bao đời nắng ma Chiếc giờng tre quá đơn sơ Võng gai ru mát những tra nắng hè. Em hãy cho biết Đoạn thơ giúp ta cảm nhận đợc điều gì đẹp đẽ, thân thơng? BàI LàM Đọc đoạn thơ trên, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu đã cho chúng ta thấy hình ảnh ngôi nhà của Bác- nơi Bác đợc sinh ra và đã trải qua những ngày thơ ấu ở quê Bác thật đơn sơ và giản dị nh bao nhiêu ngôi nhà khác ở làng quê Việt Nam. Mái tranh nghiêng nghiêng trải bao mùa ma nắng, chiếc giờng tre, chiếc võng gai thật mộc mạc đơn sơ. Sống trongngôi nhà bình dị đó, Bác đã đợc ấp ủ, che chở, vỗ về bởi tình cảm yêu thơng của gia đình võng gai ru mát những tra nắng hè và có lẽ cũng chính nơi đó đã khởi nguồn cho những chí hớng lớn lao, vĩ đại sau này của Bác Đề 10 Trong bài thơ Con cò, nhà thơ Chế Lan Viên có viết - 2 - Con dù lớn vẫn là con của mẹ Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con Hai dòng thơ trên đã giúp em cảm nhận đợc ý nghĩa gì đẹp đẽ? BàI LàM Đọc hai câu thơ trên, nhà thơ Chế Lan Viên cho chúng ta thấy tình yêu thơng của mẹ dành cho con thật vĩ đại, thiêng liêng nh mạch nớc nguồn không bao giờ vơi cạn. Dù con đã lớn khôn, dù đã đi hết cuộc đời, sống trọn cả cuộc đời thì tình thơng của mẹ đối với con vẫn còn sống mãi, vẫn dõi theo bên con để lo lắng, để quan tâm, để giúp đỡ, tiếp sức mạnh cho con vơn lên trong cuộc sống. Có thể nói tình thơng của mẹ dành cho con là một tình thơng bất tử. Một số đề cảm thụ văn học Lớp 5 và gợi ý làm bài Đây chỉ là những ý chính trong nội dung cảm thụ, yêu cầu em phải biết viết những ý chính trên thành một, hai đoạn văn hoàn chỉnh, có câu Mở, câu Kết và phần Thân đoạn rõ ràng và hay, chứ không đợc chỉ chép y nguyên những gợi ý đó. Câu 1 Trong bài Mùa thu mới, nhà thơ Tố Hữu viết Yêu biết mấy những dòng sông bát ngát Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non Yêu biết mấy, những con đờng ca hát Qua công trờng mới dựng mái nhà son! Theo em, khổ thơ trên đã bộc lộ cảm xúc của tác giả trớc những vẻ đẹp gì trên đất nớc chúng ta? Gợi ý Qua khổ thơ tác giả đã bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ của mình trớc những cảnh đẹp của quê hơng, đất nớc Vẻ đẹp của những dòng sông bát ngát đang chảy giữa đôi bờ dào dạt lúa non. Những vẻ đẹp đã hứa hẹn một cuộc sống ấm no cho những ngời dân trên đất nớc chúng ta. -Vẻ đẹp của những con đờng ca hát vui, phấn khởi vì đợc chạy qua công trờng đang xây dựng những mái nhà ngói mới. Đó cũng chính là vẻ đẹp của hạnh phúc đầy hứa hẹn đối với nhân dân ta. Câu 2 Trong bài Việt Nam thân yêu TV5-tập 1, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết Việt Nam đất nớc ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn. Cánh cò bay lả dập dờn, Mây mờ che đỉnh Trờng Sơn sớm chiều. Nêu những cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên. Gợi ý Đoạn thơ bộc lộ cảm xúc dạt dào của tác giả trớc những vẻ đẹp bình dị trên đất nớc Việt Nam thân yêu. Hình ảnh biển lúa rộng mênh mông gợi cho ta nièm tự hào về sự giàu đẹp, trù phú của quê hơng. Hình ảnh cánh cò bay lả dập dờn gợi vẻ nên thơ, xao xuyến mọi tấm lòng. Đất nớc còn mang niềm tự hào với vẻ đẹp hùng vĩ của đỉnh Trờng Sơn cao vời vợi sớm chiều mây phủ. Đoạn thơ đã giúp ta cảm nhận đợc tình cảm thiết tha yêu quý và tự hào về đất nớc của tác giả Nguyễn Đình Thi. Câu 3 Trong cuốn Hồi kí Bác Hồ, hai nhà văn Hoài Thanh và Thanh Tịnh đã tả phong cảnh quê hơng Bác nh sau Trớc mắt chúng tôi, giữa hai dãy núi là nhà Bác với cánh đồng quê Bác. Nhìn xuống cánh đồng có đủ các màu xanh, xanh pha vàng của ruộng mía, xanh rất mợt mà của lúa đơng thời con gái, xanh đậm của những rặng tre; đây đó một vài cây phi lao xanh biếc và nhiều màu xanh khác nữa. Đọc đoạn văn trên, em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ chỉ màu xanh? Cách dùng từ ngữ nh vậy đã góp phần gợi tả đIều gì về cảnh vật trên quê Bác? Gợi ý Đoạn văn dùng từ ngữ chỉ màu xanh thật đa dạng và phù hợp với từng cảnh vật ruộng mía xanh pha vàng, lúa chiêm đơng thời con gái giai đoạn phát triển mạnh có màu xanh rất mợt, rặng tre xanh đậm, phi lao xanh biếc. Cách dùng từ ngữ nh vậy góp phần gợi tả vẻ đẹp nên thơ và tràn trề sức sống của cảnh vật trên quê hơng Bác. Câu 4 Đọc bài thơ sau Quê em Bên này là núi uy nghiêm Bên kia là cánh đồng liền chân mây Xóm làng xanh mát bóng cây Sông xa trắng cánh buồm bay lng trời Trần Đăng Khoa Em hình dung đợc cảnh quê hơng của nhà thơ trần Đăng Khoa nh thế nào? Gợi ý Bài thơ cho ta thấy quê hơng của nhà thơ Trần Đăng Khoa rất đẹp. Một bên có ngọn núi uy nghiêm nh đứng đó từ bao đời nay. Một bên là cánh đồng rộng mênh mông, trải xa tít tắp nh đến tận chân trời. ở giữa là xóm làng thân yêu đợc che bởi bóng cây xanh mát. Xa xa, hình ảnh dòng sông hiện trắng những cánh buồm, trông nh đàn chim sải cánh bay trên trời cao. Vẻ đẹp của quê hơng nhà thơ làm cho ta thêm yêu quê hơng đất nớc Việt Nam. - 3 - Câu 5 Trong bài Tiếng đàn Ba-la-lai-ca trên sông Đà, nhà thơ Quang Huy đã miêu tả một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trờng sông Đà nh sau Lúc ấy Cả công trờng say ngủ cạnh dòng sông Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ Những xe ủi, xe ben sang vai nhau nằm nghỉ Chỉ còn thiếng đàn ngân nga Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà. Khổ thơ trên có hình ảnh nào đẹp nhất? Hình ảnh ấy cho ta thấy ý nghĩa gì sâu sắc? Gợi ý Hình ảnh đẹp nhất đợc gợi lên qua câu thơ Chỉ còn tiếng đàn ngân nga Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà. Đó là hình ảnh mang ý nghĩa sâu sắc giữa con ngời với thiên nhiên, giữa ánh trăng với dòng sông dờng nh có sự gắn bó, hoà quyện thật đẹp đẽ. Tiếng đàn ngân nga, lan toả trong đêm trăng nh lay động cả mặt nớc sông Đà, làm cho dòng sông nh dòng trăng ấy trở nên lấp loáng ánh trăng đẹp. Câu 6 Trong bài Bài ca về trái đất, nhà thơ Định Hải có viết Trái đất này là của chúng mình Quả bóng xanh bay giữa trời xanh Bồ câu ơi, cánh chim gù thơng mến Hải âu ơi, cánh chim vờn sang biển Cùng bay nào, cho trái đất quay! Cùng bay nào, cho trái đất quay! Đoạn thơ trên giúp em cảm nhận đợc những điều gì về trái đất thân yêu? Gợi ý Cảm nhận về trái đất thân yêu -Trái đất là tài sản vô giá của tất cả mọi ngời. -Trái đất đợc so sánh với hình ảnh quả bóng xanh bay giữa trời xanh cho thấy vẻ đẹp của sự bình yên, của niềm vui trong sáng, hồn nhiên. -Trái đất hoà bình luôn ấm áp tiếng chim gù hình ảnh chim bồ câu thờng dùng làm biểu tợng của hoà bình. -Trái đất đẹp và nên thơ với hình ảnh cánh chim hải âu bay chập chờn trên sóng biển. Câu 7 Trong bài Hạt gạo làng ta, nhà thơ Trần Đăng Khoa có viết Hạt gạo làng ta Có bão tháng bảy Có ma tháng ba Giọt mồ hôi sa Những tra tháng sáu Nớc nh ai nấu Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy Em hiểu đoạn thơ trên nh thế nào? Hình ảnh đối lập trong đoạn thơ gợi cho em những suy nghĩ gì? Gợi ý Hạt gạo của làng quê ta đã trải qua biết bao nhiêu khó khăn thử thách to lớn của thiên nhiên nào là bão tháng bảy thờng là bão to, nào là ma tháng ba thờng là ma lớn. Hạt gạo còn đợc làm ra từ những giọt mồ hôI của ngời mẹ hiền trên cánh đồng nắng lửa Giọt mồ hôi sa/ Những tra tháng sáu/ Nớc nh ai nấu/ Chết cả cá cờ/Cua ngoi lên bờ/ Mẹ em xuống cấy. Hình ảnh đối lập của hai dòng tơ cuối Cua ngoi lên bờ/ Mẹ em xuống cấy gợi cho ta nghĩ đến sự vất vả, gian truân của ngời mẹ khó có gì so sánh nổi. Càng cảm nhận sâu sắc đợc nỗi vất vả của ngời mẹ để làm ra hạt gạo, ta càng thêm thơng yêu mẹ biết bao nhiêu. Câu 8 Tả vẻ đẹp của rừng mơ ở Hơng Sơn Hà Tây, trong bài Rừng mơ của nhà thơ Trần Lê Văn có đoạn Rừng mơ ôm lấy núi Mây trắng đọng thành hoa Gió chiều đông gờn gợn Hơng bay gần bay xa Hãy ghi lại vài dòng cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên. Gợi ý Đoạn thơ giúp ta cảm nhận đợc vẻ đẹp hấp dẫn của rừng mơ Hơng Sơn. Rừng mơ bao quanh núi, rừng mơ đợc nhân hoá ôm lấy núi càng cho ta thấy sự gắn bó với núi một cách gần gũi, thân thiết và yêu thơng. Hoa mơ nở trắng nh mây trên trời đọng kết lại. Gió chiều đông nhẹ nhàng gờn gợn đa hơng hoa mơ lan toả khắp nơi. Có thể nói đoạn thơ đã vẽ ra bức tranhmang vẻ đẹp của đất trời thiên nhiên hoà quyện trong rừng mơ Hơng Sơn. Câu 9 Trong bài Hoàng hôn trên sông Hơng có đoạn tả cảnh nh sau Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc. Đâu đó, từ khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nớc, khiến mặt sông nghe nh rộng hơn - 4 - Theo Hoàng Phủ Ngọc Tờng Em hãy cho biết Đoạn văn trên có những hình ảnh và âm thanh nào có sức gợi tả sinh động? Gợi tả đợc điều gì? Gợi ý -Hình ảnh có sức gợi tả sinh động khói nghi ngút cả một vùng tre trúc khi xóm Cồn Hến nấu cơm chiều- gợi tả vẻ ấm áp, bình yên của ngời dân thôn xóm ven sông, giúp ngời đọc tởng tợng ra bức tranh thuỷ mặc đơn sơ nhng có cả một không gian rộng rãi khói bay lên bầu trời, tre trúc và sông nớc trên mặt đất. -Âm thanh có sức gợi tả sinh động tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt n ớc ở đâu đó sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông dờng nh có sức âm vang xa rộng trong khung cảnh tĩnh lặng, khiến tác giả có cảm giác mặt sông nghe nh rộng hơn, gợi cho ngời đọc cảm nhận đợc vẻ thanh bình và nên thơ của một buổi chiều trên sông Hơng. Câu 10 Trong bài Trên hồ Ba Bể, nhà thơ Hoàng Trung Thông có viết Thuyền ta lớt nhẹ trên Ba Bể Trên cả mây trời, trên núi xanh Mây trắng bòng bềnh trôi lặng lẽ Mái chèo khua bóng núi rung rinh Theo em, đoạn thơ trên đã bộc lộ những cảm xúc của tác giả khi đi thuyền trên hồ Ba Bể nh thế nào? Gợi ý Khi con thuyền lớt nhẹ trên Ba Bể, nhìn thấy cả mây trời, núi xanh in bang trên mặt nớc, tác giả cảm thấy mình đợc đi trên con thuyền đang trôi trên bầu trời và ngọn núi cao, mái chèo khua nớc làm cho bang núi rung rinh, cảnh vật thêm kì ảo, nên thơ. Đó là những cảm xúc trớc hồ Ba Bể đẹp đẽ và thơ mộng, thể hiện tình cảm gắn bó sâu nặng của tác giả đối với thiên nhiên dất nớc tơi đẹp. Câu 11 Kết thúc bài thơ Tiếng vọng, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều viết Đêm đêm tôi vừa chip mắt Cánh cửa lại rung lên tiếng đập cánh Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ Tiếng lăn nh đá lở trên ngàn. Đoạn thơ cho thấy những hình ảnh nào đã để lại ấn tợng sâu sắc trong tâm trí tác giả? Vì sao nh vậy? Gợi ý Đoạn thơ cho ta thấy những hình ảnh đã để lại ấn tợng sâu sắc trong tâm trí tác giả tiếng đập cánh của con chim sẻ nhỏ nh cầu mong sự giúp đỡ trong đêm cơn bão về gần sáng; những quả trứng trong tổ không có chim mẹ ấp ủ sẽ mãi mãi không nở thành chim non đợc. Những hình ảnh đó làm nên tiếng vọng khủng khiếp trong giấc ngủ và trở thành nỗi băn khoăn, day dứt khôn nguôi trong tâm hồn tác giả. Câu 12Trong bài Mùa thảo quả, nhà văn Ma Văn Kháng tả hơng thơm trong thảo quả nh sau Gió tây lớt thớt ba qua rừng, quyến hơng thảo quả đi, rải theo triền núi, đa hơng thảo quả ngọt lung, thơm nồng vào những thôn xóm Chin San. Gió thơm. Cây cỏ thơm. Đất trời thơm. Ngời đi rừng thảo quả về, hơng thơm đạm ủ ấp trong từng nếp áo, nếp khăn. Hãy nêu nhận xét về cách dùng từ, đặt câu nhằm nhấn mạnh hơng thơm của thảo quả chín trong đoạn văn trên. Gợi ý Tác giả đã lặp lại liên tiếp 3 lần từ thơm điệp từ, dùng các từ thơm nồng, thơm đậm để nhấn mạnh hơng thơm của thảo quả chín. Câu đầu của đoạn văn tuy dài nhng đợc ngắt thành nhiều cụm từ diễn tả cơn gió mang hơng thơm của thảo quả chín trong rừng bay đi xa rộng. Ba câu ngắn tiếp theocàng khẳng định hơng thơm của thảo quả chín nh lan toả, thấm đ- ợm vào tất cả thiên nhiên, đất trời. Hơng thảo quả chín còn ấp ủ trong tong nếp áo, nếp khăn của ngời đi từ rừng về, thơm mãi với thời gian. Câu 13 Trong bài Mặt trời xanh của tôio, nhà thơ Nguyễn Viết Bình viết Rừng cọ ơi! Rừng cọ! Lá đẹp, lá ngời ngời Tôi yêu thờng vẫn gọi Mặt trời xanh của tôi. Theo em, khổ thơ trên đã bộc lộ tình cảm của tác giả đối với quê hơng nh thế nào? Gợi ý Khổ thơ bộc lộ tình cảm thiết tha yêu quý của tác giả đối với rừng cọ của quê hơng. Tác giả trò chuyện với rừng cọ nh trò chuyện với ngời thân Rừng cọ ơi! Rừng cọ!, tả những chiếc lá cọ vừa đẹp vừa ngời ngời sức sống. Hình ảnh Mặt trời xanh của tôi ở câu thơ cuối không chỉ nói lên sự liên tởng, so sánh chính xác của tác giả lá cọ xoè những cánh nhỏ dàI trông xa nh mặt trời dâng toả chiếu những tia nắng xanh mà còn bộc lộ rõ tình cảm yêu mến và tự hào của tác giả về rừng cọ của quê hơng. Câu 14 Kết bài Hành trình của bầy ong, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu có viết Bầy ong giữ hộ cho ngời Những loài hoa đã tàn phai tháng ngày. Qua hai dòng thơ trên, em hiểu công việc của bầy ong có ý nghĩa gì đẹp đẽ? - 5 - Gợi ý Qua hai dòng thơ, ta thấy công việc của bầy ong có ý nghĩa thật đẹp đẽ Bầy ong rong ruổi khắp nơi để tìm hoa, hút nhuỵ, mang về làm thành những giọt mật thơm ngon. Những giọt mật ong đợc làm nên bởi sự kết tinh từ hơng thơm vị ngọt của những loài hoa. Do vậy, khi thởng thức mật ong, dù hoa đã tàn phai theo thời gian nhng con ngời vẫn cảm thấy những màu hoa đợc giữ lại trong hơng thơm, vị ngọt của mật ong. Có thể nói bầy ong đã giữ gìn đợc vẻ đẹp của thiên nhiên để ban tặng con ngời, làm cho cuộc sống của con ngời thêm hạnh phúc. Câu 15 Trong bà Cô Tấm của mẹ, nhà thơ Lê Hồng Thiện có viết Bao nhiêu công việc lặng thầm Bàn tay của bé đỡ đần mẹ cha Bé học giỏi, bé nết na Bé là cô Tấm, bé là con ngoan. Đoạn thơ trên giúp em thấy đợc những đièu gì đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu? Gợi ý Đoạn thơ cho thấy những điều đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu âm thầm, lặng lẽ làm nhiều công việc đỡ đần cho cha mẹ, học hành giỏi giang, c xử tốt với mọi ngời tính nết tốt .Cô bé xứng đáng là co tấm trong gia đình, là con ngoan của cha mẹ, luôn đem đến niềm vui, hạnh phúc cho mọi ngời . Câu 16 Ca ngợi cuộc sống cao đẹp của bác Hồ, trong bài thơ Bác ơi !, nhà thơ Tố Hữu có viết Bác sống nh trời đất của ta Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa Tự do cho mỗi đời nô lệ Sữa để em thơ, lụa tặng già. Đoạn thơ trên đã giúp em hiểu đợc những nét đẹp gì trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu ? Gợi ý Đoạn thơ cho thấy những nét đẹp trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu. Đó là cuộc sống gần gũi với tất cả mọi ngời nh trời đất của ta, cuộc sống tràn đầy tình yêu thơng đến từng ngọn lúa, mỗi cành hoa. Cảm động nhất là cuộc sống của Bác luôn vì hạnh phúc của con ngời. Bác hi sinh cả đời mình vì cuộc sống đấu tranh giành độc lập, tự do cho mỗi đời nô lệ, vì niềm vui cho tất cả mọi ngời Sữa để em thơ, lụa tặng già . Câu 17 Đọc hai câu ca dao -Ai ơi, đừng bỏ ruộng hoang, Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng ấy nhiêu. -Rủ nhau đi cấy đi cày Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lu. Em hiểu đựoc điều gì có ý nghĩa đẹp đẽ trong cuộc sống của con ngời? Gợi ý Hai câu ca dao đã ghúp ta hiểu đợc ý nghĩa đẹp đẽ của lao động trong cuộc sống của con ngời. Câu ca dao thứ nhất khuyên ngời nông dân hãy chăm chỉ cày cấy, trồng trọt, đừng bỏ ruộng hoang. Bởi vì, mỗi tấc đất có giá trị nh tấc vàng Bao nhiêu tấc đất,tấc vàng bấy nhiêu. Câu ca dao thứ hai cũng là lời nhắn gửi ngời nông dân hãy cần cù lao động. Bởi vì, công việc đi cấy đi cày hôm nay tuy vất vả, khó nhọc nhng sẽ đem lại cuộc sống no đủ, sung túc cho ngày mai Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lu. Câu 18 Trong bài Chiếc xe lu, nhà thơ Trần Nguyên Đào có viết Tớ là chiếc xe lu Ngời tớ to lù lù Con đờng nào mới đắp Tớ san bàng tăm tắp Con đờng nào rải nhựa Tớ là phẳng nh lụa Trời nóng nh lửa thiêu Tớ vẫn lăn đều đều Trời lạnh nh ớp đá Tớ càng lăn vội vã. Theo em, qua hình ảnh chiếc xe lu xe lăn đờng , tác giả muốn ca ngợi ai? Ca ngợi những phẩm chất gì đáng quý? Gợi ý Qua hình ảnh chiếc xe lu, tác giả muốn ca ngợi ngời công dân làm đờng cho mọi ngời đi lại. Những phẩm chất tốt đẹp của xe lu cũng chính là những phẩm chất đánh kính trọng của ngời công nhân làm đờng. Họ đã lao động với tinh thần nhiệt tình và trách nhiệm cao san bàng con đờng mới đắp, là phẳng con đờng rải nhựa, mặc cho Trời nóng nh lửa thiêu hay Trời lạnh nh ớp đá vẫn làm việc miệt mài. Chiếc xe lu hay chính là ngời công nhân đã làm nên những con đờng, đem niềm vui đến cho mọi ngời đi trên con đờng đó. Câu 19 trong Th gửi các học sinh nhân ngày khai trờng đầu tiên của nớc Việt Nam độc lập 1945, Bác Hồ đã viết Non sông Việt Nam có trở nên tơi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bớc tới đài vinh quang để sánh vai với cac c- ờng quốc năm châu đợc hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em. Lời dạy của Bác Hồ kính yêu đã giúp em hiểu đởc trách nhiệm của ngời học sinh đối với viêc học tập nh thế nào? - 6 - Gợi ý Lời dạy của Bác Hồ đã giúp em hiểu đợc trách nhiệm của ngời học sinh đối với việc học tập và rèn luyện để trở thành ngời trò giỏi, con ngoan. Có nh vậy, khi lớn lên, ta mới có thể góp phần tích cực để xây dựng đất nớc càng giầu mạnh, làm cho non sông Việt Nam đợc sánh vai với các cờng quốc năm châu trên thế giới. Câu 20 thi năm 2006-2007 Đọc bài thơ sau Cả nhà đi học Đa con đến lớp mỗi ngày Nh con, mẹ cũng tha thầy, chào cô Chiều qua bố đón, tình cờ Con nghe bố cũng chào cô, tha thầy Cả nhà đi học, vui thay! Hèn chi điểm xấu buồn lây cả nhà Nhà mình nh thể đợc ba điểm mời. Cao Xuân Sơn Em cảm nhận đợc niềm vui đi học của cả nhà qua khổ thơ thứ hai trong bài thơ nh thế nào? Gợi ý Niềm vui đi học của cả nhà đợc diễn tả qua khổ thơ thứ hai thật hồn nhiên và đáng yêu. Khi cả nhà đều đI học, đều là học trò của các thầy giáo, cô giáo thì ai cũng đợc chia sẻ niềm vui, nỗi buồn trong học tập. Khi có điểm xấu thì buồn lây cả nhà. Khi đợc điểm 10 thì niềm vui cũng đợc nhân lên. Kết quả học tập tốt đã thật sự làm cho cả nhà sung sớng và hạnh phúc. Câu 21 Hình ảnh ngời mẹ chiến sĩ trong kháng chiến chống Mĩ đợc nhà thơ Bằng Việt qua những câu thơ trong bài Mẹ nh sau Con bị thơng, nằm lại một mùa ma Nhớ dáng mẹ ân cần mà lặng lẽ Nhà yên ắng. Tiếng chân đi rất nhẹ Gió từng hồi trên mái lá ùa qua Con xót lòng, mẹ hái trái bởi đào Con nhạt miệng có canh tôm nấu khế Khoai nớng, ngô bung ngọt lòng đến thế Mỗi ban mai toả khói ấm trong nhà. Gợi ý Hình ảnh ngời mẹ chiến sĩ đợc gợi tả qua hai khổ thơ của nhà thơ Bằng Việt thật cảm động. Mẹ thơng anh chiến sĩ th- ơng binh nh thơng đứa con ruột thịt, mẹ chăm sóc anh ân cần mà lặng lẽ. Căn nhà yên ắng chỉ có tiếng chân đI rất nhẹ của mẹ nh giữ gìn, nâng nui giấc ngủ cho con. Mẹ đem đến cho con tráI bởi đào, canh tôm nấu khế để con đỡ xót lòng, nhạt miệng. Mẹ làm cho con ngọt lòng bởi hơng vị của khoai nớng, ngô bung đậm đà tình quê hơng, khiến cho mỗi sớm mai trong nhà vấn vơng làn khói ấm. Có thể nói Hình ảnh ngời chiến sĩ trong bài Mẹ của nhà thơ Bằng Việt chính là hình ảnh đẹp đẽ của quê hơng thân yêu. Câu 22 Trong bài Bộ đội về làng, nhà thơ Hoàng Trung Thông có viết Các anh về Mái ấm nhà vui Tiếng hát câu cời Rộn ràng xóm nhỏ. Các anh về Tng bừng trớc ngõ, Lớp lớp đàn em hớn hở chạy theo sau. Mẹ già bịn rịn áo nâu Vui đàn con ở rừng sâu mới về. Em hãy cho biết Những hình ảnh nào thể hiện niềm vui của xóm nhở khi bộ đội về? Vì sao các anh bộ đội đợc mọi ngời mừng rỡ đón chào nh vậy? Gợi ý -Những hình ảnh thể hiện niềm vui của xóm nhỏ khi bộ đội về mái ấm nhà vui, tiếng hát câu cời rộn ràng xóm nhỏ, lớp lớp đàn em hớn hở chạy theo sau, mẹ già bịn rịn áo nâu. Niềm vui của mẹ già khi đón bộ đội về thật khó nói nên lời, chỉ dồn nén bên ngoài mà không biểu lộ ra bên ngoài. -Các anh bộ đội đợc mọi ngời mừng rỡ đón chào nh vậy bởi vì các anh đi chiến đấu bảo vệ quê hơng, đất nớc, sẵn sàng hi sinh thân mình để đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho mọi ngời; các anh là con em của nhân dân, luôn gần gũi giúp đỡ mọi ngời với tình cảm yêu thơng đẹp đẽ. Câu 23 Trong bài thơ Chú đi tuần của Trần Ngọc, hình ảnh ngời chiến sĩ đi tuần trong đêm khuya thành phố đợc miêu tả nh sau Trong đêm khuya vắng vẻ, Chú đi tuần đêm nay. Nép mình dới bóng hàng cây - 7 - Gió đông lạnh buốt đôi tay chú rồi! Rét thì mặc rét cháu ơi! Chú đi giữ mãi ấm nơi cháu nằm. Đoạn thơ nói về ngời chiến sĩ đi tuần trong hoàn cảnh nh thế nào? Hai dòng thơ cuối cho ta thấy ý nghĩa gì đẹp đẽ và sâu sắc? Gợi ý Đoạn thơ nói về ngời chiến sĩ đi tuần trong hoàn cảnh có những khó khăn và thử thách đêm khuya vắng vẻ khi mọi ngời đã yên giấc ngủ say, gió mùa đông ngoài trời làm lạnh buốt đôi tay. Hai dòng thơ cuối cho ta thấy ý nghĩa thật đẹp đẽ và sâu sắc ngời chiến sĩ rất quan tâm và yêu thơng các cháu thiếu nhi, sẵn sàng chịu đựng khó khăn gian khổ của giá rét đêm khuya Rét thì mặc rét cháu ơi! để giữ mãi cho các cháu giấc ngủ ấm áp, bình yên Chú đi giữ mãi ấm nơi cháu nằm. Đó cũng chính là vẻ đẹp của tinh thần trách nhiệm với cuộc sống và tình yêu thơng sâu nặng của các anh chiến sĩ đối với con ngời. Câu 24Trong bài Khúc hát ru những em bé lớn trên lng mẹ, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm viết về lời hát ru cất lên từ trái tim yêu thơng của ngời mẹ nh sau Ngủ ngoan a-kay ơi, ngủ ngoan a-kay hỡi Mẹ thơng a-kay, mẹ thơng bộ đội Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần Mai sau con lớn vung chày lún sân Theo em, lời hát ru của ngời mẹ đã bộc lộ những điều gì đẹp đẽ và sâu sắc? Gợi ý -Lời hát ru của ngời mẹ bộc lộ tình cảm yêu thơng sâu nặng đối với đứa con còn nhỏ, đối với anh bộ đội đang chiến đấu bảo vệ quê hơng Mẹ thơng a-kay, mẹ thơng bộ đội. -Lời hát ru còn bộc lộ niềm hi vọng lớn lao và đẹp đẽ của mẹ Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần để nuôi anh bộ đội, để nuôi con khôn lớn, giỏi giang Mai sau con lớn vung chày lún sân Đó là những điều đẹp đẽ và sâu sắc bộc lộ qua lời hát ru từ trái tim yêu thơng của mẹ. Câu 25 Nghĩ về nơi dòng sông chảy ra biển, trong bài Cửa sông, nhà thơ Quang Huy có viết Dù giáp mặt cùng biển rộng Cửa sông chẳng dứt cội nguồn Lá xanh mỗi lần trôi xuống Bỗng nhớ một vùng núi non. Em hãy chỉ rõ những hình ảnh nhân hoá đợc tác giả sử dụng trong khổ thơ trên và nêu ý nghĩa của những hình ảnh đó. Gợi ý -Những hình ảnh nhân hoá Cửa sông dù giáp mặt cùng biển rộng nhng chẳng dứt đợc cội nguồn; lá xanh trôi xuống đến cửa sông bỗng nhớ một vùng núi non. -ý nghĩa Qua những hình ảnh trên, tác giả muốn ca ngợi tình cảm tấm lòng luôn gắn bó, thuỷ chung, không quên cội nguồn nơi đã sinh ra của mỗi con ngời. Câu 26 Trong bài Nhớ Việt Bắc TV3-tập1 nỗi nhớ của ngời cán bộ về xuôi đợc nhà thơ Tố Hữu gợi tả nh sau Ta về mính có nhớ ta Ta về, ta nhớ những hoa cùng ngời. Rừng xanh hoa chuối đỏ tơi Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lng. Ngày xuân mơ nở trắng rừng Nhớ ngời đan nón chuốt từng sợi giang Em hãy cho biết Ngời cán bộ về xuôi nhớ những gì ở chiến khu Việt Bắc? Nỗi nhớ ấy bộc lộ tình cảm gì ở ngời cán bộ? Gợi ý -Ngời cán bộ về xuôi nhớ những hoa cùng ngời cảnh và ngời ở chiến khu Việt Bắc +Cảnh Hoa chuối rừng đỏ tơi nổi bật trên nền lá xanh Rừng xanh hoa chuối đỏ tơi, hoa mơ nở trắng khắp cánh rừng khi mùa xuân về Ngày xuân mơ nở trắng rừng. +Ngời Ngời đi rừng trên nơng Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lng, ngời đan nón cần cù, chăm chỉ chuốt từng sợi giang. -Nỗi nhớ ấy bộc lộ tình cảm yêu thơng, gắn bó sâu nặng của ngời cán bộ với mảnh đất và con ngời Việt Bắc-cái nôi của cách mạng Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Pháp. Câu 27 Trong bài Đất nớc, nhà thơ nguyễn Đình Thi có viết Nớc chúng ta, Nớc những ngời cha bao giờ khuất Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất Những buổi ngày xa vọng nói về. Em hiểu những câu thơ trên nh thế nào? Hai dòng thơ cuối muốn nhắc nhở chúng ta điều gì? Gợi ý -Đất nớc Việt Nam là đất nớc của những ngời dũng cảm, kiên cờng cha bao giờ chịu khuất phục trớc kẻ thù xâm lợc. Đêm đêm, rì rầm trong tiếng đất là lời nói của cha ông từ nghìn xa vọng về nhắn nhủ con cháu. -Hai dòng thơ cuối muốn nhắc nhở ta hãy ghi nhớ và phát huy truyền thống bất khuất của cha ông từ những buổi ngày xa những ngày tháng đầy vẻ vang và đáng tự hào về lịch sử dựng nớc và giữ nớc của dân tộc. - 8 - Câu 28 Đọc hai khổ thơ sau trong bài Hơng nhãn của tác giả Trần Kim Dũng Ngày ông trồng nhãn Cháu còn bé thơ Vâng lời ông dặn Cháu tới cháu che. Nay mùa quả chín Thơm hơng nhãn lồng Cháu ăn nhãn ngọt Nhớ ông vun trồng. Em có nhận xét gì về hình ảnh ngời cháu qua hai khổ thơ trên? Gợi ý -Cháu còn bé thơ nhng biết nghe lời ông dặn, ngoan ngoãn, chịu khó chăm sóc cây nhãn do tay ông trồng Vâng lời ông dặn. Cháu tới cháu che. -Cháu tuy còn nhỏ nhng đã có tình cảm đẹp đẽ, biết nUống nớc nhớ nguồn- Ăn quả nhớ kẻ trồng cây đợc ăn nhãn ngọt nhng luôn nhớ đến công ơn của ông- ngời đã vun trồng cây nhãn. Câu 29 Trong bài Nghệ nhân Bát tràng, nhà thơ Hồ Minh Hà tả nét vẽ của cô gái làm đồ gốm nh sau Bút nghiêng lất phất hạt ma Bút chao gợn nớc Tây Hồ lăn tăn Hài hoà đờng nét hoa văn Dáng em, dáng của nghệ nhân Bát Tràng. Đoạn thơ giúp em cảm nhận đợc nét bút tài hoa của ngời nghệ nhân Bát Tràng nh thế nào? Gợi ý Nét bút trên tay ngời nghệ nhân Bát Tràng thật tài hoa -Khi bút nghiêng phẩy nhanh nhanh từ trên xuống, những hạt ma bỗng hiện ra nh đang bay lất phất ngoài trời. -Khi bút chao đa qua đa lại nhẹ nhàng, những gợn nớc làn sóng nhẹ Tây Hồ nh đang chuyển động lăn tăn trớc mắt ta. Những đờng nét hoa văn rất hài hoà cũng đợc tạo nên từ cây bút ấy- cây bút làm cho vẻ đẹp của cuộc sống hiện ra một cách sinh động trên đồ gốm Bát Tràng. Câu 30 Viết về ngời mẹ, nhà thơ Trơng Nam Hơng có những câu thơ sau Thời gian chạy qua tóc mẹ Một màu trắng đến nôn nao Lng mẹ cứ còng dần xuống Cho con ngày một thêm cao. Mẹ ơi, trong lời mẹ hát Có cả cuộc đời hiện ra Lời ru chắp con đôi cánh Lớn rồi con sẽ bay xa. Trích trong Lời mẹ hát Theo em, đoạn thơ trên đã bộc lộ những cảm xúc và suy nghĩ gì của tác giả? Gợi ý Đoạn thơ bộc lộ những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả về ngời mẹ. Hình ảnh mái tóc mẹ bạc trắng vì thời gian làm cho tác giả xúc động đến nôn nao. ý đối lập trong hai câu thơ Lng mẹ cứ còng dần xuống/ Cho con ngày một thêm cao. Nh muốn bộc lộ suy nghĩ về lòng biết ơn của tác giả đối với mẹ. Mẹ đem đến cho con cả cuộc đời trong lời hát, mẹ chắp cho con đôi cánh để rồi lớn lên con sẽ bay xa. Những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả về ngời mẹ thật đẹp đẽ biết bao nhiêu. Câu 31 Trong bài Thợ rèn, nhà thơ Khánh Nguyên viết Làm thợ rèn mùa hè có nực Quai một trận, nớc tu ừng ực Hai vai trần bóng nhẫy mồ hôi Cũng có khi thấy thở qua tai. Làm thợ rèn vui nh diễn kịch Râu bằng than mọc lên bằng thích Nghịch ở đây già trẻ nh nhau Nên nụ cời nào có tắt đâu. Đoạn thơ trên giúp em hiểu về ngời thợ rèn và công việc của họ ra sao? Gợi ý -Công việc của ngời thợ rèn thật nặng nhọc và vất vả, thể hiện qua các chi tiết làm việc trong mùa hè thì Quai một trận, nớc tu ừng ực quai búa nặng nhọc, Hai vai trần, bóng nhẫy mồ hôi, có những lúc mệt đến mức thở qua tai ý nói rất mệt. -Mặc dù công việc nặng nhọc và vất vả nhng những ngời thợ rèn vẫn lạc quan, yêu đời vì họ rất yêu công việc của mình. Họ vui nh diễn kịch vì thấy mặt mũi ai nom cũng ngộ Râu bằng than, mọc lên bằng thích, tính tình ai cũng hồn nhiên, vui nhộn Nghịch ở đây già trẻ nh nhau. Cho nên nụ cời luôn nở trên môi những ngời thợ rèn Nên nụ cời nào có tắt đâu, khiến họ thêm đẹp đẽ, đáng yêu. - 9 - Câu 32 Nói về nhân vật chị Sứ ngời phụ nữ anh hùng trong kháng chiến chống Mĩ, trong tác phẩm Hòn đất của nhà văn Anh Đức có đoạn viết Chị Sứ yêu biết bao nhiêu cái chốn này, nơi chị oa oa cất tiếng khóc đầu tiên, nơi quả ngọt, trái sai đã thắm hồng da dẻ chị. Chính tại nơi này, mẹ chị đã hát ru chị ngủ. Và đến lúc làm mẹ, chị lại hát ru con những câu hát ngày xa Đọc đoạn văn trên, em hiểu đợc vì sao chị Sứ rất yêu quý và gắn bó với quê hơng? Gợi ý Đọc đoạn văn, ta thấy chị Sứ rất yêu quý và gắn bó với quê hơng bởi vì quê hơng là nơi chị sinh ra nơi chị oa oa cất tiếng khóc chào đời, đợc nuôi dỡng để trởng thành và có vẻ đẹp quý giá nơi quả ngọt, trái sai đã thắm hồng da dẻ chị. Cũng chính tại mảnh đất của que hơng, chị đợc ngủ ngon và lớn lên trong tiếng ru của ngời mẹ thân yêu; đến khi làm mẹ, chị lại hát ru con những câu hát ngày xa, lại nuôi con lớn khôn bằng cả tình yêu thơng sâu nặng của ngời mẹ. Câu 33 Trong bài Sang năm con lên bảy, nhà thơ Vũ Đình Minh có viết Đi qua thời ấu thơ Bao điều bay đi mất Chỉ còn trong đời thật Tiếng ngời nói với con Hạnh phúc khó khăn hơn Mọi điều con đã thấy Nhng là con giành lấy Từ hai bàn tay con. Qua đoạn thơ, tác giả muốn nói với con điều gì khi con lớn lên và từ giã tuổi ấu thơ Gợi ý Qua đoạn thơ, ngời cha muốn nói với con khi lớn lênvà từ giã thời thơ ấu, con sẽ bớc vào cuộc đời thực có nhiều thử thách nhng cũng đáng tự hào. Để có đợc hạnh phúc, con phải rất vất vả, khó khăn vì phải giành lấy hạnh phúc bằng lao động, bằng đôi tay và khối óc của chính bản thân mình không giống nh hạnh phúc tìm thấy dễ dàng trong các truyện đời x- a, nhờ sự giúp đỡ của Ông Bụt, Bà Tiên. Nhng hạnh phúc mà con tìm đợc trong đời thực sẽ thật sự là của con do chính bàn tay và khối óc của con làm ra, sẽ đem đến cho con niềm tự hào kiêu hãnh. Câu 34 Trong bài Con cò, nhà thơ Chế Lan Viên viết về lời ru của ngời mẹ nh sau Mai khôn lớn con theo cò đi học, Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân. Lớn lên, lớn lên, lớn lên Con làm gì? Con làm thi sĩ. Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ, Trớc hiên nhà Và trong hơi mát câu văn. Hãy nêu những suy nghĩ của em về hình ảnh con cò trong đoạn thơ trên. Gợi ý -Hình ảnh con cò thân thơng luôn gắn bó với tuổi học trò ngây thơ, trong sáng của con Mai khôn lớn con theo cò đi học/ Cánh trắng cò bay theo gót chân. -Khi con lớn lên trở thành thi sĩ, hình ảnh con cò vẫn luôn gần gũi bên con I, hiện ra ngay trớc hiên nhà và trong hơi mát câu văný nói câu văn có chất thơ đẹp đẽ, bay bổng nh cánh cò trắng thân thơng. Câu 35 Đọc những khổ thơ sau trong bài Ngỡng cửa của nhà thơ Vũ Quần Phơng Nơi này ai cũng quen Ngay từ thời tấm bé Khi tay bà, tay mẹ Còn dắt vòng đi men. Nơi bố mẹ ngày đêm Lúc nào qua cũng vội, Nơi bạn bè chạy tới Thờng lúc nào cũng vui. Nơi này đã đa tôi Buổi đầu tiên đến lớp Nay con đờng xa tắp, Vẫn đang chờ tôi đi. Hình ảnh ngỡng cửa của ngôi nhà trong mỗi khổ thơ trên gợi cho em nghĩ đến những điều gì đẹp đẽ và sâu sắc? Gợi ý Hình ảnh ngỡng cửa qua mỗi khổ thơ gợi những điều đẹp đẽ và sâu sắc -Khổ thơ 1 Ngỡng cửa thân quen với em ngay từ thời ấu thơ, chập chững bớc đi trong tay bà, tay mẹ dắt đi vòng men. Khổ thơ 2 Ngỡng cửa là nơi chứng kiến sự vất vả, lo toan của bố mẹ nuôi con khôn lớn Nơi bố mẹ ngày đêm/ Lúc nào qua cũng vội; là nơi em gặp gỡ bạn bè trong niềm vui gặp mặt Nơi bạn bè chạy tới/ Thờng lúc nào cũng vui. -Khổ thơ 3 Ngỡng cửa còn là nơi đa em Buổi đầu đến lớp để học đợc bao nhiêu điều hay, gần gũi với bao thầy cô, bạn bè mến thơng. Khi em lớn lên, ngỡng cửa thân quen cũng là nơi da em đến với những con đờng xa tắp đằy ớc mơ và hi vọng đón chờ. Tuyển tập đề thi học sinh giỏi Đề 36 Trong bài Dừa ơi, nhà thơ Lê Anh xuân có viết Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút, Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng, - 10 - [...]... Ngỗng ơi! Học! Học! Phạm Hổ Theo em, điều gì đã tạo nên sự hấp dẫn của đoạn thơ? Hãy bộc lộ cảm nghĩ của mình bằng một đoạn văn ngắn từ 7 đến 8 câu Học sinh nêu đợc cảm nhận của mình khi đọc đoạn thơ thông qua hai tín hiệu nội dung và nghệ thuật bằng một đoạn viết ngắn có cấu trúc chặt chẽ, cảm xúc hồn nhiên chân thực, đảm bảo các ý cơ bản sau + Nội dung Đoạn thơ giới thiệu một buổi học đầy thú... hàng, những tán lớn Yêu cầu học sinh viết đợc những cảm xúc của mình một cách tự nhiên, chân thực - 20 - Ví dụ Nói đến hoa Phợng là nói đến tuổi học trò Hoa Phợng nở báo hiệu mùa thi đã tới Hoa phợng nở là kết quat tốt đẹp của chúng em sau bao ngày học tập vất vả Hoa Phợng nở chúng em sẽ đợc nghỉ hè với những cuộc chia tay đầy lu luyến Đề 85 Đọc đoạn thơ Ngỗng không chịu học Khoe biết chữ rồi Vịt... thấy đợc tinh thần học tập rất chăm chỉ của các bạn học sinh làm cho nắng nh đứa trẻ nhỏ đang tung tăng chạy nhả cũng muốn dừng lại ghé vào cửa lớp để xem các bạn học bài Đề 42 Trong bài Việt Nam thân yêu, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết Việt Nam đất nớc ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn Cánh cò bay lả rập rờn Mây mờ che đỉnh Trờng Sơn sớm chiều Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận đợc điều gì... những cảm nghĩ của mình thông qua một đoạn viết ngắn từ 7 đến 8 câu văn Gợi ý Học sinh chỉ ra đợc hình ảnh sinh động trong câu thơ cuối vẫy gió, gọi chim đợc nhà thơ tạo nên bằng cách nhân hoá, so sánh Lá xanh vẫy gió nh là gọi chim bằng một đoạn viết ngắn của mình với cảm xúc đợc bộc lộ một cách hồn nhiên, chân thực Tuỳ mức độ viết bài của HS mà giám khảo đánh giá cho từ 0 đến 1 ,5 điểm Đề. .. động, có đờng nét, có hình khối, có sức gợi tả, gợi cảm cao Đề 55 Trong bài Nghe thầy đọc thơ của nhà thơ Trần Đăng Khoa, có đoạn Em nghe thầy đọc bao ngày Tiếng thơ đỏ nắng xanh cây quanh nhà Mái chèo nghe vọng sông xa Êm êm nghe tiếng của bà năm xa Nghe trăng thở động tàu dừa Theo em, cuộc sống xung quanh đợc gợi lên nh thế nào trong tâm trí của cậu học trò khi nghe thầy giáo đọc thơ? Gợi ý Cuộc sống... cho ta nghĩ đến sự che chở, hi sinh tất cả mà ngời mẹ dành cho con; thể hiện lòng nhân ái và tình mẫu tử thật cảm động Đề 71 Tôi muốn ngày nào lớp cũng đông vui Dẫu tháng ba còn đi qua năm học Mỗi khoảng trống trên bàn-có em vắng mặt - 17 - Là bao nhiêu khoảng trống ở trong tôi Tháng ba đến lớp- Thanh ứng Theo em, hình ảnh nào góp phần nhiều nhất làm nên cái hay của khổ thơ tren? Vì sao? Gợi ý Theo... trong nh mặt gơng để những hàng tre ngày ngày soi bóng; hình ảnh dòng sông lấp loáng phản chiếu ánh nắng tra hè -Những hình ảnh ấy giúp em cảm nhận đợc con sông quê hơng có vẻ đẹp thật quyến rũ lòng ngời và tình yêu quê hơng tha thiết của tác giả Đề 75 Nhà văn Võ Văn Trực viết Ôm quanh Ba Vì là bát ngát đồng bằng, mênh mông hồ nớc với những Suối Hai, Đồng Mô, Ao Vua nổi tiếng vẫy gọi Mớt mát rừng... cho ta thêm yêu quý và gắn bó với dòng sông quê hơng Đề 41 Trong bài Cô giáo lớp em, nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh có viết Cô dạy em tập viết Gió đa thoảng hơng nhài Nắng ghé vào cửa lớp Xem chúng em học bài Em hãy cho biết khổ thơ trên đã sử dụng biẹn pháp nghệ thuật gì nổi bật? Biện pháp nghệ thuật đó giúp em thấy đợc điều gì đẹp đẽ của các bạn học sinh? Gợi ý -Khổ thơ trên đã sử dụng biện pháp nghệ... tình cảm của tác giả đối với quê hơng thật sâu sắc và đẹp đẽ - 12 - Đề 47 Hãy ghi lại vài dòng cảm nhận của em về vẻ đẹp của rừng mơ Hơng Sơn đợc gợi tả qua đoạn thơ sau Rừng mơ ôm lấy núi Mây trắng đọng thành hoa Gió chiều đông gờn gợn Hơng bay gần bay xa Rừng mơ của Trần Lê Văn Gợi ý -Rừng mơ bao quanh núi đợc nhân hoá ôm lấy núi cho thấy sự gắn bó gần gũi, thân thiết và thắm đ ợm tình cảm của... cả lúa, cả trăng đều chất đầy, đều tràn ngập Cảnh t ợng này vừa gợi sự no đủ, vừa gợi cảm giác thơ mộng Cách ngắt nhịp thứ hai Mảnh sân trăng / lúa chất đầy thì gợi đợc ở ngời đọc về một mảnh sân tràn ngập ánh trăng, - 13 - lung linh huyền ảo, trên đó lúa chất đầy Tuy nhiên cách ngắt nhịp thứ hai có phần khiên c ỡng, thiếu tự nhiên Do đó cách ngắt nhịp thứ nhất vẫn hợp lí hơn Đề 52 Con đi trăm núi . Cảm thụ văn học lớp 5 I. Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong. học sinh sẽ viết đợc những đoạn văn hay về cảm thụ văn học, sẽ có đợc năng lực cảm thụ văn học tốt để phát hiện biết bao điều đáng quý trong văn học và cuộc sống của chúng ta. một số đoạn văn. biết về thực tế cuộc sống và văn học; nắm vững kiến thức cơ bản về tiếng Việt phục vụ cho cảm thụ văn học. II. Cách viết một đoạn bài cảm thụ văn học a. Đọc kỹ đề bài, nắm chắc yêu cầu của bài - Xem thêm -Xem thêm 90 đề cảm thụ văn học lớp 5, 90 đề cảm thụ văn học lớp 5, Tuyển tập bộ đề cảm thụ văn học hay lớp 588 đề cảm thụ văn học lớp 5 có gợi ý là tài liệu tuyển tập những đề văn cảm thụ hay trong chương trình học Tiếng Việt lớp 5, giúp các em học sinh có thể chủ động ôn tập một cách hiệu quả. Sau mỗi đề bài cảm thụ văn học lớp 5 này sẽ là phần gợi ý giúp các em có hướng làm bài một cách sâu sắc nhất. Để học tốt môn tiếng việt lớp 5, mời các em tham Thế nào là cảm thụ văn học?Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong tác phẩm cuốn truyện, bài văn, bài thơ... hay một bộ phận của tác phẩm đoạn văn, đoạn thơ... thậm chí một từ ngữ có giá trị trong câu văn, câu thơNhư vậy, cảm thụ văn học có nghĩa là khi đọc nghe một câu chuyện, một bài thơ... ta không những hiểu mà còn phải xúc cảm, tưởng tượng và thật sự gần gũi,"nhập thân" với những gì được đọc...Để có được năng lực cảm thụ văn học sâu sắc và tinh tế, cần có sư say mê, hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn; chịu khó tích lũy vốn hiểu biết về thực tế cuộc sống và văn học; nắm vững kiến thức cơ bản về tiếng Việt phục vụ cho cảm thụ văn Cách viết một đoạn bài cảm thụ văn học Tiếng Việt 5a. Đọc kỹ đề bài, nắm chắc yêu cầu của bài tập phải trả lời được điều gì? Cần nêu bật được ý gì?...b. Đọc và tìm hiểu về câu thơ câu văn hay đoạn trích được nêu trong bài Dựa vào yêu cầu cụ thê của bài tập để tìm hiểu, ví dụ cách dùng từ đặt câu; cách dùng hình ảnh, chi tiết; cách sử dụng biện pháp nghệ thuật quen thuộc như so sánh, nhân hóa, điệp ngữ... giúp em cảm nhận được nội dung, ý nghĩa gì đẹp đẽ, sâu sắc.c. Viết đoạn văn về cảm thụ văn học khoảng 5 - 7 dòng hướng vào yêu cầu của đề bài. Đoạn văn có thể bắt đầu bằng một câu "mở đoạn" để dẫn dắt người đọc hoặc trả lời thẳng vào câu hỏi chính; tiếp đó, cần nêu rõ các ý theo yêu cầu của đề bài; cuối cùng, có htể "kết đoạn" bằng một câu ngắn gọn để "gói" lại nội dung cảm thụNắm vững yêu cầu về cảm thụ văn học ở tiểu học, kiên trì tập luyện từng bước từ dễ đến khó, nhất định học sinh sẽ viết được những đoạn văn hay về cảm thụ văn học, sẽ có được năng lực cảm thụ văn học tốt để phát hiện biết bao điều đáng quý trong văn học và cuộc sống của chúng câu hỏi ôn tập cảm thụ văn học lớp 5 hay sau đây giúp các em học sinh chuẩn bị cho bài thi vào lớp 6 đạt kết quả cao và ôn tập hiệu Tuyển tập bộ đề cảm thụ văn học hay lớp 5Đây chỉ là những ý chính trong nội dung cảm thụ, yêu cầu em phải biết viết những ý chính trên thành một, hai đoạn văn hoàn chỉnh, có câu Mở, câu Kết và phần Thân đoạn rõ ràng và hay, chứ không được chỉ chép y nguyên những gợi ý đó.Câu 1 Trong bài Mùa thu mới, nhà thơ Tố Hữu viếtYêu biết mấy những dòng sông bát ngátGiữa đôi bờ dào dạt lúa ngô nonYêu biết mấy, những con đường ca hátQua công trường mới dựng mái nhà son!Theo em, khổ thơ trên đã bộc lộ cảm xúc của tác giả trước những vẻ đẹp gì trên đất nước chúng ta?Gợi ýQua khổ thơ tác giả đã bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ của mình trước những cảnh đẹp của quê hương, đất nước Vẻ đẹp của những "dòng sông bát ngát" đang chảy giữa "đôi bờ dào dạt lúa non". Những vẻ đẹp đó hứa hẹn một cuộc sống ấm no cho những người dân trên đất nước chúng đẹp của những " con đường ca hát" vui, phấn khởi vì được chạy qua công trường đang xây dựng những mái nhà ngói mới. Đó cũng chính là vẻ đẹp của hạnh phúc đầy hứa hẹn đối với nhân dân 2 Trong bài Việt Nam thân yêu TV5-tập 1, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viếtViệt Nam đất nước ta ơi!Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp cò bay lả dập dờn,Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm những cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ ýĐoạn thơ bộc lộ cảm xúc dạt dào của tác giả trước những vẻ đẹp bình dị trên đất nước Việt Nam thân yêu. Hình ảnh "biển lúa" rộng mênh mông gợi cho ta niềm tự hào về sự giàu đẹp, trù phú của quê hương. Hình ảnh "cánh cò bay lả dập dờn" gợi vẻ nên thơ, xao xuyến mọi tấm lòng. Đất nước còn mang niềm tự hào với vẻ đẹp hùng vĩ của "đỉnh Trường Sơn" cao vời vợi sớm chiều mây phủ. Đoạn thơ đã giúp ta cảm nhận được tình cảm thiết tha yêu quý và tự hào về đất nước của tác giả Nguyễn Đình 3 Trong cuốn Hồi kí Bác Hồ, hai nhà văn Hoài Thanh và Thanh Tịnh đã tả phong cảnh quê hương Bác như sauTrước mắt chúng tôi, giữa hai dãy núi là nhà Bác với cánh đồng quê Bác. Nhìn xuống cánh đồng có đủ các màu xanh, xanh pha vàng của ruộng mía, xanh rất mượt mà của lúa đương thời con gái, xanh đậm của những rặng tre; đây đó một vài cây phi lao xanh biếc và nhiều màu xanh khác đoạn văn trên, em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ chỉ màu xanh? Cách dùng từ ngữ như vậy đã góp phần gợi tả đIều gì về cảnh vật trên quê Bác?Gợi ýĐoạn văn dùng từ ngữ chỉ màu xanh thật đa dạng và phù hợp với từng cảnh vật ruộng mía xanh pha vàng, lúa chiêm đương thời con gái giai đoạn phát triển mạnh có màu xanh rất mượt, rặng tre xanh đậm, phi lao xanh biếc. Cách dùng từ ngữ như vậy góp phần gợi tả vẻ đẹp nên thơ và tràn trề sức sống của cảnh vật trên quê hương 4 Đọc bài thơ sauQuê emBên này là núi uy nghiêmBên kia là cánh đồng liền chân mâyXóm làng xanh mát bóng câySông xa trắng cánh buồm bay lưng trời...Trần Đăng KhoaEm hình dung được cảnh quê hương của nhà thơ trần Đăng Khoa như thế nào?Gợi ýBài thơ cho ta thấy quê hương của nhà thơ Trần Đăng Khoa rất đẹp. Một bên có ngọn núi uy nghiêm như đứng đó từ bao đời nay. Một bên là cánh đồng rộng mênh mông, trải xa tít tắp như đến tận chân trời. ở giữa là xóm làng thân yêu được che bởi bóng cây xanh mát. Xa xa, hình ảnh dòng sông hiện trắng những cánh buồm, trông như đàn chim sải cánh bay trên trời cao. Vẻ đẹp của quê hương nhà thơ làm cho ta thêm yêu quê hương đất nước Việt 5 Trong bài Tiếng đàn Ba-la-lai-ca trên sông Đà, nhà thơ Quang Huy đã miêu tả một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trường sông Đà như sauLúc ấyCả công trường say ngủ cạnh dòng sôngNhững tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩNhững xe ủi, xe ben sang vai nhau nằm nghỉChỉ còn thiếng đàn ngân ngaVới một dòng trăng lấp loáng sông thơ trên có hình ảnh nào đẹp nhất? Hình ảnh ấy cho ta thấy ý nghĩa gì sâu sắc?Gợi ýHình ảnh đẹp nhất được gợi lên qua câu thơChỉ còn tiếng đàn ngân ngaVới một dòng trăng lấp loáng sông là hình ảnh mang ý nghĩa sâu sắc giữa con người với thiên nhiên, giữa ánh trăng với dòng sông dường như có sự gắn bó, hoà quyện thật đẹp đẽ. Tiếng đàn ngân nga, lan toả trong đêm trăng như lay động cả mặt nước sông Đà, làm cho dòng sông như dòng trăng ấy trở nên lấp loáng ánh trăng 6 Trong bài Bài ca về trái đất, nhà thơ Định Hải có viếtTrái đất này là của chúng mìnhQuả bóng xanh bay giữa trời xanhBồ câu ơi, cánh chim gù thương mếnHải âu ơi, cánh chim vờn sang biểnCùng bay nào, cho trái đất quay!Cùng bay nào, cho trái đất quay!Đoạn thơ trên giúp em cảm nhận được những điều gì về trái đất thân yêu?Gợi ýCảm nhận về trái đất thân yêuTrái đất là tài sản vô giá của tất cả mọi đất được so sánh với hình ảnh quả bóng xanh bay giữa trời xanh cho thấy vẻ đẹp của sự bình yên, của niềm vui trong sáng, hồn đất hoà bình luôn ấm áp tiếng chim gù hình ảnh chim bồ câu thường dùng làm biểu tượng của hoà bình.Trái đất đẹp và nên thơ với hình ảnh cánh chim hải âu bay chập chờn trên sóng 7 Trong bài Hạt gạo làng ta, nhà thơ Trần Đăng Khoa có viếtHạt gạo làng taCó bão tháng bảyCó mưa tháng baGiọt mồ hôi saNhững trưa tháng sáuNước như ai nấuChết cả cá cờCua ngoi lên bờMẹ em xuống cấyEm hiểu đoạn thơ trên như thế nào? Hình ảnh đối lập trong đoạn thơ gợi cho em những suy nghĩ gì?Gợi ýHạt gạo của làng quê ta đã trải qua biết bao nhiêu khó khăn thử thách to lớn của thiên nhiên nào là bão tháng bảy thường là bão to, nào là mưa tháng ba thường là mưa lớn. Hạt gạo còn được làm ra từ những giọt mồ hôI của người mẹ hiền trên cánh đồng nắng lửa "Giọt mồ hôi sa/ Những trưa tháng sáu/ Nước như ai nấu/ Chết cả cá cờ/ Cua ngoi lên bờ/ Mẹ em xuống cấy...". Hình ảnh đối lập của hai dòng tơ cuối "Cua ngoi lên bờ/ Mẹ em xuống cấy" gợi cho ta nghĩ đến sự vất vả, gian truân của người mẹ khó có gì so sánh nổi. Càng cảm nhận sâu sắc được nỗi vất vả của người mẹ để làm ra hạt gạo, ta càng thêm thương yêu mẹ biết bao 8 Tả vẻ đẹp của rừng mơ ở Hương Sơn Hà Tây, trong bài Rừng mơ của nhà thơ Trần Lê Văn có đoạnRừng mơ ôm lấy núiMây trắng đọng thành hoaGió chiều đông gờn gợnHương bay gần bay xa...Hãy ghi lại vài dòng cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ ýĐoạn thơ giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp hấp dẫn của rừng mơ Hương Sơn. Rừng mơ bao quanh núi, rừng mơ được nhân hoá "ôm lấy núi" càng cho ta thấy sự gắn bó với núi một cách gần gũi, thân thiết và yêu thương. Hoa mơ nở trắng như mây trên trời đọng kết lại. Gió chiều đông nhẹ nhàng gờn gợn đưa hương hoa mơ lan toả khắp nơi. Có thể nói đoạn thơ đã vẽ ra bức tranh mang vẻ đẹp của đất trời thiên nhiên hoà quyện trong rừng mơ Hương 9 Trong bài Hoàng hôn trên sông Hương có đoạn tả cảnh như sauPhía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc. Đâu đó, từ khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến mặt sông nghe như rộng hơn...Theo Hoàng Phủ Ngọc TườngEm hãy cho biết Đoạn văn trên có những hình ảnh và âm thanh nào có sức gợi tả sinh động? Gợi tả được điều gì?Gợi ýHình ảnh có sức gợi tả sinh động khói nghi ngút cả một vùng tre trúc khi xóm Cồn Hến nấu cơm chiều- gợi tả vẻ ấm áp, bình yên của người dân thôn xóm ven sông, giúp người đọc tưởng tượng ra bức tranh thuỷ mặc đơn sơ nhưng có cả một không gian rộng rãi khói bay lên bầu trời, tre trúc và sông nước trên mặt đất.Âm thanh có sức gợi tả sinh động tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước ở đâu đó sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông dường như có sức âm vang xa rộng trong khung cảnh tĩnh lặng, khiến tác giả có cảm giác mặt sông nghe như rộng hơn, gợi cho người đọc cảm nhận được vẻ thanh bình và nên thơ của một buổi chiều trên sông 10 Trong bài Trên hồ Ba Bể, nhà thơ Hoàng Trung Thông có viếtThuyền ta lướt nhẹ trên Ba BểTrên cả mây trời, trên núi xanhMây trắng bòng bềnh trôi lặng lẽMái chèo khua bóng núi rung rinhTheo em, đoạn thơ trên đã bộc lộ những cảm xúc của tác giả khi đi thuyền trên hồ Ba Bể như thế nào?Gợi ýKhi con thuyền lướt nhẹ trên Ba Bể, nhìn thấy cả mây trời, núi xanh in bang trên mặt nước, tác giả cảm thấy mình được đi trên con thuyền đang trôi trên bầu trời và ngọn núi cao, mái chèo khua nước làm cho bang núi rung rinh, cảnh vật thêm kì ảo, nên thơ. Đó là những cảm xúc trước hồ Ba Bể đẹp đẽ và thơ mộng, thể hiện tình cảm gắn bó sâu nặng của tác giả đối với thiên nhiên dất nước tươi 11 Kết thúc bài thơ Tiếng vọng, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều viếtĐêm đêm tôi vừa chợp mắtCánh cửa lại rung lên tiếng đập cánhNhững quả trứng lại lăn vào giấc ngủTiếng lăn như đá lở trên thơ cho thấy những hình ảnh nào đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí tác giả? Vì sao như vậy?Gợi ýĐoạn thơ cho ta thấy những hình ảnh đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí tác giả tiếng đập cánh của con chim sẻ nhỏ như cầu mong sự giúp đỡ trong đêm cơn bão về gần sáng; những quả trứng trong tổ không có chim mẹ ấp ủ sẽ mãi mãi không nở thành chim non được. Những hình ảnh đó làm nên tiếng vọng "khủng khiếp" trong giấc ngủ và trở thành nỗi băn khoăn, day dứt khôn nguôi trong tâm hồn tác 12 Trong bài Mùa thảo quả, nhà văn Ma Văn Kháng tả hương thơm trong thảo quả như sauGió tây lướt thướt ba qua rừng, quyến hương thảo quả đi, rải theo triền núi, đưa hương thảo quả ngọt lung, thơm nồng vào những thôn xóm Chin San. Gió thơm. Cây cỏ thơm. Đất trời thơm. Người đi rừng thảo quả về, hương thơm đạm ủ ấp trong từng nếp áo, nếp nêu nhận xét về cách dùng từ, đặt câu nhằm nhấn mạnh hương thơm của thảo quả chín trong đoạn văn ýTác giả đã lặp lại liên tiếp 3 lần từ "thơm" điệp từ, dùng các từ thơm nồng, thơm đậm để nhấn mạnh hương thơm của thảo quả chín. Câu đầu của đoạn văn tuy dài nhưng được ngắt thành nhiều cụm từ diễn tả cơn gió mang hương thơm của thảo quả chín trong rừng bay đi xa rộng. Ba câu ngắn tiếp theo càng khẳng định hương thơm của thảo quả chín như lan toả, thấm đượm vào tất cả thiên nhiên, đất trời. Hương thảo quả chín còn ấp ủ trong tong nếp áo, nếp khăn của người đi từ rừng về, thơm mãi với thời 13 Trong bài Mặt trời xanh của tôi, nhà thơ Nguyễn Viết Bình viếtRừng cọ ơi! Rừng cọ!Lá đẹp, lá ngời ngờiTôi yêu thường vẫn gọiMặt trời xanh của em, khổ thơ trên đã bộc lộ tình cảm của tác giả đối với quê hương như thế nào?Gợi ýKhổ thơ bộc lộ tình cảm thiết tha yêu quý của tác giả đối với rừng cọ của quê hương. Tác giả trò chuyện với rừng cọ như trò chuyện với người thân "Rừng cọ ơi! Rừng cọ!", tả những chiếc lá cọ vừa đẹp vừa ngời ngời sức sống. Hình ảnh "Mặt trời xanh của tôi" ở câu thơ cuối không chỉ nói lên sự liên tưởng, so sánh chính xác của tác giả lá cọ xoè những cánh nhỏ dàI trông xa như "mặt trời" dâng toả chiếu những "tia nắng xanh" mà còn bộc lộ rõ tình cảm yêu mến và tự hào của tác giả về rừng cọ của quê 14 Kết bài Hành trình của bầy ong, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu có viếtBầy ong giữ hộ cho ngườiNhững loài hoa đã tàn phai tháng hai dòng thơ trên, em hiểu công việc của bầy ong có ý nghĩa gì đẹp đẽ?Gợi ýQua hai dòng thơ, ta thấy công việc của bầy ong có ý nghĩa thật đẹp đẽ Bầy ong rong ruổi khắp nơi để tìm hoa, hút nhuỵ, mang về làm thành những giọt mật thơm ngon. Những giọt mật ong được làm nên bởi sự kết tinh từ hương thơm vị ngọt của những loài hoa. Do vậy, khi thưởng thức mật ong, dù hoa đã tàn phai theo thời gian nhưng con người vẫn cảm thấy những màu hoa được "giữ lại" trong hương thơm, vị ngọt của mật ong. Có thể nói bầy ong đã giữ gìn được vẻ đẹp của thiên nhiên để ban tặng con người, làm cho cuộc sống của con người thêm hạnh 15 Trong bà Cô Tấm của mẹ, nhà thơ Lê Hồng Thiện có viếtBao nhiêu công việc lặng thầmBàn tay của bé đỡ đần mẹ chaBé học giỏi, bé nết naBé là cô Tấm, bé là con thơ trên giúp em thấy được những điều gì đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu?Gợi ýĐoạn thơ cho thấy những điều đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu âm thầm, lặng lẽ làm nhiều công việc đỡ đần cho cha mẹ, học hành giỏi giang, cư xử tốt với mọi người tính nết tốt. Cô bé xứng đáng là có tấm trong gia đình, là con ngoan của cha mẹ, luôn đem đến niềm vui, hạnh phúc cho mọi 16 Ca ngợi cuộc sống cao đẹp của bác Hồ, trong bài thơ Bác ơi !, nhà thơ Tố Hữu có viếtBác sống như trời đất của taYêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoaTự do cho mỗi đời nô lệSữa để em thơ, lụa tặng thơ trên đã giúp em hiểu được những nét đẹp gì trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu ?Gợi ýĐoạn thơ cho thấy những nét đẹp trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu. Đó là cuộc sống gần gũi với tất cả mọi người như trời đất của ta, cuộc sống tràn đầy tình yêu thương đến từng ngọn lúa, mỗi cành hoa. Cảm động nhất là cuộc sống của Bác luôn vì hạnh phúc của con người. Bác hi sinh cả đời mình vì cuộc sống đấu tranh giành độc lập, tự do cho mỗi đời nô lệ, vì niềm vui cho tất cả mọi người “Sữa để em thơ, lụa tặng già “.Câu 17 Đọc hai câu ca daoAi ơi, đừng bỏ ruộng hoang,Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng ấy nhau đi cấy đi càyBây giờ khó nhọc, có ngày phong hiểu đựoc điều gì có ý nghĩa đẹp đẽ trong cuộc sống của con người?Gợi ýHai câu ca dao đã ghúp ta hiểu được ý nghĩa đẹp đẽ của lao động trong cuộc sống của con người. Câu ca dao thứ nhất khuyên người nông dân hãy chăm chỉ cày cấy, trồng trọt, đừng bỏ ruộng hoang. Bởi vì, mỗi tấc đất có giá trị như tấc vàng “Bao nhiêu tấc đất,tấc vàng bấy nhiêu”. Câu ca dao thứ hai cũng là lời nhắn gửi người nông dân hãy cần cù lao động. Bởi vì, công việc đi cấy đi cày hôm nay tuy vất vả, khó nhọc nhưng sẽ đem lại cuộc sống no đủ, sung túc cho ngày mai “Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu”.Câu 18 Trong bài Chiếc xe lu, nhà thơ Trần Nguyên Đào có viết Tớ là chiếc xe luNgười tớ to lù lùCon đường nào mới đắpTớ san bàng tăm tắpCon đường nào rải nhựaTớ là phẳng như lụaTrời nóng như lửa thiêuTớ vẫn lăn đều đềuTrời lạnh như ướp đáTớ càng lăn vội em, qua hình ảnh chiếc xe lu xe lăn đường, tác giả muốn ca ngợi ai? Ca ngợi những phẩm chất gì đáng quý?Gợi ýQua hình ảnh chiếc xe lu, tác giả muốn ca ngợi người công dân làm đường cho mọi người đi lại. Những phẩm chất tốt đẹp của xe lu cũng chính là những phẩm chất đánh kính trọng của người công nhân làm đường. Họ đã lao động với tinh thần nhiệt tình và trách nhiệm cao san bàng con đường mới đắp, là phẳng con đường rải nhựa, mặc cho “Trời nóng như lửa thiêu” hay “Trời lạnh như ướp đá” vẫn làm việc miệt mài. Chiếc xe lu hay chính là người công nhân đã làm nên những con đường, đem niềm vui đến cho mọi người đi trên con đường 19 Trong Thư gửi các học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam độc lập 1945, Bác Hồ đã viếtNon sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với cac cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các dạy của Bác Hồ kính yêu đã giúp em hiểu đưởc trách nhiệm của người học sinh đối với viêc học tập như thế nào?Gợi ýLời dạy của Bác Hồ đã giúp em hiểu được trách nhiệm của người học sinh đối với việc học tập và rèn luyện để trở thành người “trò giỏi, con ngoan”. Có như vậy, khi lớn lên, ta mới có thể góp phần tích cực để xây dựng đất nước càng giầu mạnh, làm cho non sông Việt Nam được sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế 20 Đọc bài thơ sauCả nhà đi họcĐưa con đến lớp mỗi ngàyNhư con, mẹ cũng “thưa thầy”, “chào cô”Chiều qua bố đón, tình cờCon nghe bố cũng “chào cô”, “thưa thầy”...Cả nhà đi học, vui thay!Hèn chi điểm xấu buồn lây cả nhàNhà mình như thể được... ba điểm mười.Cao Xuân SơnEm cảm nhận được niềm vui đi học của cả nhà qua khổ thơ thứ hai trong bài thơ như thế nào?Gợi ýNiềm vui đi học của cả nhà được diễn tả qua khổ thơ thứ hai thật hồn nhiên và đáng yêu. Khi cả nhà đều đI học, đều là học trò của các thầy giáo, cô giáo thì ai cũng được chia sẻ niềm vui, nỗi buồn trong học tập. Khi có “điểm xấu” thì “buồn lây cả nhà”. Khi được “điểm 10” thì niềm vui cũng được nhân lên. Kết quả học tập tốt đã thật sự làm cho cả nhà sung sướng và hạnh 21 Hình ảnh người mẹ chiến sĩ trong kháng chiến chống Mĩ được nhà thơ Bằng Việt qua những câu thơ trong bài Mẹ như sauCon bị thương, nằm lại một mùa mưaNhớ dáng mẹ ân cần mà lặng lẽNhà yên ắng. Tiếng chân đi rất nhẹGió từng hồi trên mái lá ùa qua.......Con xót lòng, mẹ hái trái bưởi đàoCon nhạt miệng có canh tôm nấu khếKhoai nướng, ngô bung ngọt lòng đến thếMỗi ban mai toả khói ấm trong ảnh người mẹ chiến sĩ được gợi tả qua hai khổ thơ của nhà thơ Bằng Việt thật cảm động. Mẹ thương anh chiến sĩ thương binh như thương đứa con ruột thịt, mẹ chăm sóc anh “ân cần mà lặng lẽ”. Căn nhà “yên ắng” chỉ có "tiếng chân đi rất nhẹ” của mẹ như giữ gìn, nâng nui giấc ngủ cho “con”. Mẹ đem đến cho "con” trái bưởi đào, canh tôm nấu khế để “con” đỡ "xót lòng, nhạt miệng”. Mẹ làm cho “con” ngọt lòng bởi hương vị của khoai nướng, ngô bung đậm đà tình quê hương, khiến cho mỗi sớm mai trong nhà vấn vương làn khói ấm. Có thể nói Hình ảnh người chiến sĩ trong bài Mẹ của nhà thơ Bằng Việt chính là hình ảnh đẹp đẽ của quê hương thân 22 Trong bài Bộ đội về làng, nhà thơ Hoàng Trung Thông có viếtCác anh vềMái ấm nhà vuiTiếng hát câu cườiRộn ràng xóm anh vềTưng bừng trước ngõ,Lớp lớp đàn em hớn hở chạy theo già bịn rịn áo nâuVui đàn con ở rừng sâu mới hãy cho biết Những hình ảnh nào thể hiện niềm vui của xóm nhở khi bộ đội về? Vì sao các anh bộ đội được mọi người mừng rỡ đón chào như vậy?Gợi ýNhững hình ảnh thể hiện niềm vui của xóm nhỏ khi bộ đội về mái ấm nhà vui, tiếng hát câu cười rộn ràng xóm nhỏ, lớp lớp đàn em hớn hở chạy theo sau, mẹ già bịn rịn áo nâu. Niềm vui của mẹ già khi đón bộ đội về thật khó nói nên lời, chỉ dồn nén bên ngoài mà không biểu lộ ra bên ngoài.Các anh bộ đội được mọi người mừng rỡ đón chào như vậy bởi vì các anh đi chiến đấu bảo vệ quê hương, đất nước, sẵn sàng hi sinh thân mình để đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho mọi người; các anh là con em của nhân dân, luôn gần gũi giúp đỡ mọi người với tình cảm yêu thương đẹp 23 Trong bài thơ Chú đi tuần của Trần Ngọc, hình ảnh người chiến sĩ đi tuần trong đêm khuya thành phố được miêu tả như sauTrong đêm khuya vắng vẻ,Chú đi tuần đêm mình dưới bóng hàng câyGió đông lạnh buốt đôi tay chú rồi!Rét thì mặc rét cháu ơi!Chú đi giữ mãi ấm nơi cháu thơ nói về người chiến sĩ đi tuần trong hoàn cảnh như thế nào? Hai dòng thơ cuối cho ta thấy ý nghĩa gì đẹp đẽ và sâu sắc?Gợi ýĐoạn thơ nói về người chiến sĩ đi tuần trong hoàn cảnh có những khó khăn và thử thách đêm khuya vắng vẻ khi mọi người đã yên giấc ngủ say, gió mùa đông ngoài trời làm lạnh buốt đôi tay. Hai dòng thơ cuối cho ta thấy ý nghĩa thật đẹp đẽ và sâu sắc người chiến sĩ rất quan tâm và yêu thương các cháu thiếu nhi, sẵn sàng chịu đựng khó khăn gian khổ của giá rét đêm khuya “Rét thì mặc rét cháu ơi!” để giữ mãi cho các cháu giấc ngủ ấm áp, bình yên “Chú đi giữ mãi ấm nơi cháu nằm”. Đó cũng chính là vẻ đẹp của tinh thần trách nhiệm với cuộc sống và tình yêu thương sâu nặng của các anh chiến sĩ đối với con 24 Trong bài Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm viết về lời hát ru cất lên từ trái tim yêu thương của người mẹ như sauNgủ ngoan A-kay ơi, ngủ ngoan A-kay hỡiMẹ thương A-kay, mẹ thương bộ độiCon mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngầnMai sau con lớn vung chày lún sân...Theo em, lời hát ru của người mẹ đã bộc lộ những điều gì đẹp đẽ và sâu sắc?Gợi ý- Lời hát ru của người mẹ bộc lộ tình cảm yêu thương sâu nặng đối với đứa con còn nhỏ, đối với anh bộ đội đang chiến đấu bảo vệ quê hương “Mẹ thương a-kay, mẹ thương bộ đội”.- Lời hát ru còn bộc lộ niềm hi vọng lớn lao và đẹp đẽ của mẹ “Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần” để nuôi anh bộ đội, để nuôi con khôn lớn, giỏi giang “Mai sau con lớn vung chày lún sân...”Đó là những điều đẹp đẽ và sâu sắc bộc lộ qua lời hát ru từ trái tim yêu thương của 25 Nghĩ về nơi dòng sông chảy ra biển, trong bài Cửa sông, nhà thơ Quang Huy có viếtDù giáp mặt cùng biển rộngCửa sông chẳng dứt cội nguồnLá xanh mỗi lần trôi xuốngBỗng... nhớ một vùng núi hãy chỉ rõ những hình ảnh nhân hoá được tác giả sử dụng trong khổ thơ trên và nêu ý nghĩa của những hình ảnh ýNhững hình ảnh nhân hoá Cửa sông dù giáp mặt cùng biển rộng nhưng chẳng dứt được cội nguồn; lá xanh trôi xuống đến cửa sông bỗng nhớ một vùng núi nghĩa Qua những hình ảnh trên, tác giả muốn ca ngợi tình cảm tấm lòng luôn gắn bó, thuỷ chung, không quên cội nguồn nơi đã sinh ra của mỗi con 26 Trong bài Nhớ Việt Bắc TV3 - Tập 1 nỗi nhớ của người cán bộ về xuôi được nhà thơ Tố Hữu gợi tả như sauTa về mình có nhớ taTa về, ta nhớ những hoa cùng xanh hoa chuối đỏ tươiĐèo cao nắng ánh dao gài thắt xuân mơ nở trắng rừngNhớ người đan nón chuốt từng sợi giang...Em hãy cho biết Người cán bộ về xuôi nhớ những gì ở chiến khu Việt Bắc? Nỗi nhớ ấy bộc lộ tình cảm gì ở người cán bộ?Gợi ýNgười cán bộ về xuôi nhớ “những hoa cùng người” cảnh và người ở chiến khu Việt Bắc+ Cảnh Hoa chuối rừng đỏ tươi nổi bật trên nền lá xanh “Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi”, hoa mơ nở trắng khắp cánh rừng khi mùa xuân về “Ngày xuân mơ nở trắng rừng”.+ Người Người đi rừng trên nương “Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng”, người đan nón cần cù, chăm chỉ “chuốt từng sợi giang”.- Nỗi nhớ ấy bộc lộ tình cảm yêu thương, gắn bó sâu nặng của người cán bộ với mảnh đất và con người Việt Bắc - “cái nôi” của cách mạng Việt Nam trong những năm kháng chiến chống 27 Trong bài Đất nước, nhà thơ nguyễn Đình Thi có viếtNước chúng ta,Nước những người chưa bao giờ khuấtĐêm đêm rì rầm trong tiếng đấtNhững buổi ngày xưa vọng nói hiểu những câu thơ trên như thế nào? Hai dòng thơ cuối muốn nhắc nhở chúng ta điều gì?Gợi ý- Đất nước Việt Nam là đất nước của những người dũng cảm, kiên cường chưa bao giờ chịu khuất phục trước kẻ thù xâm lược. Đêm đêm, “rì rầm trong tiếng đất” là lời nói của cha ông từ nghìn xưa vọng về nhắn nhủ con Hai dòng thơ cuối muốn nhắc nhở ta hãy ghi nhớ và phát huy truyền thống bất khuất của cha ông từ “những buổi ngày xưa” những ngày tháng đầy vẻ vang và đáng tự hào về lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.Câu 28 Đọc hai khổ thơ sau trong bài Hương nhãn của tác giả Trần Kim DũngNgày ông trồng nhãnCháu còn bé thơVâng lời ông dặnCháu tưới cháu che.…Nay mùa quả chínThơm hương nhãn lồngCháu ăn nhãn ngọtNhớ ông vun có nhận xét gì về hình ảnh người cháu qua hai khổ thơ trên?Gợi ý- “Cháu còn bé thơ” nhưng biết nghe lời ông dặn, ngoan ngoãn, chịu khó chăm sóc cây nhãn do tay ông trồng “Vâng lời ông dặn. Cháu tưới cháu che”.- Cháu tuy còn nhỏ nhưng đã có tình cảm đẹp đẽ, biết Uống nước nhớ nguồn - Ăn quả nhớ kẻ trồng cây được ăn nhãn ngọt nhưng luôn nhớ đến công ơn của ông - người đã vun trồng cây 29. Trong bài Nghệ nhân Bát tràng, nhà thơ Hồ Minh Hà tả nét vẽ của cô gái làm đồ gốm như sauBút nghiêng lất phất hạt mưaBút chao gợn nước Tây Hồ lăn tănHài hoà đường nét hoa vănDáng em, dáng của nghệ nhân Bát thơ giúp em cảm nhận được nét bút tài hoa của người nghệ nhân Bát Tràng như thế nào?Gợi ýNét bút trên tay người nghệ nhân Bát Tràng thật tài hoa- Khi “bút nghiêng” phẩy nhanh nhanh từ trên xuống, những hạt mưa bỗng hiện ra như đang bay lất phất ngoài Khi “bút chao” đưa qua đưa lại nhẹ nhàng, những gợn nước làn sóng nhẹ Tây Hồ như đang chuyển động lăn tăn trước mắt “đường nét hoa văn” rất “hài hoà” cũng được tạo nên từ cây bút ấy- cây bút làm cho vẻ đẹp của cuộc sống hiện ra một cách sinh động trên đồ gốm Bát 30 Viết về người mẹ, nhà thơ Trương Nam Hương có những câu thơ sauThời gian chạy qua tóc mẹMột màu trắng đến nôn naoLưng mẹ cứ còng dần xuốngCho con ngày một thêm ơi, trong lời mẹ hátCó cả cuộc đời hiện raLời ru chắp con đôi cánhLớn rồi con sẽ bay xa.Trích trong Lời mẹ hátTheo em, đoạn thơ trên đã bộc lộ những cảm xúc và suy nghĩ gì của tác giả?Gợi ýĐoạn thơ bộc lộ những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả về người mẹ. Hình ảnh mái tóc mẹ bạc trắng vì thời gian làm cho tác giả xúc động đến nôn nao. ý đối lập trong hai câu thơ “Lưng mẹ cứ còng dần xuống/ Cho con ngày một thêm cao.” Như muốn bộc lộ suy nghĩ về lòng biết ơn của tác giả đối với mẹ. Mẹ đem đến cho con cả cuộc đời trong lời hát, mẹ chắp cho con “đôi cánh” để rồi lớn lên con sẽ bay xa. Những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả về người mẹ thật đẹp đẽ biết bao 31 Trong bài Thợ rèn, nhà thơ Khánh Nguyên viếtLàm thợ rèn mùa hè có nựcQuai một trận, nước tu ừng ựcHai vai trần bóng nhẫy mồ hôiCũng có khi thấy thở qua thợ rèn vui như diễn kịchRâu bằng than mọc lên bằng thíchNghịch ở đây già trẻ như nhauNên nụ cười nào có tắt thơ trên giúp em hiểu về người thợ rèn và công việc của họ ra sao?Gợi ý- Công việc của người thợ rèn thật nặng nhọc và vất vả, thể hiện qua các chi tiết làm việc trong mùa hè thì “Quai một trận, nước tu ừng ực” quai búa nặng nhọc, “Hai vai trần, bóng nhẫy mồ hôi”, có những lúc mệt đến mức “thở qua tai” ý nói rất mệt.- Mặc dù công việc nặng nhọc và vất vả nhưng những người thợ rèn vẫn lạc quan, yêu đời vì họ rất yêu công việc của mình. Họ vui như “diễn kịch” vì thấy mặt mũi ai nom cũng ngộ “Râu bằng than, mọc lên bằng thích”, tính tình ai cũng hồn nhiên, vui nhộn “Nghịch ở đây già trẻ như nhau”. Cho nên “nụ cười” luôn nở trên môi những người thợ rèn “Nên nụ cười nào có tắt đâu”, khiến họ thêm đẹp đẽ, đáng khảo chi tiết toàn bộ 88 câu hỏi cảm thụ văn học lớp 5, các em học sinh tham khảo và tải về link tải chi tiết trên khảo các tài liệu môn Ngữ Văn lớp 5100 câu hỏi bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tiếng Việt lớp 5Bài tập Tiếng Việt nâng cao lớp 5Một số bài văn tả cảnh lớp 5Để tiện trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về giảng dạy và học tập các môn học lớp 5, VnDoc mời các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các bạn học sinh truy cập nhóm riêng dành cho lớp 5 sau Nhóm Tài liệu học tập lớp 5. Và để chuẩn bị cho chương trình học lớp 6, các thầy cô và các em tham khảo Nhóm Tài liệu học tập lớp 6 . Rất mong nhận được sự ủng hộ của các thầy cô và các bạn. Ngày đăng 05/07/2015, 1550 Cảm thụ văn học lớp 5 I. Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong tác phẩm cuốn truyện, bài văn, bài thơ hay một bộ phận của tác phẩm đoạn văn , đoạn thơ thậm chí một từ ngữ có giá trị trong câu văn, câu thơ Nh vậy, cảm thụ văn học có nghĩa là khi đọc nghe một câu chuyện, một bài thơ ta không những hiểu mà còn phải xúc cảm, tởng tợng và thật sự gần gũi, nhập thân với những gì đã đọc Để có đợc năng lực cảm thụ văn học sâu sắc và tinh tế, cần có s say mê, hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn; chịu khó tích lũy vốn hiểu biết về thực tế cuộc sống và văn học; nắm vững kiến thức cơ bản về tiếng Việt phục vụ cho cảm thụ văn học. II. Cách viết một đoạn bài cảm thụ văn học a. Đọc kỹ đề bài, nắm chắc yêu cầu của bài tập phải trả lời đợc điều gì? Cần nêu bật đợc ý gì? Đọc và tìm hiểu về câu thơ câu văn hay đoạn trích đợc nêu trong bài Dựa vào yêu cầu cụ thê của bài tập để tìm hiểu, ví dụ cách dùng từ đặt câu; cách dùng hình ảnh, chi tiết; cách sử dụng biện pháp nghệ thuật quen thuộc nh so sánh, nhân hóa, điệp ngữ đã giúp em cảm nhận đợc nội dung, ý nghĩa gì đẹp đẽ, sâu sắc. C m th v n h c l p 5 I. Th no l cm th vn hc? Cm th vn hc l s cm nhn nhng giỏ tr ni bt, nhng iu sõu sc, t nh v p ca vn hc th hin trong tỏc phm cun truyn, bi vn, bi th hay mt b phn ca tỏc phm on vn , on th thm chớ mt t ng cú giỏ tr trong cõu vn, cõu th Nh vy, cm th vn hc cú ngha l khi c nghe mt cõu chuyn, mt bi th ta khụng nhng hiu m cũn phi xỳc cm, tng tng v tht s gn gi, nhp thõn vi nhng gỡ ó c cú c nng lc cm th vn hc sõu sc v tinh t, cn cú s say mờ, hng thỳ khi tip xỳc vi th vn; chu khú tớch ly vn hiu bit v thc t cuc sng v vn hc; nm vng kin thc c bn v ting Vit phc v cho cm th vn hc. II. Cỏch vit mt on bi cm th vn hc b. c k bi, nm chc yờu cu ca bi tp phi tr li c iu gỡ? Cn nờu bt c ý gỡ? c. c v tỡm hiu v cõu th cõu vn hay on trớch c nờu trong bi Da vo yờu cu c thờ ca bi tp tỡm hiu, vớ d cỏch dựng t t cõu; cỏch dựng hỡnh nh, chi tit; cỏch s dng bin phỏp ngh thut quen thuc nh so sỏnh, nhõn húa, ip ng ó giỳp em cm nhn c ni dung, ý ngha gỡ p , sõu sc. d. Vit on vn v cm th vn hc khong 5-7 dũng hng vo yờu cu ca bi. on vn cú th bt u bng mt cõu m on dn dt ngi c hoc tr li thng vo cõu hi chớnh; tip ú, cnnờu rừ cỏc ý theo yờu cu ca bi; cui cựng, cú ht kt on bng mt cõu ngn gn gúi li ni dung cm th Nm vng yờu cu v cm th vn hc tiu hc, kiờn trỡ tp luyn tng bc t d n khú, nht nh hc sinh s vit c nhng on vn hay v cm th vn hc, s cú c nng lc cm th vn hc tt phỏt hin bit bao iu ỏng quý trong vn hc v cuc sng ca chỳng ta. mt s on vn cm th hon chnh 1 Trong bi Da i! Ting Vit5 , tp mt, nh th Lờ Anh Xuõn cú vit Da vn ng hiờn ngang cao vỳt Lỏ vn xanh rt mc du dng R da cm sõu vo lũng õt, Nh dõn lng bỏm cht quờ hng. Em hóy cho bit hỡnh nh cõy da trong on th trờnnúi lờn nhng iu gỡ p v ngi dõn min Nam trong khỏng chin chng M? BI LM Trong kh th trờn trớch trong bi Da i ca nh th Lờ Anh Xuõn, ta thy tỏc gi nh mun thụng qua hỡnh tng cõy da ca ngi phm cht kiờn cng, anh dng, hiờn ngang, t ho trong chin u ca ngi dõn min Nam. ng thi tỏc gi cng mun núi lờn phm cht trong sỏng, thy chung, du dng, p trong cuc sng v ý chớ kiờn cng bỏm tr, gn bú cht ch với mảnh đất quê hương mình của người dân miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đề 2 Tả cảnh đẹp Sa Pa, nhà văn Nguyễn Phan Hách đã viết “Thoắt cái, lác đác lá vàng rơi trong khoảnh khắc mùa thu. Thoắt cái, trắng long lanh một cơn mưa tuyết trên những cành đào, lê, mận. Thoắt cái, gió xuân hây hẩy nồng nàn với những bông hoa lay ơn màu đen nhung hiếm quý.” Đường đi Sa Pa- Tiếng Việt 4, tập một, 1995 Em có nhận xét gì về cách dùng từ, đặt câu ở đoạn văn trên? Nêu tác dụng của cách dùng từ, đặt câu đó. BàI LàM Có lẽ chưa có tác giả nào tả cảnh Sa Pa lại đẹp đẽ, tinh tế và sống động như nhà văn Nguyễn Phan Hách. Tác giả đã khéo léo sử dụng biện pháp nghệ thuật đảo ngữ để nhấn mạnh, để làm nổi bật vẻ đẹp nên thơ của cảnh sắc thiên nhiên và thời tiết ở Sa Pa. Đồng thời điệp từ “thoắt cái” tạo cho chúng ta cái cảm xúc đột ngột, ngỡ ngàng trước sự thay đổi nhanh chóng của thời tiết ở Sa Pa. Sự thay đổi nhanh chóng đến mức bất ngờ ấy khiến người đọc như lạc vàc một tiên cảnh vậy. Đề 3 Trong bài Bóc lịch Tiếng Việt 2, tập hai., 1995 nhà thơ Bế Kiến Quốc có viết “Ngày hôm qua ở lại Trong vở hồng của con Con học hành chăm chỉ Là ngày qua vẫn còn ” Nhà thơ muốn nói với em điều gì qua đoạn thơ trên? BàI LàM Trong đoạn thơ trên, nhà thơ Bế Kiến Quốc như muốn nói với chúng ta rằng Ta học hành chăm chỉ thì trong cuốn vở hồng đẹp đẽ của chúng ta sẽ được ghi lại những điểm mười do chính những kiến thức mà ngày đêm ta miệt mài học tập. Bởi vậy có thể nói Ngày hôm qua tuy đã qua đi nhưng sẽ được nhắc đến khi ta có những kiến thức, có những thành quả mà “ngày hôm qua” ta đã tích lũy được. Đề 4 BóNG MÂY Hôm nay trời nắng như nung Mẹ em đi cấy phơi lưng cả ngày Ước gì em hóa đám mây Em che cho mẹ suốt ngày bóng râm Thanh Hào Đọc bài thơ trên, em thấy có những nét gì đẹp về tình cảm của người con đối với mẹ? BàI LàM Đọc bài thơ trên, ta thấy tình cảm của người con đối với mẹ mình thật đẹp đẽ và thật đáng quý cảm đó được thể hiện qua sự cảm thông với những việc làm vất vả của mẹ như phơi lưng đi cấy dưới cái nóng như nung và sự ước mong được góp phần làm cho mẹ đỡ vất vả trong công việc Hóa thành đám mây để che cho mẹ suốt ngày bóng râm, giúp mẹ làm việc trên đồng mát mẻ, khỏi bị nắng nóng. Đó là một tình thương vừa sâu sắc, vừa cụ thể và thiết thực của người con đối với mẹ. Đề 5 Trong bài Vàm Cỏ Đông Tiếng Việt 3, tập một, nhà thơ Hoài Vũ có viết “Đây con sông như dòng sữa mẹ Nước về xanh ruộng lúa, vườn cây Và ăm ắp như lòng người mẹ Chở tình thương trang trải đêm ngày.” Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận được vẻ đẹp đáng quý của dòng sông quê hương như thế nào? BàI LàM Nếu như ai cũng có một dòng sông thì chắc sẽ chạnh lòng thương nhớ khi đọc bài thơ “Vàm Cỏ Đông” của nhà thơ Hoài Vũ. Bởi dòng sông quê hương không những là nơi nô đùa, ngụp lặn của con trẻ mà còn đưa nước về tắm mát cho ruộng lúa, nương khoai, cho những khu vườn bạt ngàn cây trái như chính dòng sữa ngọt ngào của mẹ nuôi dưỡng các con từ thửa lọt lòng. Không những thế mà dòng nước ăm ắp như tấm lòng người mẹ tràn đầy yêu thương, sẵn sàng chia sẻ tấm lòng mình cho những đứa con và cho hết thảy mọi người. Đề 6 Trong bài Cô giáo lớp em Tiếng Việt 2, tập một, nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh có viết “Cô dạy em tập viết Gió đưa thoảng hương nhài Nắng ghé vào cửa lớp Xem chúng em học bài” Em hãy cho biết khổ thơ trên đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì nổi bật? Biện pháp nghệ thuật đó giúp em thấy được điều gì đẹp đẽ ở các bạn học sinh? BàI LàM Trong khổ thơ trên, tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật nhân hóa để cho ta thấy được tinh thần học tập rất chăm chỉ của các bạn học sinh. Sự chăm chỉ, miệt mài học tập của các bạn không những làm vui lòng ông bà, cha mẹ mà còn làm cho cảnh vật xung quanh nắng cũng muốn ngừng đùa nghịch để ghé vào cửa lớp xem các bạn học bài. Đề 7 Trong bài Việt Nam thân yêu Tiếng Việt 4, tập một, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết “Việt Nam đất nước ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn Cánh cò bay lả rập rờn, Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều” Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận được những điều gì về đất nước Việt Nam? BàI LàM Đất nước Việt Nam ta hiện ra trong khổ thơ trên của nhà thơ Nguyễn Đình Thi thật giàu đẹp và đáng yêu, thật nên thơ và hùng vĩ. Sự giàu đẹp và đáng yêu đó đựoc thể hiện qua những hình ảnh Biển kúa mênh mông hứa hẹn một sự no đủ, cánh cò bay lả rập rờn thật thanh bình, giản dị và đáng yêu. Sự hùng vĩ và nên thơ được thể hiện qua hình ảnh đỉnh Trường Sơn cao vời vợi sớm chiều mây phủ. Đất nước Việt Nam ta tươi đẹp biết nhường nào! Đề 8 Kết thúc bài Tre Việt Nam Tiếng Việt 5, tập một , mhà thơ Nguyễn Duy viết “Mai sau, Mai sau, Mai sau, Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh.” Em hãy cho biết những câu thơ trên nhằm khẳng định điều gì? Cách diễn đạt của nhà thơ có gì độc đáo, góp phần khẳng định điều đó? BàI LàM Những câu thơ kết thúc bài “Tre Việt Nam” của nhà thơ Nguyễn Duy nhằm khẳng định một màu xanh vĩnh cửu của tre Việt Nam, sức sống bất diệt của con người Việt Nam, truyền thống cao đẹp của con người Việt Nam. Nhà thơ đã khéo léo thay đổi cách ngắt nhịp, ngắt dòng và điệp ngữ ’ mai sau” góp phần gợi cảm xúc về thời gian và không gian như mở ra vô tận tạo bao ý thơ âm vang, bay bổng và đem đến cho người đọc những liên tưởng thật phong phú. Từ “xanh” được nhắc lại 3 lần trong dòng thơ với sự kết hợp khác nhau xanh tre/ xanh màu / tre xanh tạo những nét nghĩa đa dạng, phong phú và khẳng định sự trường tồn của màu sắc, của sức sống dân tộc. Đề 9 Trong bài Về thăm nhà Bác Tiếng Việt 5, tập một , nhà thơ Nguyễn Đức Mậu viết “Ngôi nhà thuở Bác thiếu thời nghiêng nghiêng mái lợp bao đời nắng mưa Chiếc giường tre quá đơn sơ Võng gai ru mát những trưa nắng hè.” Em hãy cho biết Đoạn thơ giúp ta cảm nhận được điều gì đẹp đẽ, thân thương? BàI LàM Đọc đoạn thơ trên, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu đã cho chúng ta thấy hình ảnh ngôi nhà của Bác- nơi Bác được sinh ra và đã trải qua những ngày thơ ấu ở quê Bác thật đơn sơ và giản dị như bao nhiêu ngôi nhà khác ở làng quê Việt Nam. Mái tranh nghiêng nghiêng trải bao mùa mưa nắng, chiếc giường tre, chiếc võng gai thật mộc mạc đơn sơ. Sống trongngôi nhà bình dị đó, Bác đã được ấp ủ, che chở, vỗ về bởi tình cảm yêu thương của gia đình võng gai ru mát những trưa nắng hè và có lẽ cũng chính nơi đó đã khởi nguồn cho những chí hướng lớn lao, vĩ đại sau này của Bác Đề 10 Trong bài thơ Con cò, nhà thơ Chế Lan Viên có viết “Con dù lớn vẫn là con của mẹ Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con” Hai dòng thơ trên đã giúp em cảm nhận được ý nghĩa gì đẹp đẽ? BàI LàM Đọc hai câu thơ trên, nhà thơ Chế Lan Viên cho chúng ta thấy tình yêu thương của mẹ dành cho con thật vĩ đại, thiêng liêng như mạch nước nguồn không bao giờ vơi cạn. Dù con đã lớn khôn, dù đã đi hết cuộc đời, sống trọn cả cuộc đời thì tình thương của mẹ đối với con vẫn còn sống mãi, vẫn dõi theo bên con để lo lắng, để quan tâm, để giúp đỡ, tiếp sức mạnh cho con vươn lên trong cuộc sống. Có thể nói tình thương của mẹ dành cho con là một tình thương bất tử. Phần I Một số đề cảm thụ văn học Lớp 5 và gợi ý làm bài Đây chỉ là những ý chính trong nội dung cảm thụ, yêu cầu em phải biết viết những ý chính trên thành một, hai đoạn văn hoàn chỉnh, có câu Mở, câu Kết và phần Thân đoạn rõ ràng và hay, chứ không được chỉ chép y nguyên những gợi ý đó. Câu 1 Trong bài Mùa thu mới, nhà thơ Tố Hữu viết Yêu biết mấy những dòng sông bát ngát Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non Yêu biết mấy, những con đường ca hát Qua công trường mới dựng mái nhà son! Theo em, khổ thơ trên đã bộc lộ cảm xúc của tác giả trước những vẻ đẹp gì trên đất nước chúng ta? Gợi ý Qua khổ thơ tác giả đã bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ của mình trước những cảnh đẹp của quê hương, đất nước Vẻ đẹp của những “dòng sông bát ngát” đang chảy giữa “đôi bờ dào dạt lúa non”. Những vẻ đẹp đã hứa hẹn một cuộc sống ấm no cho những người dân trên đất nước chúng ta. -Vẻ đẹp của những “ con đường ca hát” vui, phấn khởi vì được chạy qua công trường đang xây dựng những mái nhà ngói mới. Đó cũng chính là vẻ đẹp của hạnh phúc đầy hứa hẹn đối với nhân dân ta. Câu 2 Trong bài Việt Nam thân yêu TV5-tập 1, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết Việt Nam đất nước ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn. Cánh cò bay lả dập dờn, Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều. Nêu những cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên. Gợi ý Đoạn thơ bộc lộ cảm xúc dạt dào của tác giả trước những vẻ đẹp bình dị trên đất nước Việt Nam thân yêu. Hình ảnh “ biển lúa” rộng mênh mông gợi cho ta nièm tự hào về sự giàu đẹp, trù phú của quê hương. Hình ảnh “ cánh cò bay lả dập dờn” gợi vẻ nên thơ, xao xuyến mọi tấm lòng. Đất nước còn mang niềm tự hào với vẻ đẹp hùng vĩ của “đỉnh Trường Sơn” cao vời vợi sớm chiều mây phủ. Đoạn thơ đã giúp ta cảm nhận được tình cảm thiết tha yêu quý và tự hào về đất nước của tác giả Nguyễn Đình Thi. Câu 3 Trong cuốn Hồi kí Bác Hồ, hai nhà văn Hoài Thanh và Thanh Tịnh đã tả phong cảnh quê hương Bác như sau Trước mắt chúng tôi, giữa hai dãy núi là nhà Bác với cánh đồng quê Bác. Nhìn xuống cánh đồng có đủ các màu xanh, xanh pha vàng của ruộng mía, xanh rất mượt mà của lúa đương thời con gái, xanh đậm của những rặng tre; đây đó một vài cây phi lao xanh biếc và nhiều màu xanh khác nữa. Đọc đoạn văn trên, em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ chỉ màu xanh? Cách dùng từ ngữ như vậy đã góp phần gợi tả đIều gì về cảnh vật trên quê Bác? Gợi ý Đoạn văn dùng từ ngữ chỉ màu xanh thật đa dạng và phù hợp với từng cảnh vật ruộng mía xanh pha vàng, lúa chiêm đương thời con gái giai đoạn phát triển mạnh có màu xanh rất mượt, rặng tre xanh đậm, phi lao xanh biếc. Cách dùng từ ngữ như vậy góp phần gợi tả vẻ đẹp nên thơ và tràn trề sức sống của cảnh vật trên quê hương Bác. Câu 4 Đọc bài thơ sau Quê em Bên này là núi uy nghiêm Bên kia là cánh đồng liền chân mây Xóm làng xanh mát bóng cây Sông xa trắng cánh buồm bay lưng trời… Trần Đăng Khoa Em hình dung được cảnh quê hương của nhà thơ trần Đăng Khoa như thế nào? Gợi ý Bài thơ cho ta thấy quê hương của nhà thơ Trần Đăng Khoa rất đẹp. Một bên có ngọn núi uy nghiêm như đứng đó từ bao đời nay. Một bên là cánh đồng rộng mênh mông, trải xa tít tắp như đến tận chân trời. ở giữa là xóm làng thân yêu được che bởi bóng cây xanh mát. Xa xa, hình ảnh dòng sông hiện trắng những cánh buồm, trông như đàn chim sải cánh bay trên trời cao. Vẻ đẹp của quê hương nhà thơ làm cho ta thêm yêu quê hương đất nước Việt Nam. Câu 5 Trong bài Tiếng đàn Ba-la-lai-ca trên sông Đà, nhà thơ Quang Huy đã miêu tả một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trường sông Đà như sau Lúc ấy Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ Những xe ủi, xe ben sang vai nhau nằm nghỉ Chỉ còn thiếng đàn ngân nga Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà. Khổ thơ trên có hình ảnh nào đẹp nhất? Hình ảnh ấy cho ta thấy ý nghĩa gì sâu sắc? Gợi ý Hình ảnh đẹp nhất được gợi lên qua câu thơ Chỉ còn tiếng đàn ngân nga Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà. Đó là hình ảnh mang ý nghĩa sâu sắc giữa con người với thiên nhiên, giữa ánh trăng với dòng sông dường như có sự gắn bó, hoà quyện thật đẹp đẽ. Tiếng đàn ngân nga, lan toả trong đêm trăng như lay động cả mặt nước sông Đà, làm cho dòng sông như dòng trăng ấy trở nên lấp loáng ánh trăng đẹp. Câu 6 Trong bài Bài ca về trái đất, nhà thơ Định Hải có viết Trái đất này là của chúng mình Quả bóng xanh bay giữa trời xanh Bồ câu ơi, cánh chim gù thương mến Hải âu ơi, cánh chim vờn sang biển Cùng bay nào, cho trái đất quay! Cùng bay nào, cho trái đất quay! Đoạn thơ trên giúp em cảm nhận được những điều gì về trái đất thân yêu? Gợi ý Cảm nhận về trái đất thân yêu -Trái đất là tài sản vô giá của tất cả mọi người. -Trái đất được so sánh với hình ảnh quả bóng xanh bay giữa trời xanh cho thấy vẻ đẹp của sự bình yên, của niềm vui trong sáng, hồn nhiên. -Trái đất hoà bình luôn ấm áp tiếng chim gù hình ảnh chim bồ câu thường dùng làm biểu tượng của hoà bình. -Trái đất đẹp và nên thơ với hình ảnh cánh chim hải âu bay chập chờn trên sóng biển. Câu 7 Trong bài Hạt gạo làng ta, nhà thơ Trần Đăng Khoa có viết Hạt gạo làng ta Có bão tháng bảy Có mưa tháng ba Giọt mồ hôi sa Những trưa tháng sáu Nước như ai nấu Chết cả cá cờ Cua ngoi lên bờ Mẹ em xuống cấy… Em hiểu đoạn thơ trên như thế nào? Hình ảnh đối lập trong đoạn thơ gợi cho em những suy nghĩ gì? Gợi ý Hạt gạo của làng quê ta đã trải qua biết bao nhiêu khó khăn thử thách to lớn của thiên nhiên nào là bão tháng bảy thường là bão to, nào là mưa tháng ba thường là mưa lớn. Hạt gạo còn được làm ra từ những giọt mồ hôI của người mẹ hiền trên cánh đồng nắng lửa “Giọt mồ hôi sa/ Những trưa tháng sáu/ Nước như ai nấu/ Chết cả cá cờ/Cua ngoi lên bờ/ Mẹ em xuống cấy…”. Hình ảnh đối lập của hai dòng tơ cuối “Cua ngoi lên bờ/ Mẹ em xuống cấy” gợi cho ta nghĩ đến sự vất vả, gian truân của người mẹ khó có gì so sánh nổi. Càng cảm nhận sâu sắc được nỗi vất vả của người mẹ để làm ra hạt gạo, ta càng thêm thương yêu mẹ biết bao nhiêu. Câu 8 Tả vẻ đẹp của rừng mơ ở Hương Sơn Hà Tây, trong bài Rừng mơ của nhà thơ Trần Lê Văn có đoạn Rừng mơ ôm lấy núi Mây trắng đọng thành hoa Gió chiều đông gờn gợn Hương bay gần bay xa… Hãy ghi lại vài dòng cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên. Gợi ý Đoạn thơ giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp hấp dẫn của rừng mơ Hương Sơn. Rừng mơ bao quanh núi, rừng mơ được nhân hoá “ôm lấy núi” càng cho ta thấy sự gắn bó với núi một cách gần gũi, thân thiết và yêu thương. Hoa mơ nở trắng như mây trên trời đọng kết lại. Gió chiều đông nhẹ nhàng gờn gợn đưa hương hoa mơ lan toả khắp nơi. Có thể nói đoạn thơ đã vẽ ra bức tranhmang vẻ đẹp của đất trời thiên nhiên hoà quyện trong rừng mơ Hương Sơn. Câu 9 Trong bài Hoàng hôn trên sông Hương có đoạn tả cảnh như sau Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre trúc. Đâu đó, từ khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến mặt sông nghe như rộng hơn… Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường Em hãy cho biết Đoạn văn trên có những hình ảnh và âm thanh nào có sức gợi tả sinh động? Gợi tả được điều gì? Gợi ý -Hình ảnh có sức gợi tả sinh động khói nghi ngút cả một vùng tre trúc khi xóm Cồn Hến nấu cơm chiều- gợi tả vẻ ấm áp, bình yên của người dân thôn xóm ven sông, giúp người đọc tưởng tượng ra bức tranh thuỷ mặc đơn sơ nhưng có cả một không gian rộng rãi khói bay lên bầu trời, tre trúc và sông nước trên mặt đất. -Âm thanh có sức gợi tả sinh động tiếng lanh canh của thuyền chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước ở đâu đó sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông dường như có sức âm vang xa rộng trong khung cảnh tĩnh lặng, khiến tác giả có cảm giác mặt sông nghe như rộng hơn, gợi cho người đọc cảm nhận được vẻ thanh bình và nên thơ của một buổi chiều trên sông Hương. Câu 10 Trong bài Trên hồ Ba Bể, nhà thơ Hoàng Trung Thông có viết Thuyền ta lướt nhẹ trên Ba Bể Trên cả mây trời, trên núi xanh Mây trắng bòng bềnh trôi lặng lẽ Mái chèo khua bóng núi rung rinh Theo em, đoạn thơ trên đã bộc lộ những cảm xúc của tác giả khi đi thuyền trên hồ Ba Bể như thế nào? Gợi ý Khi con thuyền lướt nhẹ trên Ba Bể, nhìn thấy cả mây trời, núi xanh in bang trên mặt nước, tác giả cảm thấy mình được đi trên con thuyền đang trôi trên bầu trời và ngọn núi cao, mái chèo khua nước làm cho bang núi rung rinh, cảnh vật thêm kì ảo, nên thơ. Đó là những cảm xúc trước hồ Ba Bể đẹp đẽ và thơ mộng, thể hiện tình cảm gắn bó sâu nặng của tác giả đối với thiên nhiên dất nước tươi đẹp. Câu 11 Kết thúc bài thơ Tiếng vọng, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều viết Đêm đêm tôi vừa chip mắt Cánh cửa lại rung lên tiếng đập cánh Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ Tiếng lăn như đá lở trên ngàn. Đoạn thơ cho thấy những hình ảnh nào đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí tác giả? Vì sao như vậy? Gợi ý Đoạn thơ cho ta thấy những hình ảnh đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí tác giả tiếng đập cánh của con chim sẻ nhỏ như cầu mong sự giúp đỡ trong đêm cơn bão về gần sáng; những quả trứng trong tổ không có chim mẹ ấp ủ sẽ mãi mãi không nở thành chim non được. Những hình ảnh đó làm nên tiếng vọng “khủng khiếp” trong giấc ngủ và trở thành nỗi băn khoăn, day dứt khôn nguôi trong tâm hồn tác giả. Câu 12Trong bài Mùa thảo quả, nhà văn Ma Văn Kháng tả hương thơm trong thảo quả như sau Gió tây lướt thướt ba qua rừng, quyến hương thảo quả đi, rải theo triền núi, đưa hương thảo quả ngọt lung, thơm nồng vào những thôn xóm Chin San. Gió thơm. Cây cỏ thơm. Đất trời thơm. Người đi rừng thảo quả về, hương thơm đạm ủ ấp trong từng nếp áo, nếp khăn. Hãy nêu nhận xét về cách dùng từ, đặt câu nhằm nhấn mạnh hương thơm của thảo quả chín trong đoạn văn trên. Gợi ý Tác giả đã lặp lại liên tiếp 3 lần từ “thơm” điệp từ, dùng các từ thơm nồng, thơm đậm để nhấn mạnh hương thơm của thảo quả chín. Câu đầu của đoạn văn tuy dài nhưng được ngắt thành nhiều cụm từ diễn tả cơn gió mang hương thơm của thảo quả chín trong rừng bay đi xa rộng. Ba câu ngắn tiếp theocàng khẳng định hương thơm của thảo quả chín như lan toả, thấm đượm vào tất cả thiên nhiên, đất trời. Hương thảo quả chín còn ấp ủ trong tong nếp áo, nếp khăn của người đi từ rừng về, thơm mãi với thời gian. Câu 13 Trong bài Mặt trời xanh của tôio, nhà thơ Nguyễn Viết Bình viết Rừng cọ ơi! Rừng cọ! Lá đẹp, lá ngời ngời Tôi yêu thường vẫn gọi Mặt trời xanh của tôi. Theo em, khổ thơ trên đã bộc lộ tình cảm của tác giả đối với quê hương như thế nào? Gợi ý Khổ thơ bộc lộ tình cảm thiết tha yêu quý của tác giả đối với rừng cọ của quê hương. Tác giả trò chuyện với rừng cọ như trò chuyện với người thân “Rừng cọ ơi! Rừng cọ!”, tả những chiếc lá cọ vừa đẹp vừa ngời ngời sức sống. Hình ảnh “Mặt trời xanh của tôi” ở câu thơ cuối không chỉ nói lên sự liên tưởng, so sánh chính xác của tác giả lá cọ xoè những cánh nhỏ dàI trông xa như “mặt trời ” dâng toả chiếu những “tia nắng xanh” mà còn bộc lộ rõ tình cảm yêu mến và tự hào của tác giả về rừng cọ của quê hương. Câu 14 Kết bài Hành trình của bầy ong, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu có viết Bầy ong giữ hộ cho người Những loài hoa đã tàn phai tháng ngày. Qua hai dòng thơ trên, em hiểu công việc của bầy ong có ý nghĩa gì đẹp đẽ? Gợi ý Qua hai dòng thơ, ta thấy công việc của bầy ong có ý nghĩa thật đẹp đẽ Bầy ong rong ruổi khắp nơi để tìm hoa, hút nhuỵ, mang về làm thành những giọt mật thơm ngon. Những giọt mật ong được làm nên bởi sự kết tinh từ hương thơm vị ngọt của những loài hoa. Do vậy, khi thưởng thức mật ong, dù hoa đã tàn phai theo thời gian nhưng con người vẫn cảm thấy những màu hoa được “giữ lại” trong hương thơm, vị ngọt của mật ong. Có thể nói bầy ong đã giữ gìn được vẻ đẹp của thiên nhiên để ban tặng con người, làm cho cuộc sống của con người thêm hạnh phúc. Câu 15 Trong bà Cô Tấm của mẹ, nhà thơ Lê Hồng Thiện có viết Bao nhiêu công việc lặng thầm Bàn tay của bé đỡ đần mẹ cha Bé học giỏi, bé nết na Bé là cô Tấm, bé là con ngoan. Đoạn thơ trên giúp em thấy được những đièu gì đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu? Gợi ý Đoạn thơ cho thấy những điều đẹp đẽ ở cô bé đáng yêu âm thầm, lặng lẽ làm nhiều công việc đỡ đần cho cha mẹ, học hành giỏi giang, cư xử tốt với mọi người tính nết tốt .Cô bé xứng đáng là co tấm trong gia đình, là con ngoan của cha mẹ, luôn đem đến niềm vui, hạnh phúc cho mọi người . Câu 16 Ca ngợi cuộc sống cao đẹp của bác Hồ, trong bài thơ Bác ơi !, nhà thơ Tố Hữu có viết Bác sống như trời đất của ta Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa Tự do cho mỗi đời nô lệ Sữa để em thơ, lụa tặng già. Đoạn thơ trên đã giúp em hiểu được những nét đẹp gì trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu ? Gợi ý Đoạn thơ cho thấy những nét đẹp trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu. Đó là cuộc sống gần gũi với tất cả mọi người như trời đất của ta, cuộc sống tràn đầy tình yêu thương đến từng ngọn lúa, mỗi cành hoa. Cảm động nhất là cuộc sống của Bác luôn vì hạnh phúc của con người. Bác hi sinh cả đời mình vì cuộc sống đấu tranh giành độc lập, tự do cho mỗi đời nô lệ, vì niềm vui cho tất cả mọi người “Sữa để em thơ, lụa tặng già “. Câu 17 Đọc hai câu ca dao -Ai ơi, đừng bỏ ruộng hoang, Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng ấy nhiêu. -Rủ nhau đi cấy đi cày Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu. Em hiểu đựoc điều gì có ý nghĩa đẹp đẽ trong cuộc sống của con người? Gợi ý Hai câu ca dao đã ghúp ta hiểu được ý nghĩa đẹp đẽ của lao động trong cuộc sống của con người. Câu ca dao thứ nhất khuyên người nông dân hãy chăm chỉ cày cấy, trồng trọt, đừng bỏ ruộng hoang. Bởi vì, mỗi tấc đất có giá trị như tấc vàng “Bao nhiêu tấc đất,tấc vàng bấy nhiêu”. Câu ca dao thứ hai cũng là lời nhắn gửi người nông dân hãy cần cù lao động. Bởi vì, công việc đi cấy đi cày hôm nay tuy vất vả, khó nhọc nhưng sẽ đem lại cuộc sống no đủ, sung túc cho ngày mai “Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu”. Câu 18 Trong bài Chiếc xe lu, nhà thơ Trần Nguyên Đào có viết Tớ là chiếc xe lu Người tớ to lù lù Con đường nào mới đắp Tớ san bàng tăm tắp Con đường nào rải nhựa Tớ là phẳng như lụa Trời nóng như lửa thiêu Tớ vẫn lăn đều đều Trời lạnh như ướp đá Tớ càng lăn vội vã. Theo em, qua hình ảnh chiếc xe lu xe lăn đường , tác giả muốn ca ngợi ai? Ca ngợi những phẩm chất gì đáng quý? Gợi ý Qua hình ảnh chiếc xe lu, tác giả muốn ca ngợi người công dân làm đường cho mọi người đi lại. Những phẩm chất tốt đẹp của xe lu cũng chính là những phẩm chất đánh kính trọng của người công nhân làm đường. Họ đã lao động với tinh thần nhiệt tình và trách nhiệm cao san bàng con đường mới đắp, là phẳng con đường rải nhựa, mặc cho “Trời nóng như lửa thiêu” hay “Trời lạnh như ướp đá” vẫn làm việc miệt mài. Chiếc xe lu hay chính là người công nhân đã làm nên những con đường, đem niềm vui đến cho mọi người đi trên con đường đó. Câu 19 trong Thư gửi các học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam độc lập 1945, Bác Hồ đã viết Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với cac cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em. Lời dạy của Bác Hồ kính yêu đã giúp em hiểu đưởc trách nhiệm của người học sinh đối với viêc học tập như thế nào? Gợi ý Lời dạy của Bác Hồ đã giúp em hiểu được trách nhiệm của người học sinh đối với việc học tập và rèn luyện để trở thành người “trò giỏi, con ngoan”. Có như vậy, khi lớn lên, ta mới có thể góp phần tích cực để xây dựng đất nước càng giầu mạnh, làm cho non sông Việt Nam được sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế giới. Câu 20 thi năm 2006-2007 Đọc bài thơ sau Cả nhà đi học Đưa con đến lớp mỗi ngày Như con, mẹ cũng “thưa thầy”, “chào cô” Chiều qua bố đón, tình cờ Con nghe bố cũng “chào cô”, “thưa thầy”… Cả nhà đi học, vui thay! Hèn chi điểm xấu buồn lây cả nhà Nhà mình như thể được … ba điểm mười. Cao Xuân Sơn Em cảm nhận được niềm vui đi học của cả nhà qua khổ thơ thứ hai trong bài thơ như thế nào? Gợi ý Niềm vui đi học của cả nhà được diễn tả qua khổ thơ thứ hai thật hồn nhiên và đáng yêu. Khi cả nhà đều đI học, đều là học trò của các thầy giáo, cô giáo thì ai cũng được chia sẻ niềm vui, nỗi buồn trong học tập. Khi có “điểm xấu” thì “buồn lây cả nhà”. Khi được “điểm 10” thì niềm vui cũng được nhân lên. Kết quả học tập tốt đã thật sự làm cho cả nhà sung sướng và hạnh phúc. Câu 21 Hình ảnh người mẹ chiến sĩ trong kháng chiến chống Mĩ được nhà thơ Bằng Việt qua những câu thơ trong bài Mẹ như sau Con bị thương, nằm lại một mùa mưa Nhớ dáng mẹ ân cần mà lặng lẽ Nhà yên ắng. Tiếng chân đi rất nhẹ Gió từng hồi trên mái lá ùa qua … Con xót lòng, mẹ hái trái bưởi đào Con nhạt miệng có canh tôm nấu khế Khoai nướng, ngô bung ngọt lòng đến thế Mỗi ban mai toả khói ấm trong nhà. Gợi ý Hình ảnh người mẹ chiến sĩ được gợi tả qua hai khổ thơ của nhà thơ Bằng Việt thật cảm động. Mẹ thương anh chiến sĩ thương binh như thương đứa con ruột thịt, mẹ chăm sóc anh “ân cần mà lặng lẽ”. Căn nhà “yên ắng” chỉ có “ tiếng chân đI rất nhẹ” của mẹ như giữ gìn, nâng nui giấc ngủ cho “con”. Mẹ đem đến cho “ con” tráI bưởi đào, canh tôm nấu khế để “con” đỡ “ xót lòng, nhạt miệng”. Mẹ làm cho “con” ngọt lòng bởi hương vị của khoai nướng, ngô bung đậm đà tình quê hương, khiến cho mỗi sớm mai trong nhà vấn vương làn khói ấm. Có thể nói Hình ảnh người chiến sĩ trong bài Mẹ của nhà thơ Bằng Việt chính là hình ảnh đẹp đẽ của quê hương thân yêu. Câu 22 Trong bài Bộ đội về làng, nhà thơ Hoàng Trung Thông có viết Các anh về Mái ấm nhà vui Tiếng hát câu cười Rộn ràng xóm nhỏ. Các anh về Tưng bừng trước ngõ, Lớp lớp đàn em hớn hở chạy theo sau. Mẹ già bịn rịn áo nâu Vui đàn con ở rừng sâu mới về. Em hãy cho biết Những hình ảnh nào thể hiện niềm vui của xóm nhở khi bộ đội về? Vì sao các anh bộ đội được mọi người mừng rỡ đón chào như vậy? Gợi ý -Những hình ảnh thể hiện niềm vui của xóm nhỏ khi bộ đội về mái ấm nhà vui, tiếng hát câu cười rộn ràng xóm nhỏ, lớp lớp đàn em hớn hở chạy theo sau, mẹ già bịn rịn áo nâu. Niềm vui của mẹ già khi đón bộ đội về thật khó nói nên lời, chỉ dồn nén bên ngoài mà không biểu lộ ra bên ngoài. -Các anh bộ đội được mọi người mừng rỡ đón chào như vậy bởi vì các anh đi chiến đấu bảo vệ quê hương, đất nước, sẵn sàng hi sinh thân mình để đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho mọi người; các anh là con em của nhân dân, luôn gần gũi giúp đỡ mọi người với tình cảm yêu thương đẹp đẽ. Câu 23 Trong bài thơ Chú đi tuần của Trần Ngọc, hình ảnh người chiến sĩ đi tuần trong đêm khuya thành phố được miêu tả như sau Trong đêm khuya vắng vẻ, Chú đi tuần đêm nay. Nép mình dưới bóng hàng cây Gió đông lạnh buốt đôi tay chú rồi! Rét thì mặc rét cháu ơi! [...]... suốt đời Đề 89 Đọc bài thơ Em thương Em thương làn gió mồ côi Không tìm thấy bạn, vào ngồi trong cây Em thương sợi nắng đông gầy Run run ngã giữa vườn cây cải ngồng Nguyễn Ngọc Kí Nêu cảm nhận của em về bài thơ trên? Chỉ ra cái hay của bài thơ Cảm thụ văn học lớp 5 I Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể... dung cảm thụ Nắm vững yêu cầu về cảm thụ văn học ở tiẻu học, kiên trì tập luyện từng bước từ dễ đến khó, nhất định học sinh sẽ viết được những đoạn văn hay về cảm thụ văn học, sẽ có được năng lực cảm thụ văn học tốt để phát hiện biết bao điều đáng quý trong văn học và cuộc sống của chúng ta một số đoạn văn cảm thụ hoàn chỉnh Đề 1 Trong bài Dừa ơi! Tiếng Việt5 , tập một, nhà thơ Lê Anh Xuân có viết... em cảm nhận được nội dung, ý nghĩa gì đẹp đẽ, sâu sắc g Viết đoạn văn về cảm thụ văn học khoảng 5- 7 dòng hướng vào yêu cầu của đề bài Đoạn văn có thể bắt đầu bằng một câu “mở đoạn” để dẫn dắt người đọc hoặc trả lời thẳng vào câu hỏi chính; tiếp đó, cầnnêu rõ các ý theo yêu cầu của đề bài; cuối cùng, có htể “kết đoạn” bằng một câu ngắn gọn để “gói” lại nội dung cảm thụ Nắm vững yêu cầu về cảm thụ. .. có sư say mê, hứng thú khi tiếp xúc với thơ văn; chịu khó tích lũy vốn hiểu biết về thực tế cuộc sống và văn học; nắm vững kiến thức cơ bản về tiếng Việt phục vụ cho cảm thụ văn học II Cách viết một đoạn bài cảm thụ văn học e Đọc kỹ đề bài, nắm chắc yêu cầu của bài tập phải trả lời được điều gì? Cần nêu bật được ý gì? f Đọc và tìm hiểu về câu thơ câu văn hay đoạn trích được nêu trong bài Dựa... trong tác phẩm cuốn truyện, bài văn, bài thơ hay một bộ phận của tác phẩm đoạn văn , đoạn thơ thậm chí một từ ngữ có giá trị trong câu văn, câu thơ Như vậy, cảm thụ văn học có nghĩa là khi đọc nghe một câu chuyện, một bài thơ ta không những hiểu mà còn phải xúc cảm, tưởng tượng và thật sự gần gũi, “nhập thân” với những gì đã đọc Để có được năng lực cảm thụ văn học sâu sắc và tinh tế, cần có... mạnh cho con vươn lên trong cuộc sống Có thể nói tình thương của mẹ dành cho con là một tình thương bất tử Phần I Một số đề cảm thụ văn học Lớp 5 và gợi ý làm bài Đây chỉ là những ý chính trong nội dung cảm thụ, yêu cầu em phải biết viết những ý chính trên thành một, hai đoạn văn hoàn chỉnh, có câu Mở, câu Kết và phần Thân đoạn rõ ràng và hay, chứ không được chỉ chép y nguyên những gợi ý đó. Câu... Ngỗng ơi! Học! Học! ” Phạm Hổ Theo em, điều gì đã tạo nên sự hấp dẫn của đoạn thơ? Hãy bộc lộ cảm nghĩ của mình bằng một đoạn văn ngắn từ 7 đến 8 câu Học sinh nêu được cảm nhận của mình khi đọc đoạn thơ thông qua hai tín hiệu nội dung và nghệ thuật bằng một đoạn viết ngắn có cấu trúc chặt chẽ, cảm xúc hồn nhiên chân thực, đảm bảo các ý cơ bản sau + Nội dung Đoạn thơ giới thiệu một buổi học đầy thú... lớn… Yêu cầu học sinh viết được những cảm xúc của mình một cách tự nhiên, chân thực Ví dụ Nói đến hoa Phượng là nói đến tuổi học trò Hoa Phượng nở báo hiệu mùa thi đã tới Hoa phượng nở là kết quat tốt đẹp của chúng em sau bao ngày học tập vất vả Hoa Phượng nở chúng em sẽ được nghỉ hè với những cuộc chia tay đầy lưu luyến …… Đề 85 Đọc đoạn thơ “Ngỗng không chịu học Khoe biết chữ rồi Vịt đưa sách ngược... thơ trên, tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật nhân hóa để cho ta thấy được tinh thần học tập rất chăm chỉ của các bạn học sinh Sự chăm chỉ, miệt mài học tập của các bạn không những làm vui lòng ông bà, cha mẹ mà còn làm cho cảnh vật xung quanh nắng cũng muốn ngừng đùa nghịch để ghé vào cửa lớp xem các bạn học bài Đề 7 Trong bài Việt Nam thân yêu Tiếng Việt 4, tập một, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có... thấy được tinh thần học tập rất chăm chỉ của các bạn học sinh làm cho nắng như đứa trẻ nhỏ đang tung tăng chạy nhả cũng muốn dừng lại ghé vào cửa lớp để xem các bạn học bài Đề 42 Trong bài Việt Nam thân yêu, nhà thơ Nguyễn Đình Thi có viết Việt Nam đất nước ta ơi! Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn Cánh cò bay lả rập rờn Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận được điều . Cảm thụ văn học lớp 5 I. Thế nào là cảm thụ văn học? Cảm thụ văn học là sự cảm nhận những giá trị nổi bật, những điều sâu sắc, tế nhị và đẹp đẽ của văn học thể hiện trong. biết về thực tế cuộc sống và văn học; nắm vững kiến thức cơ bản về tiếng Việt phục vụ cho cảm thụ văn học. II. Cách viết một đoạn bài cảm thụ văn học a. Đọc kỹ đề bài, nắm chắc yêu cầu của. tử. Phần I Một số đề cảm thụ văn học Lớp 5 và gợi ý làm bài Đây chỉ là những ý chính trong nội dung cảm thụ, yêu cầu em phải biết viết những ý chính trên thành một, hai đoạn văn hoàn chỉnh, có - Xem thêm -Xem thêm 89 đề cảm thụ văn học lớp 5, 89 đề cảm thụ văn học lớp 5, VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí CẢM THỤ VĂN HỌC LỚP 5 I. ThÕ nµo lµ c¶m thô v¨n häc? C¶m thô v¨n häc lµ sù c¶m nhËn nh÷ng gi¸ trÞ næi bËt, nh÷ng iÒu s©u s¾c, tÕ nhÞ vµ Ñp Ï cña v¨n häc thÓ hiÖn trong t¸c phÈm cuèn truyÖn, bµi v¨n, bµi th¬... hay mét bé phËn cña t¸c phÈm o¹n v¨n, o¹n th¬... thËm chÝ mét tõ ng÷ cã gi¸ trÞ trong c©u v¨n, c©u th¬ Nh­ vËy, c¶m thô v¨n häc cã nghÜa lµ khi äc nghe mét c©u chuyÖn, mét bµi th¬... ta khng nh÷ng hiÓu mµ cßn ph¶i xóc c¶m, t­ëng t­îng vµ thËt sù gÇn gòi,“nhËp th©n” víi nh÷ng g× äc... §Ó cã ­îc n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc s©u s¾c vµ tinh tÕ, cÇn cã s­ say mª, høng thó khi tiÕp xóc víi th¬ v¨n; chÞu khã tÝch lòy vèn hiÓu biÕt vÒ thùc tÕ cuéc sèng vµ v¨n häc; n¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ tiÕng ViÖt phôc vô cho c¶m thô v¨n häc. II. C¸ch viÕt mét o¹n bµi c¶m thô v¨n häc a. §äc kü Ò bµi, n¾m ch¾c yªu cÇu cña bµi tËp ph¶i tr¶ lêi ­îc iÒu g×? CÇn nªu bËt ­îc ý g×?... b. §äc vµ t×m hiÓu vÒ c©u th¬ c©u v¨n hay o¹n trÝch ­îc nªu trong bµi Dùa vµo yªu cÇu cô thª cña bµi tËp Ó t×m hiÓu, vÝ dô c¸ch dïng tõ Æt c©u; c¸ch dïng h×nh ¶nh, chi tiÕt; c¸ch sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt quen thuéc nh­ so s¸nh, nh©n hãa, iÖp ng÷... gióp em c¶m nhËn ­îc néi dung, ý nghÜa g× Ñp Ï, s©u s¾c. c. ViÕt o¹n v¨n vÒ c¶m thô v¨n häc kho¶ng 5 - 7 dßng h­íng vµo yªu cÇu cña Ò bµi. §o¹n v¨n cã thÓ b¾t Çu b»ng mét c©u “më o¹n” Ó dÉn d¾t ng­êi äc hoÆc tr¶ lêi th¼ng vµo c©u hái chÝnh; tiÕp ã, cÇn nªu râ c¸c ý theo yªu cÇu cña Ò bµi; cuèi cïng, cã htÓ “kÕt o¹n” b»ng mét c©u ng¾n gän Ó “gãi” l¹i néi dung c¶m thô N¾m v÷ng yªu cÇu vÒ c¶m thô v¨n häc ë tiểu häc, kiªn tr× tËp luyÖn tõng b­íc tõ dÔ Õn khã, nhÊt Þnh häc sinh sÏ viÕt ­îc nh÷ng o¹n v¨n hay vÒ c¶m thô v¨n häc, sÏ cã ­îc n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc tèt Ó ph¸t hiÖn biÕt bao iÒu ¸ng quý trong v¨n häc vµ cuéc sèng cña chóng ta. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí §©y chØ lµ nh÷ng ý chÝnh trong néi dung c¶m thô, yªu cÇu em ph¶i biÕt viÕt nh÷ng ý chÝnh trªn thµnh mét, hai o¹n v¨n hoµn chØnh, cã c©u Më, c©u KÕt vµ phÇn Th©n o¹n râ rµng vµ hay, chø khng ­îc chØ chp y nguyªn nh÷ng gîi ý ã. C©u 1 Trong bµi Mïa thu míi, nhµ th¬ Tè H÷u viÕt Yªu biÕt mÊy nh÷ng dßng sng b¸t ng¸t Gi÷a i bê dµo d¹t lóa ng non Yªu biÕt mÊy, nh÷ng con ­êng ca h¸t Qua cng tr­êng míi dùng m¸i nhµ son! Theo em, khæ th¬ trªn béc lé c¶m xóc cña t¸c gi¶ tr­íc nh÷ng vÎ Ñp g× trªn Êt n­íc chóng ta? Gîi ý Qua khæ th¬ t¸c gi¶ béc lé c¶m xóc m¹nh mÏ cña m×nh tr­íc nh÷ng c¶nh Ñp cña quª h­¬ng, Êt n­íc VÎ Ñp cña nh÷ng “dßng sng b¸t ng¸t” ang ch¶y gi÷a “i bê dµo d¹t lóa non”. Nh÷ng vÎ Ñp høa hÑn mét cuéc sèng Êm no cho nh÷ng ng­êi d©n trªn Êt n­íc chóng ta. -VÎ Ñp cña nh÷ng “ con ­êng ca h¸t” vui, phÊn khëi v× ­îc ch¹y qua cng tr­êng ang x©y dùng nh÷ng m¸i nhµ ngãi míi. §ã còng chÝnh lµ vÎ Ñp cña h¹nh phóc Çy høa hÑn èi víi nh©n d©n ta. C©u 2 Trong bµi ViÖt Nam th©n yªu TV5-tËp 1, nhµ th¬ NguyÔn §×nh Thi cã viÕt ViÖt Nam Êt n­íc ta ¬i! Mªnh mng biÓn lóa ©u trêi Ñp h¬n. C¸nh cß bay l¶ dËp dên, M©y mê che Ønh Tr­êng S¬n sím chiÒu. Nªu nh÷ng c¶m nhËn cña em khi äc o¹n th¬ trªn. Gîi ý §o¹n th¬ béc lé c¶m xóc d¹t dµo cña t¸c gi¶ tr­íc nh÷ng vÎ Ñp b×nh dÞ trªn Êt n­íc ViÖt Nam th©n yªu. H×nh ¶nh “biÓn lóa” réng mªnh mng gîi cho ta niÌm tù hµo vÒ sù giµu Ñp, trï phó cña quª h­¬ng. H×nh ¶nh “c¸nh cß bay l¶ dËp dên” gîi vÎ nªn th¬, xao xuyÕn mäi tÊm lßng. §Êt n­íc cßn mang niÒm tù hµo víi vÎ Ñp hïng vÜ cña “Ønh Tr­êng S¬n” cao vêi vîi sím chiÒu m©y phñ. §o¹n th¬ gióp ta c¶m nhËn ­îc t×nh c¶m thiÕt tha yªu quý vµ tù hµo vÒ Êt n­íc cña t¸c gi¶ NguyÔn §×nh Thi. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí C©u 3 Trong cuèn Håi kÝ B¸c Hå, hai nhµ v¨n Hoµi Thanh vµ Thanh TÞnh t¶ phong c¶nh quª h­¬ng B¸c nh­ sau Tr­íc m¾t chóng ti, gi÷a hai dy nói lµ nhµ B¸c víi c¸nh ång quª B¸c. Nh×n xuèng c¸nh ång cã ñ c¸c mµu xanh, xanh pha vµng cña ruéng mÝa, xanh rÊt m­ît mµ cña lóa ­¬ng thêi con g¸i, xanh Ëm cña nh÷ng rÆng tre; ©y ã mét vµi c©y phi lao xanh biÕc vµ nhiÒu mµu xanh kh¸c n÷a. §äc o¹n v¨n trªn, em cã nhËn xt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ chØ mµu xanh? C¸ch dïng tõ ng÷ nh­ vËy gãp phÇn gîi t¶ IÒu g× vÒ c¶nh vËt trªn quª B¸c? Gîi ý §o¹n v¨n dïng tõ ng÷ chØ mµu xanh thËt a d¹ng vµ phï hîp víi tõng c¶nh vËt ruéng mÝa xanh pha vµng, lóa chiªm ­¬ng thêi con g¸i giai o¹n ph¸t triÓn m¹nh cã mµu xanh rÊt m­ît, rÆng tre xanh Ëm, phi lao xanh biÕc. C¸ch dïng tõ ng÷ nh­ vËy gãp phÇn gîi t¶ vÎ Ñp nªn th¬ vµ trµn trÒ søc sèng cña c¶nh vËt trªn quª h­¬ng B¸c. C©u 4 §äc bµi th¬ sau Quª em Bªn nµy lµ nói uy nghiªm Bªn kia lµ c¸nh ång liÒn ch©n m©y Xãm lµng xanh m¸t bãng c©y Sng xa tr¾ng c¸nh buåm bay l­ng trêi... TrÇn §¨ng Khoa Em h×nh dung ­îc c¶nh quª h­¬ng cña nhµ th¬ trÇn §¨ng Khoa nh­ thÕ nµo? Gîi ý Bµi th¬ cho ta thÊy quª h­¬ng cña nhµ th¬ TrÇn §¨ng Khoa rÊt Ñp. Mét bªn cã ngän nói uy nghiªm nh­ øng ã tõ bao êi nay. Mét bªn lµ c¸nh ång réng mªnh mng, tr¶i xa tÝt t¾p nh­ Õn tËn ch©n trêi. ë gi÷a lµ xãm lµng th©n yªu ­îc che bëi bãng c©y xanh m¸t. Xa xa, h×nh ¶nh dßng sng hiÖn tr¾ng nh÷ng c¸nh buåm, trng nh­ µn chim s¶i c¸nh bay trªn trêi cao. VÎ Ñp cña quª h­¬ng nhµ th¬ lµm cho ta thªm yªu quª h­¬ng Êt n­íc ViÖt Nam. C©u 5 Trong bµi TiÕng µn Ba-la-lai-ca trªn sng §µ, nhµ th¬ Quang Huy miªu t¶ mét ªm tr¨ng võa tÜnh mÞch võa sinh éng trªn cng tr­êng sng §µ nh­ sau Lóc Êy C¶ cng tr­êng say ngñ c¹nh dßng sng TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Nh÷ng th¸p khoan nh lªn trêi ngÉm nghÜ Nh÷ng xe ñi, xe ben sang vai nhau n»m nghØ ChØ cßn thiÕng µn ng©n nga Víi mét dßng tr¨ng lÊp lo¸ng sng §µ. Khæ th¬ trªn cã h×nh ¶nh nµo Ñp nhÊt? H×nh ¶nh Êy cho ta thÊy ý nghÜa g× s©u s¾c? Gîi ý H×nh ¶nh Ñp nhÊt ­îc gîi lªn qua c©u th¬ ChØ cßn tiÕng µn ng©n nga Víi mét dßng tr¨ng lÊp lo¸ng sng §µ. §ã lµ h×nh ¶nh mang ý nghÜa s©u s¾c gi÷a con ng­êi víi thiªn nhiªn, gi÷a ¸nh tr¨ng víi dßng sng d­êng nh­ cã sù g¾n bã, hoµ quyÖn thËt Ñp Ï. TiÕng µn ng©n nga, lan to¶ trong ªm tr¨ng nh­ lay éng c¶ mÆt n­íc sng §µ, lµm cho dßng sng nh­ dßng tr¨ng Êy trë nªn lÊp lo¸ng ¸nh tr¨ng Ñp. C©u 6 Trong bµi Bµi ca vÒ tr¸i Êt, nhµ th¬ §Þnh H¶i cã viÕt Tr¸i Êt nµy lµ cña chóng m×nh Qu¶ bãng xanh bay gi÷a trêi xanh Bå c©u ¬i, c¸nh chim gï th­¬ng mÕn H¶i ©u ¬i, c¸nh chim vên sang biÓn Cïng bay nµo, cho tr¸i Êt quay! Cïng bay nµo, cho tr¸i Êt quay! §o¹n th¬ trªn gióp em c¶m nhËn ­îc nh÷ng iÒu g× vÒ tr¸i Êt th©n yªu? Gîi ý C¶m nhËn vÒ tr¸i Êt th©n yªu - Tr¸i Êt lµ tµi s¶n v gi¸ cña tÊt c¶ mäi ng­êi. - Tr¸i Êt ­îc so s¸nh víi h×nh ¶nh qu¶ bãng xanh bay gi÷a trêi xanh cho thÊy vÎ Ñp cña sù b×nh yªn, cña niÒm vui trong s¸ng, hån nhiªn. - Tr¸i Êt hoµ b×nh lun Êm ¸p tiÕng chim gï h×nh ¶nh chim bå c©u th­êng dïng lµm biÓu t­îng cña hoµ b×nh. - Tr¸i Êt Ñp vµ nªn th¬ víi h×nh ¶nh c¸nh chim h¶i ©u bay chËp chên trªn sãng biÓn. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí C©u 7 Trong bµi H¹t g¹o lµng ta, nhµ th¬ TrÇn §¨ng Khoa cã viÕt H¹t g¹o lµng ta Cã bo th¸ng b¶y Cã m­a th¸ng ba Giät må hi sa Nh÷ng tr­a th¸ng s¸u N­íc nh­ ai nÊu ChÕt c¶ c¸ cê Cua ngoi lªn bê MÑ em xuèng cÊy Em hiÓu o¹n th¬ trªn nh­ thÕ nµo? H×nh ¶nh èi lËp trong o¹n th¬ gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g×? Gîi ý H¹t g¹o cña lµng quª ta tr¶i qua biÕt bao nhiªu khã kh¨n thö th¸ch to lín cña thiªn nhiªn nµo lµ bo th¸ng b¶y th­êng lµ bo to, nµo lµ m­a th¸ng ba th­êng lµ m­a lín. H¹t g¹o cßn ­îc lµm ra tõ nh÷ng giät må hI cña ng­êi mÑ hiÒn trªn c¸nh ång n¾ng löa “Giät må hi sa/ Nh÷ng tr­a th¸ng s¸u/ N­íc nh­ ai nÊu/ ChÕt c¶ c¸ cê/ Cua ngoi lªn bê/ MÑ em xuèng cÊy...”. H×nh ¶nh èi lËp cña hai dßng t¬ cuèi “Cua ngoi lªn bê/ MÑ em xuèng cÊy” gîi cho ta nghÜ Õn sù vÊt v¶, gian tru©n cña ng­êi mÑ khã cã g× so s¸nh næi. Cµng c¶m nhËn s©u s¾c ­îc nçi vÊt v¶ cña ng­êi mÑ Ó lµm ra h¹t g¹o, ta cµng thªm th­¬ng yªu mÑ biÕt bao nhiªu. C©u 8 T¶ vÎ Ñp cña rõng m¬ ë H­¬ng S¬n Hµ T©y, trong bµi Rõng m¬ cña nhµ th¬ TrÇn Lª V¨n cã o¹n Rõng m¬ m lÊy nói M©y tr¾ng äng thµnh hoa Giã chiÒu ng gên gîn H­¬ng bay gÇn bay xa... Hy ghi l¹i vµi dßng c¶m nhËn cña em khi äc o¹n th¬ trªn. Gîi ý §o¹n th¬ gióp ta c¶m nhËn ­îc vÎ Ñp hÊp dÉn cña rõng m¬ H­¬ng S¬n. Rõng m¬ bao quanh nói, rõng m¬ ­îc nh©n ho¸ “m lÊy nói” cµng cho ta thÊy sù g¾n bã víi nói mét c¸ch gÇn gòi, th©n thiÕt vµ yªu th­¬ng. Hoa m¬ në tr¾ng nh­ m©y trªn trêi äng kÕt l¹i. Giã chiÒu ng nhÑ nhµng gên gîn ­a h­¬ng TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí hoa m¬ lan to¶ kh¾p n¬i. Cã thÓ nãi o¹n th¬ vÏ ra bøc tranhmang vÎ Ñp cña Êt trêi thiªn nhiªn hoµ quyÖn trong rõng m¬ H­¬ng S¬n. C©u 9 Trong bµi Hoµng hn trªn sng H­¬ng cã o¹n t¶ c¶nh nh­ sau PhÝa bªn sng, xãm Cån HÕn nÊu c¬m chiÒu, th¶ khãi nghi ngót c¶ mét vïng tre tróc. §©u ã, tõ khóc quanh v¾ng lÆng cña dßng sng, tiÕng lanh canh cña thuyÒn chµi gì nh÷ng mÎ c¸ cuèi cïng truyÒn i trªn mÆt n­íc, khiÕn mÆt sng nghe nh­ réng h¬n… Theo Hoµng Phñ Ngäc T­êng Em hy cho biÕt §o¹n v¨n trªn cã nh÷ng h×nh ¶nh vµ ©m thanh nµo cã søc gîi t¶ sinh éng? Gîi t¶ ­îc iÒu g×? Gîi ý - H×nh ¶nh cã søc gîi t¶ sinh éng khãi nghi ngót c¶ mét vïng tre tróc khi xãm Cån HÕn nÊu c¬m chiÒu- gîi t¶ vÎ Êm ¸p, b×nh yªn cña ng­êi d©n thn xãm ven sng, gióp ng­êi äc t­ëng t­îng ra bøc tranh thuû mÆc ¬n s¬ nh­ng cã c¶ mét khng gian réng ri khãi bay lªn bÇu trêi, tre tróc vµ sng n­íc trªn mÆt Êt. - ¢m thanh cã søc gîi t¶ sinh éng tiÕng lanh canh cña thuyÒn chµi gì nh÷ng mÎ c¸ cuèi cïng truyÒn i trªn mÆt n­íc ë ©u ã sau khóc quanh v¾ng lÆng cña dßng sng d­êng nh­ cã søc ©m vang xa réng trong khung c¶nh tÜnh lÆng, khiÕn t¸c gi¶ cã c¶m gi¸c mÆt sng nghe nh­ réng h¬n, gîi cho ng­êi äc c¶m nhËn ­îc vÎ thanh b×nh vµ nªn th¬ cña mét buæi chiÒu trªn sng H­¬ng. C©u 10 Trong bµi Trªn hå Ba BÓ, nhµ th¬ Hoµng Trung Thng cã viÕt ThuyÒn ta l­ít nhÑ trªn Ba BÓ Trªn c¶ m©y trêi, trªn nói xanh M©y tr¾ng bßng bÒnh tri lÆng lÏ M¸i chÌo khua bãng nói rung rinh Theo em, o¹n th¬ trªn béc lé nh÷ng c¶m xóc cña t¸c gi¶ khi i thuyÒn trªn hå Ba BÓ nh­ thÕ nµo? Gîi ý Khi con thuyÒn l­ít nhÑ trªn Ba BÓ, nh×n thÊy c¶ m©y trêi, nói xanh in bang trªn mÆt n­íc, t¸c gi¶ c¶m thÊy m×nh ­îc i trªn con thuyÒn ang tri trªn bÇu trêi vµ ngän nói cao, m¸i chÌo khua n­íc lµm cho bang nói rung rinh, c¶nh vËt thªm k× ¶o, nªn th¬. §ã lµ nh÷ng c¶m xóc tr­íc hå Ba BÓ Ñp Ï vµ th¬ méng, thÓ hiÖn t×nh c¶m g¾n bã s©u nÆng cña t¸c gi¶ èi víi thiªn nhiªn dÊt n­íc t­¬i Ñp. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí C©u 11 KÕt thóc bµi th¬ TiÕng väng, nhµ th¬ NguyÔn Quang ThiÒu viÕt §ªm ªm ti võa chip m¾t C¸nh cöa l¹i rung lªn tiÕng Ëp c¸nh Nh÷ng qu¶ trøng l¹i l¨n vµo giÊc ngñ TiÕng l¨n nh­ ¸ lë trªn ngµn. §o¹n th¬ cho thÊy nh÷ng h×nh ¶nh nµo Ó l¹i Ên t­îng s©u s¾c trong t©m trÝ t¸c gi¶? V× sao nh­ vËy? Gîi ý §o¹n th¬ cho ta thÊy nh÷ng h×nh ¶nh Ó l¹i Ên t­îng s©u s¾c trong t©m trÝ t¸c gi¶ tiÕng Ëp c¸nh cña con chim sÎ nhá nh­ cÇu mong sù gióp ì trong ªm c¬n bo vÒ gÇn s¸ng; nh÷ng qu¶ trøng trong tæ khng cã chim mÑ Êp ñ sÏ mi mi khng në thµnh chim non ­îc. Nh÷ng h×nh ¶nh ã lµm nªn tiÕng väng “khñng khiÕp” trong giÊc ngñ vµ trë thµnh nçi b¨n kho¨n, day døt khn ngui trong t©m hån t¸c gi¶. C©u 12 Trong bµi Mïa th¶o qu¶, nhµ v¨n Ma V¨n Kh¸ng t¶ h­¬ng th¬m trong th¶o qu¶ nh­ sau Giã t©y l­ít th­ít ba qua rõng, quyÕn h­¬ng th¶o qu¶ i, r¶i theo triÒn nói, ­a h­¬ng th¶o qu¶ ngät lung, th¬m nång vµo nh÷ng thn xãm Chin San. Giã th¬m. C©y cá th¬m. §Êt trêi th¬m. Ng­êi i rõng th¶o qu¶ vÒ, h­¬ng th¬m ¹m ñ Êp trong tõng nÕp ¸o, nÕp kh¨n. Hy nªu nhËn xt vÒ c¸ch dïng tõ, Æt c©u nh»m nhÊn m¹nh h­¬ng th¬m cña th¶o qu¶ chÝn trong o¹n v¨n trªn. Gîi ý T¸c gi¶ lÆp l¹i liªn tiÕp 3 lÇn tõ “th¬m” iÖp tõ, dïng c¸c tõ th¬m nång, th¬m Ëm Ó nhÊn m¹nh h­¬ng th¬m cña th¶o qu¶ chÝn. C©u Çu cña o¹n v¨n tuy dµi nh­ng ­îc ng¾t thµnh nhiÒu côm tõ diÔn t¶ c¬n giã mang h­¬ng th¬m cña th¶o qu¶ chÝn trong rõng bay i xa réng. Ba c©u ng¾n tiÕp theocµng kh¼ng Þnh h­¬ng th¬m cña th¶o qu¶ chÝn nh­ lan to¶, thÊm ­îm vµo tÊt c¶ thiªn nhiªn, Êt trêi. H­¬ng th¶o qu¶ chÝn cßn Êp ñ trong tong nÕp ¸o, nÕp kh¨n cña ng­êi i tõ rõng vÒ, th¬m mi víi thêi gian. C©u 13 Trong bµi MÆt trêi xanh cña tio, nhµ th¬ NguyÔn ViÕt B×nh viÕt Rõng cä ¬i! Rõng cä! L¸ Ñp, l¸ ngêi ngêi Ti yªu th­êng vÉn gäi TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí MÆt trêi xanh cña ti. Theo em, khæ th¬ trªn béc lé t×nh c¶m cña t¸c gi¶ èi víi quª h­¬ng nh­ thÕ nµo? Gîi ý Khæ th¬ béc lé t×nh c¶m thiÕt tha yªu quý cña t¸c gi¶ èi víi rõng cä cña quª h­¬ng. T¸c gi¶ trß chuyÖn víi rõng cä nh­ trß chuyÖn víi ng­êi th©n “Rõng cä ¬i! Rõng cä!”, t¶ nh÷ng chiÕc l¸ cä võa Ñp võa ngêi ngêi søc sèng. H×nh ¶nh “MÆt trêi xanh cña ti” ë c©u th¬ cuèi khng chØ nãi lªn sù liªn t­ëng, so s¸nh chÝnh x¸c cña t¸c gi¶ l¸ cä xoÌ nh÷ng c¸nh nhá dµI trng xa nh­ “mÆt trêi” d©ng to¶ chiÕu nh÷ng “tia n¾ng xanh” mµ cßn béc lé râ t×nh c¶m yªu mÕn vµ tù hµo cña t¸c gi¶ vÒ rõng cä cña quª h­¬ng. C©u 14 KÕt bµi Hµnh tr×nh cña bÇy ong, nhµ th¬ NguyÔn §øc MËu cã viÕt BÇy ong gi÷ hé cho ng­êi Nh÷ng loµi hoa tµn phai th¸ng ngµy. Qua hai dßng th¬ trªn, em hiÓu cng viÖc cña bÇy ong cã ý nghÜa g× Ñp Ï? Gîi ý Qua hai dßng th¬, ta thÊy cng viÖc cña bÇy ong cã ý nghÜa thËt Ñp Ï BÇy ong rong ruæi kh¾p n¬i Ó t×m hoa, hót nhuþ, mang vÒ lµm thµnh nh÷ng giät mËt th¬m ngon. Nh÷ng giät mËt ong ­îc lµm nªn bëi sù kÕt tinh tõ h­¬ng th¬m vÞ ngät cña nh÷ng loµi hoa. Do vËy, khi th­ëng thøc mËt ong, dï hoa tµn phai theo thêi gian nh­ng con ng­êi vÉn c¶m thÊy nh÷ng mµu hoa ­îc “gi÷ l¹i” trong h­¬ng th¬m, vÞ ngät cña mËt ong. Cã thÓ nãi bÇy ong gi÷ g×n ­îc vÎ Ñp cña thiªn nhiªn Ó ban tÆng con ng­êi, lµm cho cuéc sèng cña con ng­êi thªm h¹nh phóc. C©u 15 Trong bµ C TÊm cña mÑ, nhµ th¬ Lª Hång ThiÖn cã viÕt Bao nhiªu cng viÖc lÆng thÇm Bµn tay cña b ì Çn mÑ cha B häc giái, b nÕt na B lµ c TÊm, b lµ con ngoan. §o¹n th¬ trªn gióp em thÊy ­îc nh÷ng iÌu g× Ñp Ï ë c b ¸ng yªu? Gîi ý §o¹n th¬ cho thÊy nh÷ng iÒu Ñp Ï ë c b ¸ng yªu ©m thÇm, lÆng lÏ lµm nhiÒu cng viÖc ì Çn cho cha mÑ, häc hµnh giái giang, c­ xö tèt víi mäi TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí ng­êi tÝnh nÕt tèt.C b xøng ¸ng lµ co tÊm trong gia ×nh, lµ con ngoan cña cha mÑ, lun em Õn niÒm vui, h¹nh phóc cho mäi ng­êi. C©u 16 Ca ngîi cuéc sèng cao Ñp cña b¸c Hå, trong bµi th¬ B¸c ¬i !, nhµ th¬ Tè H÷u cã viÕt B¸c sèng nh­ trêi Êt cña ta Yªu tõng ngän lóa, mçi cµnh hoa Tù do cho mçi êi n lÖ S÷a Ó em th¬, lôa tÆng giµ. §o¹n th¬ trªn gióp em hiÓu ­îc nh÷ng nt Ñp g× trong cuéc sèng cña B¸c Hå kÝnh yªu ? Gîi ý §o¹n th¬ cho thÊy nh÷ng nt Ñp trong cuéc sèng cña B¸c Hå kÝnh yªu. §ã lµ cuéc sèng gÇn gòi víi tÊt c¶ mäi ng­êi nh­ trêi Êt cña ta, cuéc sèng trµn Çy t×nh yªu th­¬ng Õn tõng ngän lóa, mçi cµnh hoa. C¶m éng nhÊt lµ cuéc sèng cña B¸c lun v× h¹nh phóc cña con ng­êi. B¸c hi sinh c¶ êi m×nh v× cuéc sèng Êu tranh giµnh éc lËp, tù do cho mçi êi n lÖ, v× niÒm vui cho tÊt c¶ mäi ng­êi “S÷a Ó em th¬, lôa tÆng giµ “. C©u 17 §äc hai c©u ca dao Ai ¬i, õng bá ruéng hoang, Bao nhiªu tÊc Êt, tÊc vµng Êy nhiªu. Rñ nhau i cÊy i cµy B©y giê khã nhäc, cã ngµy phong l­u. Em hiÓu ùoc iÒu g× cã ý nghÜa Ñp Ï trong cuéc sèng cña con ng­êi? Gîi ý Hai c©u ca dao ghóp ta hiÓu ­îc ý nghÜa Ñp Ï cña lao éng trong cuéc sèng cña con ng­êi. C©u ca dao thø nhÊt khuyªn ng­êi nng d©n hy ch¨m chØ cµy cÊy, trång trät, õng bá ruéng hoang. Bëi v×, mçi tÊc Êt cã gi¸ trÞ nh­ tÊc vµng “Bao nhiªu tÊc Êt,tÊc vµng bÊy nhiªu”. C©u ca dao thø hai còng lµ lêi nh¾n göi ng­êi nng d©n hy cÇn cï lao éng. Bëi v×, cng viÖc i cÊy i cµy hm nay tuy vÊt v¶, khã nhäc nh­ng sÏ em l¹i cuéc sèng no ñ, sung tóc cho ngµy mai “B©y giê khã nhäc, cã ngµy phong l­u”. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí C©u 18 Trong bµi ChiÕc xe lu, nhµ th¬ TrÇn Nguyªn §µo cã viÕt Tí lµ chiÕc xe lu Ng­êi tí to lï lï Con ­êng nµo míi ¾p Tí san bµng t¨m t¾p Con ­êng nµo r¶i nhùa Tí lµ ph¼ng nh­ lôa Trêi nãng nh­ löa thiªu Tí vÉn l¨n Òu Òu Trêi l¹nh nh­ ­íp ¸ Tí cµng l¨n véi v. Theo em, qua h×nh ¶nh chiÕc xe lu xe l¨n ­êng, t¸c gi¶ muèn ca ngîi ai? Ca ngîi nh÷ng phÈm chÊt g× ¸ng quý? Gîi ý Qua h×nh ¶nh chiÕc xe lu, t¸c gi¶ muèn ca ngîi ng­êi cng d©n lµm ­êng cho mäi ng­êi i l¹i. Nh÷ng phÈm chÊt tèt Ñp cña xe lu còng chÝnh lµ nh÷ng phÈm chÊt ¸nh kÝnh träng cña ng­êi cng nh©n lµm ­êng. Hä lao éng víi tinh thÇn nhiÖt t×nh vµ tr¸ch nhiÖm cao san bµng con ­êng míi ¾p, lµ ph¼ng con ­êng r¶i nhùa, mÆc cho “Trêi nãng nh­ löa thiªu” hay “Trêi l¹nh nh­ ­íp ¸” vÉn lµm viÖc miÖt mµi. ChiÕc xe lu hay chÝnh lµ ng­êi cng nh©n lµm nªn nh÷ng con ­êng, em niÒm vui Õn cho mäi ng­êi i trªn con ­êng ã. C©u 19 trong Th­ göi c¸c häc sinh nh©n ngµy khai tr­êng Çu tiªn cña n­íc ViÖt Nam éc lËp 1945, B¸c Hå viÕt Non sng ViÖt Nam cã trë nªn t­¬i Ñp hay khng, d©n téc ViÖt Nam cã b­íc tíi µi vinh quang Ó s¸nh vai víi cac c­êng quèc n¨m ch©u ­îc hay khng, chÝnh lµ nhê mét phÇn lín ë cng häc tËp cña c¸c em. Lêi d¹y cña B¸c Hå kÝnh yªu gióp em hiÓu ­ëc tr¸ch nhiÖm cña ng­êi häc sinh èi víi viªc häc tËp nh­ thÕ nµo? Gîi ý Lêi d¹y cña B¸c Hå gióp em hiÓu ­îc tr¸ch nhiÖm cña ng­êi häc sinh èi víi viÖc häc tËp vµ rÌn luyÖn Ó trë thµnh ng­êi “trß giái, con ngoan”. Cã nh­ vËy, khi lín lªn, ta míi cã thÓ gãp phÇn tÝch cùc Ó x©y dùng Êt n­íc cµng giÇu m¹nh, lµm cho non sng ViÖt Nam ­îc s¸nh vai víi c¸c c­êng quèc n¨m ch©u trªn thÕ giíi. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí C©u 20 §äc bµi th¬ sau C¶ nhµ i häc §­a con Õn líp mçi ngµy Nh­ con, mÑ còng “th­a thÇy”, “chµo c” ChiÒu qua bè ãn, t×nh cê Con nghe bè còng “chµo c”, “th­a thÇy”... C¶ nhµ i häc, vui thay! HÌn chi iÓm xÊu buån l©y c¶ nhµ Nhµ m×nh nh­ thÓ ­îc... ba iÓm m­êi. Cao Xu©n S¬n Em c¶m nhËn ­îc niÒm vui i häc cña c¶ nhµ qua khæ th¬ thø hai trong bµi th¬ nh­ thÕ nµo? Gîi ý NiÒm vui i häc cña c¶ nhµ ­îc diÔn t¶ qua khæ th¬ thø hai thËt hån nhiªn vµ ¸ng yªu. Khi c¶ nhµ Òu I häc, Òu lµ häc trß cña c¸c thÇy gi¸o, c gi¸o th× ai còng ­îc chia sÎ niÒm vui, nçi buån trong häc tËp. Khi cã “iÓm xÊu” th× “buån l©y c¶ nhµ”. Khi ­îc “iÓm 10” th× niÒm vui còng ­îc nh©n lªn. KÕt qu¶ häc tËp tèt thËt sù lµm cho c¶ nhµ sung s­íng vµ h¹nh phóc. C©u 21 H×nh ¶nh ng­êi mÑ chiÕn sÜ trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ ­îc nhµ th¬ B»ng ViÖt qua nh÷ng c©u th¬ trong bµi MÑ nh­ sau Con bÞ th­¬ng, n»m l¹i mét mïa m­a Nhí d¸ng mÑ ©n cÇn mµ lÆng lÏ Nhµ yªn ¾ng. TiÕng ch©n i rÊt nhÑ Giã tõng håi trªn m¸i l¸ ïa qua....... Con xãt lßng, mÑ h¸i tr¸i b­ëi µo Con nh¹t miÖng cã canh tm nÊu khÕ Khoai n­íng, ng bung ngät lßng Õn thÕ Mçi ban mai to¶ khãi Êm trong nhµ. H×nh ¶nh ng­êi mÑ chiÕn sÜ ­îc gîi t¶ qua hai khæ th¬ cña nhµ th¬ B»ng ViÖt thËt c¶m éng. MÑ th­¬ng anh chiÕn sÜ th­¬ng binh nh­ th­¬ng øa con ruét thÞt, mÑ ch¨m sãc anh “©n cÇn mµ lÆng lÏ”. C¨n nhµ “yªn ¾ng” chØ cã “ tiÕng ch©n I rÊt nhÑ” cña mÑ nh­ gi÷ g×n, n©ng nui giÊc ngñ cho “con”. MÑ em Õn cho “ con” tr¸i b­ëi µo, canh tm nÊu khÕ Ó “con” ì “ xãt lßng, nh¹t miÖng”. MÑ lµm cho “con” ngät lßng bëi h­¬ng vÞ cña khoai n­íng, ng bung Ëm µ t×nh quª TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí h­¬ng, khiÕn cho mçi sím mai trong nhµ vÊn v­¬ng lµn khãi Êm. Cã thÓ nãi H×nh ¶nh ng­êi chiÕn sÜ trong bµi MÑ cña nhµ th¬ B»ng ViÖt chÝnh lµ h×nh ¶nh Ñp Ï cña quª h­¬ng th©n yªu. C©u 22 Trong bµi Bé éi vÒ lµng, nhµ th¬ Hoµng Trung Thng cã viÕt C¸c anh vÒ M¸i Êm nhµ vui TiÕng h¸t c©u c­êi Rén rµng xãm nhá. C¸c anh vÒ T­ng bõng tr­íc ngâ, Líp líp µn em hín hë ch¹y theo sau. MÑ giµ bÞn rÞn ¸o n©u Vui µn con ë rõng s©u míi vÒ. Em hy cho biÕt Nh÷ng h×nh ¶nh nµo thÓ hiÖn niÒm vui cña xãm nhë khi bé éi vÒ? V× sao c¸c anh bé éi ­îc mäi ng­êi mõng rì ãn chµo nh­ vËy? Gîi ý - Nh÷ng h×nh ¶nh thÓ hiÖn niÒm vui cña xãm nhá khi bé éi vÒ m¸i Êm nhµ vui, tiÕng h¸t c©u c­êi rén rµng xãm nhá, líp líp µn em hín hë ch¹y theo sau, mÑ giµ bÞn rÞn ¸o n©u. NiÒm vui cña mÑ giµ khi ãn bé éi vÒ thËt khã nãi nªn lêi, chØ dån nn bªn ngoµi mµ khng biÓu lé ra bªn ngoµi. - C¸c anh bé éi ­îc mäi ng­êi mõng rì ãn chµo nh­ vËy bëi v× c¸c anh i chiÕn Êu b¶o vÖ quª h­¬ng, Êt n­íc, s½n sµng hi sinh th©n m×nh Ó em l¹i cuéc sèng Êm no h¹nh phóc cho mäi ng­êi; c¸c anh lµ con em cña nh©n d©n, lun gÇn gòi gióp ì mäi ng­êi víi t×nh c¶m yªu th­¬ng Ñp Ï. C©u 23 Trong bµi th¬ Chó i tuÇn cña TrÇn Ngäc, h×nh ¶nh ng­êi chiÕn sÜ i tuÇn trong ªm khuya thµnh phè ­îc miªu t¶ nh­ sau Trong ªm khuya v¾ng vÎ, Chó i tuÇn ªm nay. Np m×nh d­íi bãng hµng c©y Giã ng l¹nh buèt i tay chó råi! Rt th× mÆc rt ch¸u ¬i! Chó i gi÷ mi Êm n¬i ch¸u n»m. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí §o¹n th¬ nãi vÒ ng­êi chiÕn sÜ i tuÇn trong hoµn c¶nh nh­ thÕ nµo? Hai dßng th¬ cuèi cho ta thÊy ý nghÜa g× Ñp Ï vµ s©u s¾c? Gîi ý §o¹n th¬ nãi vÒ ng­êi chiÕn sÜ i tuÇn trong hoµn c¶nh cã nh÷ng khã kh¨n vµ thö th¸ch ªm khuya v¾ng vÎ khi mäi ng­êi yªn giÊc ngñ say, giã mïa ng ngoµi trêi lµm l¹nh buèt i tay. Hai dßng th¬ cuèi cho ta thÊy ý nghÜa thËt Ñp Ï vµ s©u s¾c ng­êi chiÕn sÜ rÊt quan t©m vµ yªu th­¬ng c¸c ch¸u thiÕu nhi, s½n sµng chÞu ùng khã kh¨n gian khæ cña gi¸ rt ªm khuya “Rt th× mÆc rt ch¸u ¬i!” Ó gi÷ mi cho c¸c ch¸u giÊc ngñ Êm ¸p, b×nh yªn “Chó i gi÷ mi Êm n¬i ch¸u n»m”. §ã còng chÝnh lµ vÎ Ñp cña tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi cuéc sèng vµ t×nh yªu th­¬ng s©u nÆng cña c¸c anh chiÕn sÜ èi víi con ng­êi. C©u 24 Trong bµi Khóc h¸t ru nh÷ng em b lín trªn l­ng mÑ, nhµ th¬ NguyÔn Khoa §iÒm viÕt vÒ lêi h¸t ru cÊt lªn tõ tr¸i tim yªu th­¬ng cña ng­êi mÑ nh­ sau Ngñ ngoan A-kay ¬i, ngñ ngoan A-kay hìi MÑ th­¬ng A-kay, mÑ th­¬ng bé éi Con m¬ cho mÑ h¹t g¹o tr¾ng ngÇn Mai sau con lín vung chµy lón s©n... Theo em, lêi h¸t ru cña ng­êi mÑ béc lé nh÷ng iÒu g× Ñp Ï vµ s©u s¾c? Gîi ý - Lêi h¸t ru cña ng­êi mÑ béc lé t×nh c¶m yªu th­¬ng s©u nÆng èi víi øa con cßn nhá, èi víi anh bé éi ang chiÕn Êu b¶o vÖ quª h­¬ng “MÑ th­¬ng akay, mÑ th­¬ng bé éi”. - Lêi h¸t ru cßn béc lé niÒm hi väng lín lao vµ Ñp Ï cña mÑ “Con m¬ cho mÑ h¹t g¹o tr¾ng ngÇn” Ó nui anh bé éi, Ó nui con khn lín, giái giang “Mai sau con lín vung chµy lón s©n...” §ã lµ nh÷ng iÒu Ñp Ï vµ s©u s¾c béc lé qua lêi h¸t ru tõ tr¸i tim yªu th­¬ng cña mÑ. C©u 25 NghÜ vÒ n¬i dßng sng ch¶y ra biÓn, trong bµi Cöa sng, nhµ th¬ Quang Huy cã viÕt Dï gi¸p mÆt cïng biÓn réng Cöa sng ch¼ng døt céi nguån L¸ xanh mçi lÇn tri xuèng Bçng... nhí mét vïng nói non. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Em hy chØ râ nh÷ng h×nh ¶nh nh©n ho¸ ­îc t¸c gi¶ sö dông trong khæ th¬ trªn vµ nªu ý nghÜa cña nh÷ng h×nh ¶nh ã. Gîi ý -Nh÷ng h×nh ¶nh nh©n ho¸ Cöa sng dï gi¸p mÆt cïng biÓn réng nh­ng ch¼ng døt ­îc céi nguån; l¸ xanh tri xuèng Õn cöa sng bçng nhí mét vïng nói non. -ý nghÜa Qua nh÷ng h×nh ¶nh trªn, t¸c gi¶ muèn ca ngîi t×nh c¶m tÊm lßng lun g¾n bã, thuû chung, khng quªn céi nguån n¬i sinh ra cña mçi con ng­êi. C©u 26 Trong bµi Nhí ViÖt B¾c TV3 - TËp 1 nçi nhí cña ng­êi c¸n bé vÒ xui ­îc nhµ th¬ Tè H÷u gîi t¶ nh­ sau Ta vÒ mình cã nhí ta Ta vÒ, ta nhí nh÷ng hoa cïng ng­êi. Rõng xanh hoa chuèi á t­¬i §Ìo cao n¾ng ¸nh dao gµi th¾t l­ng. Ngµy xu©n m¬ në tr¾ng rõng Nhí ng­êi an nãn chuèt tõng sîi giang... Em hy cho biÕt Ng­êi c¸n bé vÒ xui nhí nh÷ng g× ë chiÕn khu ViÖt B¾c? Nçi nhí Êy béc lé t×nh c¶m g× ë ng­êi c¸n bé? Gîi ý - Ng­êi c¸n bé vÒ xui nhí “nh÷ng hoa cïng ng­êi” c¶nh vµ ng­êi ë chiÕn khu ViÖt B¾c + C¶nh Hoa chuèi rõng á t­¬i næi bËt trªn nÒn l¸ xanh “Rõng xanh hoa chuèi á t­¬i”, hoa m¬ në tr¾ng kh¾p c¸nh rõng khi mïa xu©n vÒ “Ngµy xu©n m¬ në tr¾ng rõng”. + Ng­êi Ng­êi i rõng trªn n­¬ng “§Ìo cao n¾ng ¸nh dao gµi th¾t l­ng”, ng­êi an nãn cÇn cï, ch¨m chØ “chuèt tõng sîi giang”. - Nçi nhí Êy béc lé t×nh c¶m yªu th­¬ng, g¾n bã s©u nÆng cña ng­êi c¸n bé víi m¶nh Êt vµ con ng­êi ViÖt B¾c - “c¸i ni” cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí C©u 27 Trong bµi §Êt n­íc, nhµ th¬ nguyÔn §×nh Thi cã viÕt N­íc chóng ta, N­íc nh÷ng ng­êi ch­a bao giê khuÊt §ªm ªm r× rÇm trong tiÕng Êt Nh÷ng buæi ngµy x­a väng nãi vÒ. Em hiÓu nh÷ng c©u th¬ trªn nh­ thÕ nµo? Hai dßng th¬ cuèi muèn nh¾c nhë chóng ta iÒu g×? Gîi ý - §Êt n­íc ViÖt Nam lµ Êt n­íc cña nh÷ng ng­êi dòng c¶m, kiªn c­êng ch­a bao giê chÞu khuÊt phôc tr­íc kÎ thï x©m l­îc. §ªm ªm, “r× rÇm trong tiÕng Êt” lµ lêi nãi cña cha ng tõ ngh×n x­a väng vÒ nh¾n nhñ con ch¸u. - Hai dßng th¬ cuèi muèn nh¾c nhë ta hy ghi nhí vµ ph¸t huy truyÒn thèng bÊt khuÊt cña cha ng tõ “nh÷ng buæi ngµy x­a” nh÷ng ngµy th¸ng Çy vÎ vang vµ ¸ng tù hµo vÒ lÞch sö dùng n­íc vµ gi÷ n­íc cña d©n téc. C©u 28 §äc hai khæ th¬ sau trong bµi H­¬ng nhn cña t¸c gi¶ TrÇn Kim Dòng Ngµy ng trång nhn Ch¸u cßn b th¬ V©ng lêi ng dÆn Ch¸u t­íi ch¸u che. … Nay mïa qu¶ chÝn Th¬m h­¬ng nhn lång Ch¸u ¨n nhn ngät Nhí ng vun trång. Em cã nhËn xt g× vÒ h×nh ¶nh ng­êi ch¸u qua hai khæ th¬ trªn? Gîi ý - “Ch¸u cßn b th¬” nh­ng biÕt nghe lêi ng dÆn, ngoan ngon, chÞu khã ch¨m sãc c©y nhn do tay ng trång “V©ng lêi ng dÆn. Ch¸u t­íi ch¸u che”. - Ch¸u tuy cßn nhá nh­ng cã t×nh c¶m Ñp Ï, biÕt nUèng n­íc nhí nguån- ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y ­îc ¨n nhn ngät nh­ng lun nhí Õn cng ¬n cña ng - ng­êi vun trång c©y nhn. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí C©u 29 Trong bµi NghÖ nh©n B¸t trµng, nhµ th¬ Hå Minh Hµ t¶ nt vÏ cña c g¸i lµm å gèm nh­ sau Bót nghiªng lÊt phÊt h¹t m­a Bót chao gîn n­íc T©y Hå l¨n t¨n Hµi hoµ ­êng nt hoa v¨n D¸ng em, d¸ng cña nghÖ nh©n B¸t Trµng. §o¹n th¬ gióp em c¶m nhËn ­îc nt bót tµi hoa cña ng­êi nghÖ nh©n B¸t Trµng nh­ thÕ nµo? Gîi ý Nt bót trªn tay ng­êi nghÖ nh©n B¸t Trµng thËt tµi hoa - Khi “bót nghiªng” phÈy nhanh nhanh tõ trªn xuèng, nh÷ng h¹t m­a bçng hiÖn ra nh­ ang bay lÊt phÊt ngoµi trêi. - Khi “bót chao” ­a qua ­a l¹i nhÑ nhµng, nh÷ng gîn n­íc lµn sãng nhÑ T©y Hå nh­ ang chuyÓn éng l¨n t¨n tr­íc m¾t ta. Nh÷ng “­êng nt hoa v¨n” rÊt “hµi hoµ” còng ­îc t¹o nªn tõ c©y bót Êyc©y bót lµm cho vÎ Ñp cña cuéc sèng hiÖn ra mét c¸ch sinh éng trªn å gèm B¸t Trµng. C©u 30 ViÕt vÒ ng­êi mÑ, nhµ th¬ Tr­¬ng Nam H­¬ng cã nh÷ng c©u th¬ sau Thêi gian ch¹y qua tãc mÑ MÑ ¬i, trong lêi mÑ h¸t Mét mµu tr¾ng Õn nn nao Cã c¶ cuéc êi hiÖn ra L­ng mÑ cø cßng dÇn xuèng Lêi ru ch¾p con i c¸nh Cho con ngµy mét thªm cao. Lín råi con sÏ bay xa. TrÝch trong Lêi mÑ h¸t Theo em, o¹n th¬ trªn béc lé nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ g× cña t¸c gi¶? Gîi ý §o¹n th¬ béc lé nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña t¸c gi¶ vÒ ng­êi mÑ. H×nh ¶nh m¸i tãc mÑ b¹c tr¾ng v× thêi gian lµm cho t¸c gi¶ xóc éng Õn nn nao. ý èi lËp trong hai c©u th¬ “L­ng mÑ cø cßng dÇn xuèng/ Cho con ngµy mét thªm cao.” Nh­ muèn béc lé suy nghÜ vÒ lßng biÕt ¬n cña t¸c gi¶ èi víi mÑ. MÑ em Õn cho con c¶ cuéc êi trong lêi h¸t, mÑ ch¾p cho con “i c¸nh” Ó råi lín lªn con sÏ bay xa. Nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña t¸c gi¶ vÒ ng­êi mÑ thËt Ñp Ï biÕt bao nhiªu. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí C©u 31 Trong bµi Thî rÌn, nhµ th¬ Kh¸nh Nguyªn viÕt Lµm thî rÌn mïa hÌ cã nùc Quai mét trËn, n­íc tu õng ùc Hai vai trÇn bãng nhÉy må hi Còng cã khi thÊy thë qua tai. Lµm thî rÌn vui nh­ diÔn kÞch R©u b»ng than mäc lªn b»ng thÝch NghÞch ë ©y giµ trÎ nh­ nhau Nªn nô c­êi nµo cã t¾t ©u. §o¹n th¬ trªn gióp em hiÓu vÒ ng­êi thî rÌn vµ cng viÖc cña hä ra sao? Gîi ý - Cng viÖc cña ng­êi thî rÌn thËt nÆng nhäc vµ vÊt v¶, thÓ hiÖn qua c¸c chi tiÕt lµm viÖc trong mïa hÌ th× “Quai mét trËn, n­íc tu õng ùc” quai bóa nÆng nhäc, “Hai vai trÇn, bãng nhÉy må hi”, cã nh÷ng lóc mÖt Õn møc “thë qua tai” ý nãi rÊt mÖt. - MÆc dï cng viÖc nÆng nhäc vµ vÊt v¶ nh­ng nh÷ng ng­êi thî rÌn vÉn l¹c quan, yªu êi v× hä rÊt yªu cng viÖc cña m×nh. Hä vui nh­ “diÔn kÞch” v× thÊy mÆt mòi ai nom còng ngé “R©u b»ng than, mäc lªn b»ng thÝch”, tÝnh t×nh ai còng hån nhiªn, vui nhén “NghÞch ë ©y giµ trÎ nh­ nhau”. Cho nªn “nô c­êi” lun në trªn mi nh÷ng ng­êi thî rÌn “Nªn nô c­êi nµo cã t¾t ©u”, khiÕn hä thªm Ñp Ï, ¸ng yªu. C©u 32 Nãi vÒ nh©n vËt chÞ Sø ng­êi phô n÷ anh hïng trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ, trong t¸c phÈm Hßn Êt cña nhµ v¨n Anh §øc cã o¹n viÕt ChÞ Sø yªu biÕt bao nhiªu c¸i chèn nµy, n¬i chÞ oa oa cÊt tiÕng khãc Çu tiªn, n¬i qu¶ ngät, tr¸i sai th¾m hång da dÎ chÞ. ChÝnh t¹i n¬i nµy, mÑ chÞ h¸t ru chÞ ngñ. Vµ Õn lóc lµm mÑ, chÞ l¹i h¸t ru con nh÷ng c©u h¸t ngµy x­a... §äc o¹n v¨n trªn, em hiÓu ­îc v× sao chÞ Sø rÊt yªu quý vµ g¾n bã víi quª h­¬ng? Gîi ý §äc o¹n v¨n, ta thÊy chÞ Sø rÊt yªu quý vµ g¾n bã víi quª h­¬ng bëi v× quª h­¬ng lµ n¬i chÞ sinh ra “n¬i chÞ oa oa cÊt tiÕng khãc chµo êi”, ­îc nui d­ìng Ó tr­ëng thµnh vµ cã vÎ Ñp quý gi¸ “n¬i qu¶ ngät, tr¸i sai th¾m hång da dÎ chÞ”. Còng chÝnh t¹i m¶nh Êt cña que h­¬ng, chÞ ­îc ngñ ngon vµ lín lªn trong tiÕng ru cña ng­êi mÑ th©n yªu; Õn khi lµm mÑ, “chÞ l¹i h¸t ru con nh÷ng c©u h¸t ngµy x­a”, l¹i nui con lín khn b»ng c¶ t×nh yªu th­¬ng s©u nÆng cña ng­êi mÑ. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí C©u 33 Trong bµi Sang n¨m con lªn b¶y, nhµ th¬ Vò §×nh Minh cã viÕt §i qua thêi Êu th¬ Bao iÒu bay i mÊt ChØ cßn trong êi thËt TiÕng ng­êi nãi víi con H¹nh phóc khã kh¨n h¬n Mäi iÒu con thÊy Nh­ng lµ con giµnh lÊy Tõ hai bµn tay con. Qua o¹n th¬, t¸c gi¶ muèn nãi víi con iÒu g× khi con lín lªn vµ tõ gi tuæi Êu th¬ Gîi ý Qua o¹n th¬, ng­êi cha muèn nãi víi con khi lín lªnvµ tõ gi thêi th¬ Êu, con sÏ b­íc vµo cuéc êi thùc cã nhiÒu thö th¸ch nh­ng còng ¸ng tù hµo. §Ó cã ­îc h¹nh phóc, con ph¶i rÊt vÊt v¶, khã kh¨n v× ph¶i giµnh lÊy h¹nh phóc b»ng lao éng, b»ng i tay vµ khèi ãc cña chÝnh b¶n th©n m×nh khng gièng nh­ h¹nh phóc t×m thÊy dÔ dµng trong c¸c truyÖn êi x­a, nhê sù gióp ì cña ¤ng Bôt, Bµ Tiªn…. Nh­ng h¹nh phóc mµ con t×m ­îc trong êi thùc sÏ thËt sù lµ cña con do chÝnh bµn tay vµ khèi ãc cña con lµm ra, sÏ em Õn cho con niÒm tù hµo kiªu hnh. C©u 34 Trong bµi Con cß, nhµ th¬ ChÕ Lan Viªn viÕt vÒ lêi ru cña ng­êi mÑ nh­ sau Mai khn lín con theo cß i häc, C¸nh tr¾ng cß bay theo gãt i ch©n. Lín lªn, lín lªn, lín lªn... Con lµm g×? Con lµm thi sÜ. C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi khng nghØ, Tr­íc hiªn nhµ Vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n. Hy nªu nh÷ng suy nghÜ cña em vÒ h×nh ¶nh con cß trong o¹n th¬ trªn. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Gîi ý - H×nh ¶nh con cß th©n th­¬ng lun g¾n bã víi tuæi häc trß ng©y th¬, trong s¸ng cña con “Mai khn lín con theo cß i häc / C¸nh tr¾ng cß bay theo gãt ch©n”. - Khi con lín lªn trë thµnh thi sÜ, h×nh ¶nh con cß vÉn lun gÇn gòi bªn con “I”, hiÖn ra ngay tr­íc hiªn nhµ vµ “trong h¬i m¸t c©u v¨n” ý nãi c©u v¨n cã chÊt th¬ Ñp Ï, bay bæng nh­ c¸nh cß tr¾ng th©n th­¬ng. C©u 35 §äc nh÷ng khæ th¬ sau trong bµi Ng­ìng cöa cña nhµ th¬ Vò QuÇn Ph­¬ng N¬i nµy ai còng quen N¬i bè mÑ ngµy ªm N¬i nµy ­a ti Ngay tõ thêi tÊm b Lóc nµo qua còng véi, Buæi Çu tiªn Õn líp Khi tay bµ, tay mÑ N¬i b¹n bÌ ch¹y tíi Nay con ­êng xa t¾p, Cßn d¾t vßng i men. Th­êng lóc nµo còng vui. VÉn ang chê ti i. H×nh ¶nh ng­ìng cöa cña ngi nhµ trong mçi khæ th¬ trªn gîi cho em nghÜ Õn nh÷ng iÒu g× Ñp Ï vµ s©u s¾c? Gîi ý H×nh ¶nh ng­ìng cöa qua mçi khæ th¬ gîi nh÷ng iÒu Ñp Ï vµ s©u s¾c - Khæ th¬ 1 Ng­ìng cöa th©n quen víi em ngay tõ thêi Êu th¬, chËp ch÷ng b­íc i trong tay bµ, tay mÑ “d¾t i vßng men”. Khæ th¬ 2 Ng­ìng cöa lµ n¬i chøng kiÕn sù vÊt v¶, lo toan cña bè mÑ nui con khn lín “N¬i bè mÑ ngµy ªm/ Lóc nµo qua còng véi”; lµ n¬i em gÆp gì b¹n bÌ trong niÒm vui gÆp mÆt “N¬i b¹n bÌ ch¹y tíi/ Th­êng lóc nµo còng vui”. - Khæ th¬ 3 Ng­ìng cöa cßn lµ n¬i ­a em “Buæi Çu Õn líp” Ó häc ­îc bao nhiªu iÒu hay, gÇn gòi víi bao thÇy c, b¹n bÌ mÕn th­¬ng. Khi em lín lªn, ng­ìng cöa th©n quen còng lµ n¬i d­a em Õn víi “nh÷ng con ­êng xa t¾p” »y ­íc m¬ vµ hi väng ãn chê. §Ò 36 Trong bµi Dõa ¬i, nhµ th¬ Lª Anh xu©n cã viÕt Dõa vÉn øng hiªn ngang cao vót, L¸ vÉn xanh rÊt mùc dÞu dµng, RÔ dõa b¸m s©u vµo lßng Êt, Nh­ d©n lµng b¸m chÆt quª h­¬ng. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Em hy cho biÕt h×nh ¶nh c©y dõa trong o¹n th¬ trªn nãi lªn nh÷ng IÒu g× Ñp Ï cña ng­êi d©n miÌn Nam trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ? Gîi ý - C©u Dõa vÉn øng hiªn ngang cao vót cã ý ca ngîi phÈm chÊt kiªn c­êng, anh dòng, hiªn ngang, tù hµo trong chiÕn Êu. - C©u L¸ vÉn xanh rÊt mùc dÞu dµng ý nãi phÈm chÊt v cïng trong s¸ng, thuû chung, dÞu dµng, Ñp Ï trong cuéc sèng. - C¸c c©u RÔ dõa b¸m s©u vµo lßng Êt/ Nh­ d©n lµng b¸m chÆt quª h­¬ng ýnãi phÈm chÊt kiªn c­êng b¸m trô, g¾n bã chÆt che xvíi m¶nh Êt quª h­¬ng miÒn Nam. §Ò 37 T¶ c¶nh Ñp ë Sa Pa nhµ v¨n NguyÔn Phan H¸ch viÕt Tho¾t c¸i, l¸c ¸c l¸ vµng r¬i trong kho¶nh kh¾c mïa thu. Tho¾t c¸, tr¾ng long lanh mét c¬n m­a tuyÕt trªn nh÷ng cµnh µo, lª, mËn. Tho¾t c¸i, giã xu©n h©y hÈy nång nµn víi nh÷ng bng hoa lay ¬n mµu en nhung hiÕm quý. Em cã nhËn xt g× vÒ c¸ch dïng tõ, Æt c©u ë o¹n v¨n trªn? Nªu t¸c dông cña c¸ch dïng tõ, Æt c©u ã? Gîi ý - NhËn xt Dïng 3 lµn tõ ng÷ “tho¾t c¸i” iÖp ng÷ ë Çu c©u; c©u 1 ¶o bæ ng÷ “l¸c ¸c” lªn tr­íc; c©u 2 ¶o vÞ ng÷ “tr¾ng long lanh” lªn tr­íc. - T¸c dông §iÖp ng÷ “Tho¾t c¸i” gîi t¶ c¶m xóc ét ngét ngì ngµng, nhÊn m¹nh sù thay æi nhanh chãng cña thêi gian, Õn møc g©y bÊt ngê; dïng ¶o ng÷ Ó nhÊn m¹nh, lµm næi bËt vÎ Ñp nªn th¬ cña sù biÕn æi vÒ c¶nh s¾c thiªn nhiªn ë Sa Pa. §Ò 38 Trong bµi Bãc lÞch, nhµ th¬ Bïi KiÕn Quèc cã viÕt Ngµy hm qua ë l¹i Trong vë hång cña con Con häc hµnh ch¨m chØ Lµ ngµy qua vÉn cßn. Nhµ th¬ muèn nãi víi em iÒu g× qua o¹n th¬ trªn Gîi ý Nhµ th¬ muèn nãi KÕt qu¶ häc tËp ch¨m chØ cña ngµy hm qua ­îc thÓ hiÖn râ trªn trang vë hång Ñp Ï cña tuæi th¬;’ nã sÏ ­îc l­u gi÷ mi mi cïng víi thêi gian. V× vËy cã thÓ nãi ngµy hm qua sÏ khng bao giê bÞ mÊt i. TUYỂN TẬP 88 BỘ ĐỀ CẢM THỤ VĂN HỌC – LỚP 5

88 de cam thu van hoc lop 5